Platon Devlet adlı eserinde, kötü devlet idarelerinden yakınılırken, çare olarak iyi insanların bu göreve getirilmesi yönündeki öneriye verdiği cevapta, iyi insanların devlet yönetimine talip olmayacağı, zira iyi insanlar da dahil olmak üzere esasen kimsenin bedelsiz olarak diğerlerinin yönetimi ve yönetim sorunlarıyla doğal olarak uğraşmak istemeyeceği, iyi insanların şan, şöhret ve para peşine düşmeyeceği için özellikle istemeyecekleri, bu nedenle emeklerinin karşılığının artı önem kazanması ve göreve talip olmalarının teşvik edilmesi gerekliliğinden söz eder.

Çelişki gibi görünen ve konumuzla ilgisiz gibi gelebilecek bu konunun, kanımca, insanlar elbirliği ile hukuku mu düzenlemeli, yoksa düzenlenmiş hukuk (iyi insanlarca) diğer insanları mı düzenlemeli noktasında önemi ve paralelliği var. Çünkü insanlık gelişmediği (evet, doğru, tümüyle gelişmişlik bir ütopya) sürece eylemlerinin de hukuk aracılığıyla düzenlenmesine ihtiyaç var.

İnsanlığın el birliğiyle mevcuda bakarak yetkin hukuku düzenlemesi veya hukuka gereksinim duymayacak aşamaya gelmesi bir ütopya olabilir.

Ama hukuk felsefesiyle ilgilenecek iyi insanların varlığı (kayınvalidesine çiçeği yapmacık olmaksızın sunacak insanlar da herhalde vardır) hukukun daha iyi düzenlenmesine ve neticede hukuk aracılığıyla insanlığın düzeltilmesine (kısmen diyelim) ve gelişmesine aracılık edebilir. Özetle hukuk felsefesi gelişmemiş insanlığın gelişmesi için aracı olabilir.

Unutmayalım ki felsefe para kazandırmaz

Elbette sayın Konyalı hemen hemen tüm filozofların zaten maddi rahatlık içinde bulunduğunu, paraya gereksinim duymadıklarını, bunun için yararsızca düşünebilecek zaman bulabildiklerini de söyleyebilir Ancak kişisel yaşayışları ne şekilde olursa olsun, bugün insanlığın üzerine aydınlık sunan düşünceler üretmediklerini ve düşünüş yoluyla insanlığın gelişimine katkıda bulunmadıklarını da, sanırım söyleyemeyiz.

Saygılarımla...