T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 1967/2342
K. 1968/2296
T. 15.3.1968
• HACZEDİLEMEYEN MAL ve HAKLAR ( Belediye Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gelirler )
• BELEDİYELERİN TOPTANCI HALLERİNDEN ALDIKLARI ÜCRETLER ( Haczedilememesi )
• BELEDİYE GELİRLERİNİN HACZİ ( Caiz Olmaması )
1580/m.15
2004/m.82,83
ÖZET : Belediyelerin, belediye hallerinde kendilerine yer verdikleri kişilerden aldıkları ücretler haczedilemez. Çünkü, bu ücretler adi kira hükmünde değildir. Belediye hizmetlerine tahis edilmiş ve kanunla muayyen belediye gelirlerinin haczi caiz değildir.

DAVA : Alacaklı O. E. ile borçlu İstanbul Belediyesi`ne mütealik olmak üzere İstanbul İcra Hakimliği`nden verilen 17.1.1968 tarih ve 967/798-23 sayılı Karar`ın müddeti içinde temyizen tetkiki boçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 1.3.1968 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü.

KARAR : 12.9.1960 tarihli, 80 sayılı Kanun`un 1`inci maddesinde; ( 1580 sayılı Kanun`un 15`inci maddesinin 58`inci bendi uyarınca tesis edilen toptancı halleri amme emlakinden sayılıp kiraya verilemeyeceği, belediye sınırları içindeki toptan satışların bu hallerde yapılacağı, hal olarak kullanılmak üzere tahsis edilmiş yerlerin de bu hükümlere tabi olacağı ), 6`ıncı maddesinde ise ( Belediyece, hal içinde kendilerine yer tahsis edilenlerin işgal ettikleri bu yerler için, 1580 sayılı Kanun`un 70`inci maddesinin 8`inci bendi uyarınca belediyeye ücret ödeyecekleri, ücretten başka, halde satılan malların satış bedelinin % 3`ünü geçmemek üzere belediye meclisinden düzenlenerek tarife uyarınca resim alınacağı, malların hale girişi ve çıkışı belediye müstahdemleri tarafından temin edildiği takdirde belediyelerin ayrıca gördükleri bu hizmetler karşılığı taşıma ücreti alabilecekleri ) tasrih edilmiştir. Kanun, belediye ait halde kendilerine yer tahsis deilmiş olanlardan belediyece alınacak ücretleri alalade kira değil 5337 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu`na tabi ve belediye hizmetlerine muhassas aidat olarak tavzif etmiştir. Bu duruma ve 1580 sayılı Kanun`un 19/7`inci maddesi hükmüne rağmen bu gelirin haczedilebileceği düşüncesi doğru değildir. Belediye hizmetlerine muhassas ve kanunla muayyen belediye gelirlerinin hacz olunamayacağı gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usule aykırı, temyiz itirazı yerinde görüldüğünden mercii kararının İİK`nin 366 ve HUMK`nin 428`inci maddeleri uyarınca bozulmasına, 5.3.1968 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx
T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/8969
K. 2004/1469
T. 2.3.2004
• HACİZ İPTALİ İSTEMİ ( Belediye Gelirleri Kanunu ile DiğerKanunlarla Belediyeye Verilen Payların 6183 Sayılı Yasa ile Yapılan Takiplerde Haczedilebilirliğinin Öngörülmesi )
• HACZEDİLEMEZLİK ( Devlet Malları ile Hususi Kanunlarında Haczi Caiz Olmadığı Gösterilen Malların Haczedilememesi )
• BELEDİYE GELİRLERİNİN HACZİ ( Belediye Gelirleri Kanunu ile DiğerKanunlarla Belediyeye Verilen Payların 6183 Sayılı Yasa ile Yapılan Takiplerde Haczedilebilirliğinin Öngörülmesi )
• BELEDİYEYE VERİLEN PAYLARIN HACZİ ( Belediye Gelirleri Kanunu ile Diğer Kanunlarla Belediyelere Verilen Paylar Belediye Vergi ve Resimleri Hükmünde Bulunması )
506/m.80
277/m.1
6183/m.70
1580/m.19
ÖZET : 1580 sayılı Yasanın 19/7. maddesinde, belediyelerin bir kısım mallarına haciz uygulanamayacağı kuralı yer almakta ise de, 6183 sayılı Kanunun 70. maddesinin 3986 sayılı Kanunla değişik 1. fıkrasında, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczedilemeyeceği hükme bağlandığından, 04.05.1994 tarihinde yapılan bu değişiklikle mahalli idarelerin süresinde ödenmeyen 6183 sayılı Kanun kapsamındaki borçlarının bu idarelerin mallarının haczi suretiyle cebren takip ve tahsiline olanak sağlanmıştır. 277 sayılı Yasanın birinci maddesinde 3986 sayılı Yasanın 18. maddesiyle yapılan değişiklik sonucunda Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payların 6183 sayılı Yasa ile yapılan takiplerde haczedilebilirliği öngörülmüştür.

DAVA : Davacı, yasalara aykırı olarak İskenderun Demir ve Çelik Genel Müdürlüğü A.Ş. nezdindeki vergi gelirleri üzerine konulan hacizlerin iptaline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalı Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Ercan Turan tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : Dava; davacı Enez Belediye Başkanlığının davalı Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığına olan prim borcu nedeniyle 6183 sayılı Yasaya göre yapılan takip sonucu, davacının Belediye Gelirleri Yasası'nın 34. maddesi uyarınca İskenderun Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş. nezdinde doğmuş bulunan elektrik ve havagazı tüketim vergisi alacağı üzerine konulan haczin iptali istemine ilişkin olup, mahkemece "Belediyenin vergi ve resimlerinden elde edilen gelirlerin haczedilemeyeceği 6183 sayılı Yasanın 70. maddesi gereğidir. Aynı husus 1580 sayılı Yasanın 19/7. maddesinde de hüküm altına alınmıştır. Bu nedenle davalının 6183 sayılı Yasa uyarınca yaptığı takipler kapsamında da belediyelerin vergi ve resimlerinin haczedilemeyeceği açıktır. Davalı vekilinin cevap dilekçesinde haczin caiz olduğuna ilişkin 277 sayılı Yasaya konu düzenleme, belediyelere verilmekte olan payların 6183 sayılı Yasaya göre tahsilini öngörmektedir. Halbuki davaya konu gelirin vergi olduğunda duraksama yoktur." Gerekçesinden hareketle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Prim alacaklarının tahsiline yönelik dava konusu icra takibi, 506 sayılı Yasanın 3917 sayılı Yasa ile değişik 80. maddesi uyarınca ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümlerine uygun olarak yürütülmüştür.

1580 sayılı Yasanın 19/7. maddesinde, belediyelerin bir kısım mallarına haciz uygulanamayacağı kuralı yer almakta ise de, 6183 sayılı Kanunun 70. maddesinin 3986 sayılı Kanunla değişik 1. fıkrasında, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczedilemeyeceği hükme bağlandığından, 04.05.1994 tarihinde yapılan bu değişiklikle mahalli idarelerin süresinde ödenmeyen 6183 sayılı Kanun kapsamındaki borçlarının bu idarelerin mallarının haczi suretiyle cebren takip ve tahsiline olanak sağlanmıştır. Ayrıca, 277 sayılı Kanunun birinci maddesinde, 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer Kanunlarla belediyelere verilen payların belediye vergi ve resimleri hükmünde olduğu kabul edilerek, 277 sayılı Yasanın değişiklikten önceki birinci maddesindeki hükmüne ve 1580 sayılı Kanunu'nun 19/7. maddesine göre Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyelere verilen paylar belediye vergi ve resimleri hükmünde bulunduğundan haczedilemezken, 277 sayılı Yasanın birinci maddesinde 3986 sayılı Yasanın 18. maddesiyle yapılan değişiklik sonucunda Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payların 6183 sayılı Yasa ile yapılan takiplerde haczedilebilirliği öngörülmüştür. Mahkemece açıklanan bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı düşüncelerle davanın kabulüne karar verilmiş olması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx