Sn Hukukçular,

Sigortalamanın bir başka yönünü daha ele almakta yarar olduğunu düşünüyorum. Bence çok önemli.

Bilirsiniz; sağlık sigortası diye bir sigorta var. Hastalanırsanız, sağlık kuruluşlarındaki giderlerinizi karşılamayı garantiliyor.

Görünüşte muhteşem. Satıcılarla konuşursanız, hayatınız ve sağlığınızın inanılmaz biçimde garantilendiği izlenimine kapılmamanız mümkün değil. Bir hekim olarak ben bile buna inanabilirim.

Ancak, yapılan sözleşmelerin ayrıntılarına dikkat ederseniz; tabii bu konulardan iyi anlıyorsanız; şöyle bir şey dikkatinizi çekiyor: sigorta sadece bir yıllık.

İlk anda, iyimser bir bakışla şöyle düşünüyorsunuz: elbette, ilelebet olacak değil ya!

Eğer sorarsanız, satıcı size sigortanın, aidatlarınızı ödediğiniz taktirde, ömür boyu olacağını söyleyecektir. Asla size bunun ancak kendileri (sigortalayan) tarafından kabul gördüğü taktirde söz konusu olabileceğini söylemeyecektir. O en sonlarda, ayrı bir maddede yazmaktadır.

Diyeceksiniz ki, bir sözleşme, ancak her iki tarafın da arzusu varsa sürer. Görünüşte, ve ticari hukuk açısından bu çok doğrudur. Diyecek birşey yok.

Ancak kazın ayağı öyle değildir. Kanuna göre, belli süreyle (sanırım 5 yıl) süreyle sözleşme yenilenirse, sigortalayan tarafın sonraki yenilemeleri reddetmesi olanaksız hale gelmektedir. Yani, 5 yıldan önce her an sigortacı sizi sigortalamayı reddedebilir.

İş bununla da kalmıyor elbette. Sözleşmede primlerin her sözleşme döneminde yaşınız, hastalıklarınız vs ye göre sigortalayan tarafından yeniden belirleneceği ve kabul etmediğiniz taktirde yenilenmeyeceği yazmaktadır. Bu da ayrı bir maddede yazar.

Şimdi şeytanın avukatlığını yapalım; ve diyelim ki, sözleşme yaptık. Üç yıl geçti, herşeye hak kazandık (genellikle ilk üç yılda birçok şey kapsam dışı), fakat bu arada da, olmaz ya, kanser olduk. Standart bir kanser tedavisinde kemoterapi 15.000, radyoterapi 25.000 YTL gibi rakkamlara varıyor. Diğer masraflarla birlikte, eğer hastanede yatmazsanız, 75.000 YTL yi buluyor. Ortalama, iyimser bir tahmin bu.

Dördüncü veya beşinci yıl, sigortalayan sözleşmenizi yenilemezse ne olacak? İsterseniz ağzınızla kuş tutun, havanızı alırsınız.

Diyelim ki, böyle bir durumda, veya sigortanızın 15 inci yılında kanser olduğunuzda, sigortalayan sözleşmenizi yenilemeyi reddetmedi; fakat aylık 7.500 YTL aidat hesapladı. Ne olacak?

Sigortalayanın iyi niyetini sorgulayamazsınız, çünkü yenilemeyeceğim demedi. Sözleşmede bellirtildiği üzere, yeni oluşan koşullara göre bir aidat belirledi.

Ne diyeceksiniz? Sözleşmeyi yenilemeye yetecek paranız yokken dava açabilir misiniz? Dava açsanız, dava bitene kadar ölebilirsiniz. Ölmeseniz de, tedaviye paranız yetmeyebilir. Ne yapacaksınız?

Aidatları ödeyemediniz, ne olacak? İkinci ayda sigortanız fesholacak.

Sanırım tek seçeneğiniz, o iki ay içerisinde ölmek olmalı. Değil mi?

Neden bundan söz ettim, konuyla ilgisi ne, diye sorabilirsiniz. Hemen söylüyorum: mesleki sorumluluk sigortaları da çok farklı değil.

Hukukçu olarak sizler belki daha güçlü konumdasınız, fakat ne derece etkin olabilirsiniz, bilemiyorum. Bütün mesleki sorumluluk sigortalarında 'risk' hesabı vardır. Aynen arabanızla kaza yapmadığınız sürece yapılan kasko indirimi gibi, ödemeye yol açmayan her yıl indirimden yararlanırsınız. Fakat bu sınırlıdır (diyelim % 40); asla 'bu yıl ödemesen de olur abi' demezler. Ancak, kaza yaparsanız, indirimden yararlanamazsınız. Çok kaza yaparsanız, başınıza ne geleceği ise sigortalayanın insafına kalmıştır.

Size şöyle diyebilirler: 'artık sizi sigortalamıyoruz'. Veya öyle bir aidat öneriler ki, siz ödeyemezsiniz.

Ne oldu meslek sigortanız?

Eğer ille de bu sigorta gelecekse, hiç olmazsa koşulları konusunda bu açıklara dikkat ederseniz, biz hekimlere de örnek olursunuz; diye düşünmeden edemiyorum. ABD nde yukarıda sözü edilen 'artık sizi sigortalamıyoruz' durumu kadar, 'artık senin sigorta keseneğini ödemeyiz, işi bırak' durumları, ve ilave olarak 'artık sigorta keseneğini ödeyemediğim için mesleğimi bırakıyorum' lara da oldukça sık rastlanmaktadır. Her ne kadar bu durum daha çok hekimlerin başına gelmekte ise de, sizlerin başına da gelmeyeceğinin garantisi yoktur. Kısacası bu sigorta işi epey dikkat istiyor. İlke olarak kabul etmek zorunda kalabilirsiniz, ama ayrıntılarını sakın ola ki sigortacıların insafına bırakmayasınız derim.

Sağlıcakla kalın