Sayın Meslektaşlarım ;



1- Bilindiği üzere kambiyo senetleri şekli hukuktur. Bonoda tanzim yerinin yazılı olması gerekir . Eğer , gösterilmezse bono, tanzim edenin adı ve soyadı yanında yazılı olan yerde tanzim edilmiş sayılır. Bonoda tanzim yeri olarak idari birim adı yazımı yeterli ve zorunlu olup ayrıca adres gösterilmesi mecburiyeti bulunmamaktadır . Bono da tanzim yerinin olmasının ve aranmasının nedeni ödeme yerinin ,hangi mahalde ödeneceğinin ve senet borçlusunun ikametgahı olduğu kabul edilir.

İsmail Doğanay Türk Ticaret Kanunu Şerhi üçüncü baskı
sy: 1896

Yargıtay , iki ayrı ödeme yeri yazılı bir emre muharrer senedin -bu şekli - ile hukuken mümkün ve muteber olduğuna karar vermiştir. Yargıtay TD 7/5/1959 gün ve 1959/1303 K:1345 ( Yargıtay örnek olaya yetki yönünden ve ödeme yeri yönünden yaklaşmıştır. Tabiki o tarihlerde resen gözetilmesi gereken İİK 170/a maddesi yokmuş ama TK hükümleri varmış.)

2- Bir bonoda iki tanzim yeri var ise bence de şeklen TK 688 ve 689 madde gerekleri yerine getirilmiş demektir. Düşünülmesi gereken bir husus da , Bir bononun aynı anda farklı yerlerde tanzim edilemiyeceği meselesidir. Aynı anda tanzim ve imza edilmiş ise ve fakat iki ayrı tanzim yeri yazılmış ise , bir tane tanzim yerinin bulunması yeter ve makul görüldüğüne göre sorun arzetmeyecektir. Aksi halde ticari hayatı kaosa ve aşırı şekilciliğe götürürüz.

3- Bono daki kefil adresinin yada ikinci borçlunun adresinin çizilmesi meselesi hemen ceza hükümlerini akla getirmektedir.
Resmi evrak hükmündeki bonolarda sahtecilik olaylarının altında yatan gayeye bakılırsa ve bir türünde ; kambiyo senedi vasfında olmayan bir belgeye kambiyo hukukunun sağladığı özel takip ve imkanlarından yararlanmak ve kambiyo kuvveti verebilmek için yapılanlarıdır. Yani şahıs bono nun o hali ile yani iki tanzim yeri olması durumunu , kambiyo vasfını önleyici bir durum olarak görmekte ve sanısı ile ikinci adresi ve ikinci tanzim yerini çizmektedir. Bence böyle bir halde tek tanzim yerinin yeterli ve muteber sayıldığı hallerde sahtecilik suçu oluşamaz. Tam bu anda aklıma gelen bir olasılık da . Acaba senedin zorunlu unsurlarından olmayan hususlarda yapılan sahtecilik , örneğin senette faiz şartı var ise yazılmamış sayılır. Yazılmamış sayılabilecek faiz oranın tahrif ve sahtecilik ile arttırılması suç oluşturacak mıdır.Kanatimce, bu soruya olumlu cevap verilemez. Eğer tek tanzim yeri senedi muteber kılıyorsa ikincisi görmezlikten gelinebiliyorsa bu durumda o adresin çizilmiş olması hukuken sonuca etkili olmamasını gerektirir.
4- Son olarak da ;Ticaret Kanunun da örnek olarak bonoda iki ayrı vade olması halini yasaklayan açık hüküm olmasına rağmen (TK 615 ) , iki ayrı tanzim yerini yasaklıyan ve kambiyo vasfını etkileyeceğini belirten bir hüküm yoktur.
Saygılarımı sunarım.Av.Erdal Dülgar