Aslında anlaşmazlığın temelinde delil tespitinin niteliği yatmaktadır:

- Sayın Prof.Dr.Baki Kuru ve Sayın rasnolnikov delil tespitini bir dava olarak görmemekte; bir ihtiyati tedbir olarak nitelendirmektedir. İhtiyati tedbir talebinin idare mahkemesinden istenemeyeceğine ilişkin kanuni bir engel bulunmadığını düşünmektedir.

- Sayın korayad, tespit davası ile delil tespitinin farklı olduğuna işaret etmekte ancak uygulamaya göre doğru bildiğini savunmaktadır. Delil tesbitinin bir dava olmadığı konusunda herkesle hemfikirim. Sayın korayad'a uygulama konusunda katılıyorum.

- Uygulamada Danıştay delil tespiti talebini bir dava olarak nitelendirerek idare hukukunda tespit davası olmadığını gerekçe göstermektedir.

Uygulamaya örnek olarak aşağıdaki Danıştay kararını sunuyorum:
T.C.
DANIŞTAY
5. DAİRE
E. 1987/2333
K. 1988/408
T. 3.2.1988
• TESPİT DAVASI ( İdare Hukukunda Bulunmadığı )
• DELİL TESPİTİ ( İdari Davalardan Birinin Açılmış Olması Gereği-Müstakil Bir Talep Olarak Mahkeme Önüne Getirilemeyeceği )
2577/m.58
ÖZET : Delillerin tespiti istemi ancak idari davalardan birinin açılmış olması durumunda istenebilir.

İsteğin Özeti: Öğretmen olan davacının annesine bakmakla yükümlü olduğunun tespit edilmesi isteminin incelenmesinin reddi yolunda Trabzon İdare Mahkemesince verilen 6.7.1987 günlü, E: 1987/570, K: 1987/541 sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Danıştay Tetkik Hakimi: S.A.

Danıştay Savcısı N.G.`nin Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Türk Milleti Adına Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü: Öğretmen olan davacı, kimsesiz ve bakıma muhtaç durumdaki annesinin ikamet ettiği ... iline naklen atanmasının yapılması için yapacağı başvuraya dayanak olmak üzere annesine bakmakla yükümlü olduğunun tesbiti isteğinde bulunmuştur.

Trabzon İdare Mahkemesinin 6.7.1987 günlü, E: 1987/570; K: 1987/541 sayılı kararıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu`nun 2. maddesinde idari dava türlerinin sayıldığı, idari yargıda "tesbit davası" niteliğinde bir dava türü bulunmadığı gerekçesiyle inceleme olanağı bulunmayan istemi reddetmiştir. Davacı bu kararın temyizen bozulmasını istemektedir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu`nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında idari dava türleri İptal, tam yargı, genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmış olup tesbit davası şeklinde bir dava türüne idari yargıda yer verilmemiştir, Aynı yasanın "İdari Davalarda Delillerin Tesbiti" başlıklı 58. maddesinde yer alan "Taraflar idari dava açtıktan sonra bu davalara ilişkin delillerin tesbitini ancak davaya bakan Danıştay, İdare ve Vergi Mahkemelerinden isteyebilirler" şeklindeki hüküm ise, münhasıran yukarıda sayılan idari davalardan birinin açılması halinde bu davayla ilgili "delillerin" tesbitinin de yine idari yargı mercilerinden istenebileceğine işaret etmektedir.

Davacının, kimsesiz ve bakıma muhtaç durumda olduğunu öne sürdüğü annesinin ikamet ettiği ... iline naklen atanmasının yapılmasını sağlamaya yönelik olan istemi ancak, naklen atanmasının yapılmaması yolunda davalı idarece bir işlem tesis edilmesi ve bu işleme karşı iptal davası açılması halinde incelenebilecek nitelik taşımaktadır. Trabzon İdare Mahkemesinin 6.7.1987 günlü, E: 1987/570, K: 1987/541 sayılı kararı açıklanan nedenlerle usule uygun olduğundan temyiz isteğinin reddi ile anılan kararın yukarıda belirtilen gerekçeler de eklenmek suretiyle ONANMASINA, 3.2.1988 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
(Karar Kazancı İçtihat Bankasından alıntıdır)