T.C.

YARGITAY

21. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/4712

K. 2002/5441

T. 6.6.2002

• MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT ( İş Kazası Sonucu Malüliyet Nedeniyle )

• İŞ KAZASI SONUCU MALÜLİYET NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI ( Husumet İtirazı )

• HUSUMET ( TEDAŞ'ın İşlerini Yürütmesi İçin Başka Şirkete İhale Edebilmesi Nedeniyle İş Kazasından Sorumlu Olamaması )

• SERMAYESİNİN TAMAMI DEVLETE AİT KURULUŞLAR ( İşletmelerinin Müessese Olarak Teşkilatlandırılabilmesi )

• TİCARET SİCİLİNE KAYIT VE İLAN ( Sermayesinin Tamamı Devlete Ait Kuruluşların İşletmelerini Müessese Olarak Teşkilatlandırılabilmesi )

506/m.11

1475/m.73

KHK-233/m.15

818/m.46, 47


ÖZET : Sermayesinin tamamı devlete ait tesebbüsler işletmelerini müessese olarak teşkilatlandırabilirler. Bu kuruluşlar statülerin ticaret sicillerine kayıt ve ilanı ile tüzel kişilik kazanırlar. Müesseseler tüzel kişiliğe sahip olduktan başka 233 sayılı K.H.K'nin saklı tuttuğu hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. Sorumlulukları sermaye ile sınırlı olup organları yönetim komitesi ve müessese müdüründen oluşur. Bu organlar teşebbüsce tesbit edilen esaslara göre müesseseyi yönetir. Komitenin aldığı kararları ise müesse müdürü yerine getirir ve müesseyi temsil eder.
DAVA : Davacı iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Hacer Pat tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi :
KARAR : 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davacının ve davalı TRE....'ın tüm, temyiz itirazlarının reddine,
2-Davalı Tedaş'ın temyizine gelince;
Davalı Tedaş yöntemince husumet itirazında bulunmuştur. Davacı, diğer davalı Tredaş'ın işçisi olup kaza da bu işyerinde meydana gelmiştir. Olay tarihinde davalı Tredaş tüzel kişiliğe sahip bir kuruluştur ve davalı Tedaş'a husumet yöneltilmesi yerinde değildir. Gerçekten 233 sayılı K.H.K'nin 15.vd. hükümlerine göre sermayesinin tamamı devlete ait tesebbüsler işletmelerini müessese olarak teşkilatlandırabilirler. Bu kuruluşlar statülerin ticaret sicillerine kayıt ve ilanı ile tüzel kişilik kazanırlar. Müesseseler tüzel kişiliğe sahip olduktan başka 233 sayılı K.H.K'nin saklı tuttuğu hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. Sorumlulukları sermaye ile sınırlı olup organları yönetim komitesi ve müessese müdüründen oluşur. Bu organlar teşebbüsce tesbit edilen esaslara göre müesseseyi yönetir. Komitenin aldığı kararları ise müesse müdürü yerine getirir ve müesseyi temsil eder.
Dava konusu olayda davalı TEDAŞ A.Ş'nin 15 Eylül 1993 günlü 21699 Sayılı resmi gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla 233 Sayılı K.H.K'nin 3.maddesine göre TEK Kurumundan ayrılarak 2 ayrı İktisadi Devlet Kuruluşu olarak kurulduğu, ayrıca 26 Ocak 1994 günlü 21830 Sayılı Resmi gazetede yayınlanan ana statüsü ile organlarının görev alanının belirlendiği 4 Mayıs 1994 gününde tescilinin yöntemince yapılıp ilan edildiği görülmüştür.
Öte yandan bir İktisadi Devlet Kuruluşu olan davalı TEDAŞ'ın yöntemince müesseseleri oluşturduğu ve dava konusu olayda iş kazasına uğradığını iddia eden işçinin mensubu olduğu müessesenin 30.6.1994 tarihinde Tekirdağ ilinde kuruluşunun tescil edildiği ve ilanının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Müesseseler yukarıda belirlendiği üzere bağımsız hareket edebilen sermayeleri bulunan yetkili organları gösterilen tüzel kişilerdir. Ve bu tüzel kişilerin faaliyet alanlarında ki olaylar nedeniyle haklarında dava açılmalıdır. Açıklandığı üzere bu davada Tedaş'a husumet yöneltilmeyeceğinden hakkındaki davanın husumetten reddi gerekirken bu yönün gözardı edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Tedaş'ın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı TEDAŞ'a iadesine, aşağıda yazılı temyiz davalı Tredaş Genel Müdürlüğü'ne yükletilmesine, 6.6.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.