Bu tartışmada önemli olan bir husus vardı :

Kambiyo senetlerinin illetten mücerret olması nedeniyle mal alışverişi ile senet kayıtlarının ispatta nazara alınmayacağı ( benim tezim) hususu. Ancak senette malen kaydı var ise,bu durumda senedin ihdas sebebi taraflarca senede yazılmış olmakla,ispatta dayanılabilecek ve ispat edilebilecek duruma gelmiş olmaktadır.Ayrıca senet ve çekin illetten mücerret olması nedeniyle alacaklının temel ilişkiye dayalı olarak alacak davası açma hakkı her zaman var olduğundan,senet ve çekin bu nitelikleri karşısında,malen kaydı da ihtiva etmiyorlarsa veya senet/çek-ler ciro edilmiş ve bu nedenle şahsi defiler hamile karşı ileri sürülemiyorsa,kambiyo takibine itiraz edilemese de asıl ilişkiye dayalı olarak ilk lehtara alacak davası açma yolu ile şahsi defiler ve temel ilişkiden kaynaklı savunmalar kapsamında ticari defter ve kayıtlara delil olarak dayanılabilecektir. Bu da benim tezim idi.

Saim Bey ise,ticari senetlere ilişkin takiplerde ve davalarda koşulsuz olarak her durumda temel ilşkinin,mal alım satımı,kayıt ve dökümlerin mutlak delil olacağı düşüncesindeydi. Oysa ki,senette malen kaydı olması halinde,illetten mücerret olma vasfı böylece taraflarca senet ihdasında ihtiyari olarak düşülen bu malen kaydı nedeniyle temel ilşki-mal alım satımı ve hareketleri,kayıtları bu nedenle ispatta nazara alınabilir olmuş oluyor,ki Saim Bey in aktardığı 17 nolu mesajdaki karar da malen kaydı var olan bir senede ilişkindir ve bu ihtimal içindir. (Senette malen kaydı vardır ve bu husus kararda açıklanmıştır.). Yine Saim Bey in aktardığı 18 ve 19 nolu mesajlardaki kararlara konu olaylar,ticari alım satımdan kaynaklı,alacak davaları ile ilgili olup ticari senede dayalı alacak takibi veya davasına ilişkin değillerdir. Böylece bu kararların da ortaya koyduğu gibi,ticari alım satım ve alacak davalarında ticari defter ve kayıtlar,ispat hukukuna göre delildir.Ancak yasa gereği illetten mücerret olan ticari senetlere dayalı takip ve alacak davalarında,(ki ticari senetlerin asıl ihdas amacı budur : İlletten mücerret olmaları nedeniyle tedavül yeteneğidir)kural olarak temel ilişki irdelenmez,senetlerin ve mal alışverişinin ticari kayıtları da ispatta nazara alınmaz.Senetlerin ticari defterlerde kayıtlı olmamasının geçerliliklerini etkilemeyeceği ve ispatta önemsenmeyeceğine dair yerleşik yargısal uygulamanın dayanağı da ticari senetlerin illetten mücerret dolaşım gücüdür ve bu niteliğin yasal dayanağıdır. Temel kural senetlerin yasal nitelik ve karakteristiğine göre budur.21 Nolu mesajda aktardığım HGK kararı tüm bu ayrımı ayrıntılı olarak açıklamıştır. Bu ayrım önemlidir ve bu tartışmada irdelenmesi faydalı olmuştur.