|
|
Merhaba,aşağıda Bakanlık tarafından hazırlanan son taslak çalışma var.
Bu taslak üzerinden 12 Ocak 2012 de Ankara'da toplantı yapılacak.
Taslağın son hali konusunda görüş ,uygulama sorunları ve eleştirilerimizi toparlayıp toplantıda sunabiliriz.
Saygılar
KADIN VE AİLE BİREYLERİNİN ŞİDDETTEN
KORUNMASINA DAİR KANUN TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan;
kadınların, çocukların, eşlerin, nişanlıların, nişanlılık veya evlilik birliği herhangi bir sebeple
sona ermiş olan bireylerin veya diğer aile bireylerinin, tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan
kişilerin korunması ve şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esasları
kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunda yer alan;
a) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını,
b) Hâkim: Aile mahkemesi hâkimini,
c) Şiddet: Bireyin, fiziksel, cinsel, ekonomik veya psikolojik zarar görmesiyle veya acı
çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve
baskıyı ya da özgürlüğün keyfî engellenmesini de içeren, toplumsal veya özel alanda meydana
gelen fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranışı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Koruyucu Tedbirler
Mahallin en büyük mülki amiri tarafından verilecek koruyucu tedbirler
MADDE 3- (1) Bu Kanun kapsamında korunan bireylere karşı şiddet uygulama
ihtimali bulunan bireylerle ilgili olarak aşağıdaki koruma tedbirlerinden bir ya da birkaçına
birlikte karar verilebilir.
a) Korunan bireye karşı şiddete yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması,
b) Müşterek konuttan uzaklaştırılması ile konutun korunan bireylere tahsisi,
c) Korunan bireylere yaklaşmaması,
ç) Korunan bireyin konut, okul, işyeri ya da bulunduğu yere yaklaşmaması,
d) Korunan bireyin eşyalarına zarar vermemesi,
e) Korunan bireyi iletişim araçları ile rahatsız etmemesi,
f) Silah veya benzeri araçlarını kolluk kuvvetlerine teslim etmesi, bu kişinin görevi
nedeniyle zorunlu olarak silah bulundurması gereken kamu görevlisi olması durumunda silah
veya benzeri araçlarını kurumuna teslim etmesi,
g) Alkol, uyarıcı veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanmış olarak, korunan
bireylere ya da bu bireylerin yaşamakta olduğu konuta, okula işyerine veya bulunduğu yere
yaklaşmaması ve belirtilen maddeleri bu yerlerde kullanmaması,
ğ) Bireyin talebi ya da rızası üzerine öfke kontrolü, stresle başa çıkma, şiddeti
önlemeye yönelik farkındalık sağlayarak tutum ve davranış değiştirmeyi hedefleyen eğitim
programlarına katılması,
(h) Bireyin talebi veya rızası üzerine, meslek edindirme kurslarına katılmasının
sağlanması,
2) Bu Kanun kapsamında korunan bireylerle ilgili olarak aşağıdaki koruma
tedbirlerinden bir ya da birkaçına birlikte karar verilebilir.
a) Talepte bulunması veya rızası üzerine barınma yeri olmaması hâlinde, kendisine ve
çocuklarına uygun barınma yeri sağlanması,
b) Geçici maddî yardım yapılması,
c) Yerleşim yeri, iş yeri veya iş alanının değiştirilmesi,
ç) Hayati tehlikesinin bulunması halinde, bireyin talepte bulunması üzerine veya resen
geçici koruma altına alınması,
d) Psikolojik, sosyal destek ve danışmanlık hizmeti verilmesi,
(3) İkinci fıkranın (a), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan tedbirlere karar verilmesi halinde,
talep üzerine veya resen, korunan birey ve birlikte yaşayan diğer aile bireylerinin kimlik
bilgileri ve adresleri tüm resmi kayıtlarda gizli tutulur ve yapılacak tebligatlara ilişkin ayrı bir
adres tespit edilir.
(4) Talep halinde kişisel eşya ve belgelerin, kolluk marifetiyle ilgililere teslimi
sağlanır.
(5) Bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tedbirlere, bireylerin talebi
halinde ya da resen, kolluk veya Bakanlık il veya ilçe müdürlüğü görevlilerinin önerileri
üzerine, mülki amir tarafından karar verilir.
(6) Gecikmesinde sakınca bulunan ve mülki amire ulaşılamayan hallerde, birinci ve
ikinci fıkralarda yer alan tedbirlere, ilgili kolluk amirlerince de karar verilebilir. Bu karar en
geç 24 saat içinde mülki amirin onayına sunulur. Mülki amir 24 saat içinde kararını verir.
Onaylanmayan kararlar hükümsüz kalır.
(7) Koruyucu tedbir kararlarına veya talebin reddine ilişkin kararlara karşı, hukuki
yararı bulunan ilgililer, kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde itiraz yoluna
başvurabilirler. İtiraz, kararı veren merciin bulunduğu yer hâkimine yapılır. İtiraz, verilen
koruyucu tedbir kararlarının uygulanmasını durdurmaz. İlgili hakim itirazı en geç üç iş günü
içinde kesin olarak karara bağlar.
Hâkim tarafından verilecek koruyucu tedbirler
MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamında korunan bireylere karşı şiddet uygulanma
ihtimalinin bulunduğu hallerde,
a) Şiddet uygulama ihtimali bulunan bireyin; bir sağlık kuruluşuna muayene veya
tedavi için başvurmasına; alkol, uyarıcı veya uyuşturucu herhangi bir madde bağımlılığının
olması halinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanmasına,
b) Şiddet uygulama ihtimali bulunan bireyin; talebi ya da rızası olmasa dahi, öfke
kontrolü, stresle başa çıkma, şiddeti önlemeye yönelik farkındalık sağlayarak tutum ve
davranış değiştirmeyi hedefleyen eğitim programlarına katılmasına,
c) Şiddete uğrama tehlikesi bulunan bireyin, hayati tehlikesinin bulunması halinde,
kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerin değiştirilmesi ve düzenlenmesine,
Mülki amirin veya ilgililerin talebi üzerine hâkim tarafından karar verilebilir.
(2) Cumhuriyet savcılığının talebi veya ilgililerin başvurusu üzerine de hâkim
tarafından, bu maddedeki tedbirlere karar verilebilir.
(3) Karar, delil veya belge aranmaksızın ve duruşma yapılmaksızın derhal verilir.
Ancak, zaruret görülmesi halinde duruşma yapılabilir.
(4) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde veya resmi çalışma saatleri dışında,
Cumhuriyet savcısı tarafından da karar verilebilir. Cumhuriyet savcısı, evrakı en geç iki iş
günü içinde hâkimin onayına sunar. Hakim iki iş günü içinde kararını verir. Onaylanmayan
kararlar hükümsüz kalır.
(5) Cumhuriyet savcısı veya hakim, 3 üncü maddedeki tedbirlerin uygulanması
gereken hallerde durumu mülki amire bildirir.
(6) Bu kararlara karşı, tefhim veya tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde itiraz
edilebilir. İtiraz, kararı veren hakim tarafından öncelikle ve ivedilikle incelenir. Hakim, itirazı
yerinde görürse kararını düzeltir, yerinde görmezse en fazla üç gün içinde itirazı incelemeye
yetkili olan mercie gönderir.
(7) İtirazı incelemeye yetkili merci, o yerde aile mahkemesinin birden fazla dairesinin
bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daire, son numaralı daire ise birinci daire,
o yerde aile mahkemesinin tek dairesi bulunması hâlinde asliye hukuk mahkemesi, aile
mahkemesi hâkimi ile asliye hukuk mahkemesi hâkiminin aynı hâkim olması hâlinde ise en
yakın asliye hukuk mahkemesidir.
(8) İtiraz incelemesi neticesinde verilen karar kesindir.
(9) Hâkim, bu Kanunda belirtilen koruyucu tedbirler yanında, 3/7/2005 tarihli ve 5395
sayılı Çocuk Koruma Kanununda yer alan koruyucu ve destekleyici tedbirler ile 22/11/2001
tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre velayet, kayyım, nafaka ve
kişisel ilişki kurulması hususlarında da karar vermeye yetkilidir.
Koruyucu tedbir kararlarının uygulanması
MADDE 5- (1) 3 üncü madde uyarınca verilen koruyucu tedbir kararları, kararı veren
merci tarafından ivedilikle kolluğa ve Bakanlık il veya ilçe müdürlüklerine bildirilir.
(2) 4 üncü madde uyarınca verilen koruyucu tedbir kararları, kararı veren merci
tarafından ivedilikle Cumhuriyet başsavcılığına tevdi olunur. Koruyucu tedbir kararı,
Cumhuriyet başsavcılığı tarafından, en seri şekilde kolluğa ve Bakanlık il veya ilçe
müdürlüklerine bildirilir.
(3) Kararların ilgililere tebliğ edilmemesi uygulanmasına engel teşkil etmez.
(4) Koruyucu tedbir kararlarından güvenlikle ilgili olanlar kolluk birimleri, diğer
tedbirler ise Bakanlık il ve ilçe müdürlükleri ile mülki amirin uygun göreceği idari birimler
tarafından yerine getirilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle
düzenlenir.
Koruyucu tedbirin değiştirilmesi ve kaldırılması
MADDE 6- (1) 3 üncü ve 4 üncü maddeler uyarınca verilen koruyucu tedbirlerin
süresi veya türünün değiştirilmesine, bu tedbirlerin kaldırılmasına veya aynen devam
etmesine, ilgililerin talebi üzerine veya resen, kararın uygulandığı tarihten başlamak üzere en
geç altı aylık aralıklarla yetkili merciler tarafından karar verilir. 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi hükmü bundan müstesnadır.
(2) Ancak, şiddet uygulayan veya şiddet uygulama ihtimali bulunan birey ile korunan
birey arasında, evlenmenin butlanı veya boşanma davası varsa koruyucu tedbirin, bu
davalarda verilen hükmün kesinleşmesine kadar devam etmesi zorunludur.
Koruyucu tedbir kararlarında bulunması gereken hususlar
MADDE 7- (1) Koruyucu tedbir kararlarında, 3 üncü maddenin üçüncü fıkrası hükmü
hariç olmak üzere, ilgililerin kimlik ve adres bilgileri, tedbirin türü ve süresi, karara karşı
başvuru yolları, aykırı davranışların zorlama hapsiyle cezalandırılacağına ilişkin ihtar yer alır.
Gizlilik kuralı
MADDE 8- (1) 3 üncü madde uyarınca kimlik bilgileriyle adresleri gizli tutulan
kişilerle ilgili olarak alınan kararlar ve yürütülen işlemler gizlidir. Bu kapsamda görev alan
bütün birimler, gizliliğin sağlanmasına yönelik gerekli bütün tedbirleri almakla yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teşkilat
Cumhuriyet savcılığı şiddetten koruma büroları
MADDE 9- (1) Bu Kanunda öngörülen görevleri yerine getirmek üzere, Cumhuriyet
başsavcılıkları bünyesinde şiddetten koruma büroları kurulur. Cumhuriyet başsavcısı
tarafından bu bürolarda yeterli sayıda Cumhuriyet savcısı görevlendirilir.
(2) Şiddetten koruma bürolarının görevleri şunlardır:
a) Hâkimden koruyucu tedbir kararı alınması için talepte bulunmak.
b) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde koruyucu tedbirleri almak.
c) Koruyucu tedbir kararlarının tebliğ edilmesini ve yerine getirilmesini sağlamak.
ç) Koruyucu tedbir kararlarına aykırı davranılması halinde zorlama hapsi kararı
verilmesine ve uygulanmasına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.
(3) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde ikinci fıkrada belirtilen görevler, bu
büroda görevli olmayan Cumhuriyet savcıları tarafından da yerine getirilebilir.
Kolluk görevi
MADDE 10- (1) Kolluk görevleri, kolluğun merkez ve taşra teşkilatında bu Kanunda
belirtilen hizmetlerle ilgili olarak eğitim almış ve ilgili kolluk birimlerince belirlenmiş olan
yeteri kadar personel tarafından yerine getirilir.
Destek hizmetleri
MADDE 11- (1) Şiddet uygulayan, şiddet uygulama ihtimali bulunan, şiddete uğrayan
ve şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişilere, talep üzerine veya resen, Bakanlık il ve ilçe
müdürlükleri tarafından aşağıda sayılan destek hizmetleri verilebilir.
a) Korunan bireylere, hakları, destek alabilecekleri kurumlar, iş bulma ve benzeri
konularda rehberlik etmek.
b) Verilen koruyucu tedbir kararıyla ulaşılmak istenen amacın gerçekleşmesi için
tarafları desteklemek, yardımcı olmak, gerektiğinde önerilerde bulunmak.
c) Alınan kararların uygulanmasının sonuçları ve taraflar üzerindeki etkilerini izlemek.
ç) Korunan bireylerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde
danışmanlık yapmak ve bu kişilere yardımcı olmak.
d) Şiddet uygulayan veya şiddet uygulama ihtimali bulunan kişiye psiko-sosyal
danışmanlık yapmak.
e) Hâkimin isteği üzerine; tarafların geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve
ekonomik durumu, ruhsal ve psikolojik durumu, şiddet uygulayan veya şiddet uygulama
ihtimali bulunan bireyin karşı tarafa ve topluma karşı taşıdığı risk hakkında ayrıntılı sosyal
araştırma raporu hazırlayıp sunmak.
f) Hâkim tarafından istenilmesi halinde, koruyucu tedbirlerin uygulanmasının
sonuçları ve taraflar üzerindeki etkilerine dair rapor hazırlamak.
g) Korunan bireylere 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşmayı ve
Dayanışmayı Teşvik Kanunu ile 03/07/2005 tarih ve 5402 sayılı Denetimli Serbestlik ve
Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu hükümleri uyarınca maddi destek
sağlanması konusunda gerekli rehberliği yapmak.
(2) Birinci fıkrada sayılan görevlerin yerine getirilmesi sırasında kamu kurum ve
kuruluşları personeli Bakanlık il ve ilçe müdürlükleri görevlilerine yardımcı olurlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Teknik yöntemlerle takip
MADDE 12- (1) Bu Kanun uyarınca verilen koruyucu tedbir kararlarının takibi,
teknik araç ve yöntemler kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen teknik araç ve yöntemlerle takibe ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle düzenlenir.
Geçici maddi yardım
MADDE 13- (1) Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca korunan bireye geçici maddi
yardım yapılmasına karar verilmesi halinde, onaltı yaşından büyükler için her yıl belirlenen
aylık net asgari ücret tutarının otuzda biri oranında günlük ödeme yapılır. Bu ödemelerden
vergi veya benzeri hiçbir kesinti yapılamaz.
(2) Bu ödemeler, Bakanlık bütçesine, geçici maddi yardımlar için konulan ödenekten
karşılanır. Bu Kanun kapsamında yapılan ödemeler, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre şiddet uygulayan veya şiddet
uygulama ihtimali bulunan kişiden tahsil edilir.
(3) Korunan bireyin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun tespiti halinde yapılan
yardımlar, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Nafakanın tahsili
MADDE 14- (1) 3 üncü madde uyarınca, nafakaya karar verilmesi halinde kararın bir
örneği, resen ilgili icra müdürlüğüne gönderilir. Nafaka ödemekle yükümlü kılınan kişinin
Sosyal Güvenlik Kurumu ile bağlantısı olması durumunda, korunan kişinin başvurusu
aranmaksızın nafaka, ilgilinin aylık, maaş ya da ücretinden icra müdürlüğü tarafından tahsil
edilir.
Harç ve masraflardan muafiyet
MADDE 15- (1) Bu Kanun kapsamındaki başvurular ile verilen kararların icra ve
infazı için yapılan işlemlerden harç, posta gideri ve benzeri hiçbir masraf alınmaz.
Sağlık giderleri
MADDE 16- (1) Bu Kanun uyarınca hakkında tedbir kararı verilen şiddet
mağdurlarından, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununa göre gerekli prim ödeme gün sayısının bulunmaması veya prim borcunun
bulunması nedeniyle fiilen genel sağlık sigortasından yararlanamayanların; bu hallerinin
devamı süresince, resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılacak muayene ve tedavilerinden
(diş tedavisi dahil), laboratuar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemlerinin
uygulanmasından, teşhis ve tedavileri için gerekli olabilecek kan ve kan ürünleri, kemik iliği,
aşı, ilaç, ortez, protez, tıbbi araç ve gereç, kişi kullanımına mahsus tıbbi cihaz temininden,
tamirinden veya yenilenmesinden kaynaklanan giderler; herhangi bir katılım payı
alınmaksızın, genel sağlık sigortalıları için belirlenmiş olan usul ve esaslar ile tutarlar
uygulanmak suretiyle Bakanlık bütçesinin ilgili tertiplerinden karşılanır.
(2) Bu Kanun uyarınca tedbir kararına konu olacak şekilde şiddet uygulayan ya da
uygulama ihtimali bulunan ve aynı zamanda rehabilitasyonunun veya tedavi edilmesinin
gerekli olduğuna karar verilenlerden; genel sağlık sigortalısı olmadığı gibi genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyen veya genel sağlık sigortası
prim borcu sebebiyle fiilen genel sağlık sigortasından yararlanamayan ya da diğer mevzuat
hükümleri gereğince tedavi yardımından yararlanma hakkı bulunmayanların, bu hallerin
devam ettiği süre içerisinde görecekleri rehabilitasyon hizmetlerine yönelik giderler ile
rehabilitasyon hizmetleri kapsamında verilmesi gereken diğer sağlık hizmetlerinin giderleri,
yukarıdaki fıkrada belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde, Bakanlık bütçesinin ilgili
tertiplerinden karşılanır.
Kurumlararası koordinasyon
MADDE 17- (1) Bu Kanun hükümlerinin yerine getirilmesinde kurumlararası
koordinasyon, Bakanlık tarafından gerçekleştirilir.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, bu Kanunun
uygulanmasıyla ilgili olarak kendi görev alanına giren konularda işbirliği ve yardımda
bulunmak ve alınan tedbir kararlarını ivedilikle yerine getirmekle yükümlüdür.
(3) Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan
özel televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az doksan dakika toplumsal cinsiyet eşitliği,
kadınların çalışma yaşamına katılımı, özellikle kadın ve çocukla ilgili olmak üzere şiddetle
mücadele mekanizmaları ve benzeri politikalar konusunda Bakanlık tarafından hazırlanan ya
da hazırlattırılan bilgilendirme materyallerini yayınlamak zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz
dakikası 17.00-22.00 saatleri arasında olmak üzere 08.00-22.00 saatleri arasında yapılır ve
yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir.
Bu saatler dışında yapılan yayınlar aylık doksan dakikalık süreye dâhil edilmez. Bu süreler
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından denetlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
Koruyucu tedbir kararlarına aykırı davranma halinde yaptırım
MADDE 18- (1) Şiddet uygulayan veya şiddet uygulama ihtimali bulunan kişilerden,
3 üncü veya 4 üncü maddeler uyarınca verilen koruyucu tedbir kararlarına uymayanlar,
şikâyet aranmaksızın yakalanarak durum derhal Cumhuriyet savcısına bildirilir.
(2) Cumhuriyet savcısı derhal soruşturma yaparak koruma tedbiri kararına uymayan
kişi hakkında sulh ceza mahkemesinde kamu davası açar. Sulh ceza mahkemesi, fiil başka bir
suç oluştursa bile, beş günden üç aya kadar zorlama hapsine karar verir. Bu karara karşı genel
hükümlere göre itiraz edilebilir.
(3)Verilen zorlama hapsi, kişi tarafından koruyucu tedbir kararına uygun davranacağı
hususunda taahhütte bulununca sona erdirilebilir.
(4) Tedbir kararına aykırılığın tekrarı halinde zorlama hapsinin toplam süresi sekiz ayı
geçemez.
ALTINCI BÖLÜM
Son Hükümler
Yönetmelik
MADDE 19- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Kanunun yayımı
tarihinden itibaren bir yıl içinde Adalet, Sağlık, Millî Eğitim ve İçişleri Bakanlıkları ve ilgili
diğer kurumların görüşleri alınarak Bakanlıkça yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler ve atıflar
MADDE 20- (1) 14/1/1998 tarihli ve 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Mevzuatta 4320 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanununun yürürlüğe girmesinden önce 4320 sayılı
Kanun hükümlerine göre verilen kararların uygulanmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanun hükümleri uyarınca verilecek olan destek
hizmetleri, Bakanlığın il ve ilçe müdürlüklerinin kurulması ve faaliyete geçmesine kadar en
fazla iki yıl süreyle Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli
Serbestlik ve Yardım Merkezleri Şube Müdürlükleri tarafından yerine getirilir.
Yürürlük
MADDE 21- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 22- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|