T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği BASIN AÇIKLAMASI NO:2003/23 AN KARA (20.12.2003)- İçişleri Bakanı Abdülkadir AKSU, “Yayaların Denetlenmesi” ile ilgili olarak 81 İl Valiliğine bir genelge yayınladı. Bakan AKSU’nun genelgesi şöyle; “Son günlerde ülke genelinde başta Büyükşehirlerimiz olmak üzere, yayaların karıştığı ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarında artış olduğu görülmektedir. Bunun sebepleri incelendiğinde ise ülkemiz şehiriçi ve şehirdışı karayollarında yayalar için alınması gereken tedbirlerin yeterince alınmadığı, yatay ve düşey işaretlemeler ile alt ve üst geçitlerin yeterince olmadığı, geçit bulunan yerlerde de yayaların buraları kullanmaları konusunda gerekli alışkanlıklara sahip olmadıkları, rastgele yerlerde ve gerekli kontrolü yapmadan karayolunda karşıdan karşıya geçtikleri sürücülerinde yayalara tolerans göstermedikleri ve bir çok defa genelge ve emirler yayınlanmasına rağmen, bu konuda etkin önlem ve denetim tedbirlerinin alınmadığı görülmektedir. 2002 yılı trafik kaza istatistikleri incelendiğinde; meydana gelen kazalar sonucu hayatını kaybeden 2900 vatandaşımızdan 657 sinin trafikte yaya olarak bulunduğu. 2003 yılı ilk 10 (on) ayı trafik kaza istatistikleri incelendiğinde ise, meydana gelen trafik kazaları sonucunda hayatını kaybeden 2276 vatandaşımızdan 490 nın trafikte yaya olarak bulunduğu ayrıca, 2003 yılı 22-30 Kasım tarihleri arasındaki Ramazan Bayramı tatili süresince meydana gelen kazalarda hayatını kaybeden 138 vatandaşımızdan 44 nün trafikte yaya olarak bulunduğu yani trafik kazası sonucunda ölen her dört kişiden birinin yaya olduğu anlaşılmaktadır. Yayaların ölümüyle sonuçlanan trafik kazaları incelendiğinde, bu kazalarda yayaların, ilk geçiş hakkını vermemek, yola birden çıkmak, duran taşıtların ön ve arkasından yola çıkmak, yolda oynamak ve kırmızı ışıkta geçmek gibi temel trafik kurallarını ihlal ettikleri, sürücülerin ise başta hız, kırmızı ışık ve şerit ihlali olmak üzere Karayolları Trafik Kanununda belirtilen kurallara uymadıkları tespit edilmiştir. Bundan böyle, trafik hizmetlerinde yaya güvenliğinin sağlanması amacıyla, aşağıda belirtilen önlemler daha etkin alınıp, titizlikle uygulanacaktır. 1- İlgili kuruluşlarla koordine kurularak, yaya geçitleri tekrar gözden geçirilecek trafik işaret, çizgi, levha ve bilgi panoları yaya geçitlerine ve kaldırımların uygun yerlerine konulacak, görüşü engelleyen pano ve levhalar kaldırılacaktır. Ayrıca tehlike arzeden yaya ve araç kesişme noktalarında, yol üzerine YAVAŞ yazdırılması suretiyle araçların hızı düşürülecektir. 2- İl ve İlçe Trafik Komisyonlarında karar alınarak, konut alanları, okul ve hastane önleri ile yaya yoğunluğunun fazla olduğu yollarda hız sınırı (30 km/h) düşürülecek, bu durum trafik işaret levhalarıyla belirtilecektir. 3- Mahalli radyo ve televizyon kuruluşları ile işbirliği yapılarak, trafik güvenliği ve halkın bilinç düzeyini artırmaya yönelik programlar yapılacak ve bu programlara eğitim, denetim, mühendislik ile acil yardım ve kurtarma hizmetlerini ifa eden birimlerden, konusunda uzman görevlilerin katılımı sağlanacaktır. 4- Okullardaki trafik derslerinin içeriğinin, trafik kurallarının öğretilmesiyle sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle, okul öncesi ve okul dönemi trafik eğitimi trafikte davranış, riskler ve tehlikeler üzerine yoğunlaştırılacak, İl Jandarma Komutanlıkları ve İl Emniyet Müdürlüklerinde görevli yüksek öğrenim görmüş amir ve memurlar ile diğer uzman personelin, eğitici olarak okullarda görevlendirilmesi sağlanacaktır. 5- İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri ile koordine sağlanarak, veli ve öğretmenlerin okul geçidi görevlisi olarak görev almaları teşvik edilecek, okul servis araçlarında bulunması gereken rehber personel uygulamasına işlerlik kazandırılacak ve bu husus hassasiyetle denetlenecektir. 6- Ticari taksi, minibüs, otobüs, kamyon ve servis sürücülerine yönelik olarak yaya güvenliği konusunda toplantı, konferans gibi bilgilendirici etkinlikler düzenlenerek, bu sürücülerin ışıklı işaretlere uymaları ile meskun mahaller okul önleri ve yaya geçitleri gibi yerlerde hız düşürmeleri konusunda alışkanlık kazanmaları sağlanacaktır. Ayrıca bu araçların yaya geçitlerinde bekleme, yolcu indirme bindirme yapmaları önlenecektir. 7- Yayaların otoyollarda ve devlet karayollarının kent geçişlerinde, karşıdan karşıya geçişlerinde yaya geçitlerini kullanmalarına yönelik eğitim ve denetim faaliyetlerinin etkinliği artırılacak ve özellikle otobüslerin otoyollar üzerinde yolcu indirme ve bindirme yapmalarına izin verilmeyecektir. 8- Merkezden gönderilen trafik kontrol programlarına uygun olarak, video kameralı radar araçları ile şehiriçi hız kontrollerine ağırlık verilecek, şehiriçinde belirlenen hız sınırlarına uyulması konusunda sürücülerin alışkanlık kazanması sağlanacak ve yayaların geçiş hakkına riayet etmeyen sürücülerle daha etkili mücadele edilecektir. 9- Yayaların can ve mal güvenliklerini sağlamaya yönelik olarak yapılan trafik düzenleme ve denetleme faaliyetlerinin etkinliğini artırmak maksadıyla, önem arzeden ve yaya kazalarının yoğun olarak meydana geldiği kavşaklarda yeteri kadar personel görevlendirilerek yayaların karşıdan karşıya geçişlerinde yaya geçitlerini, varsa alt ve üst geçitleri kullanmaları, taşıt yoluna girmeden güvenli şekilde duramayacak şekilde yaklaşmış taşıtlar var ise, ilk geçiş hakkını onlara verip geçişlerini beklemeleri ve yaya geçitlerinin kendilerine göre sağ tarafını kullanmaları sağlanacak, bu amaçla şehiriçi trafik ekiplerimiz hergün yaya yoğunluğunun fazla olduğu geçitlerde ve saat dilimlerinde, sözle ve gerektiğinde araç megafonlarınıda kullanarak (Yaya geçitlerini kullanınız, yolun sağından yürüyünüz, trafik ışık ve işaretlerine uyunuz gibi spotları okuyarak), vatandaşlarımızı ikaz edecek ve kurallara uyma konusunda alışkanlık edinmeleri sağlayacaktır. Kurallara, alınan önlemlere ve ikazlara uymayan yayalar ile yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken araçlarını yavaşlatmayan ve bu geçitlerden geçen veya geçmek üzere bulunan yayalara ilk geçiş hakkını vermeyen ve trafik güvenliğini tehlikeye düşüren sürücüler hakkında, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kararlılıkla cezai işlem tatbik edilecektir. Konunun başta İl Valilerimiz olmak üzere, sıralı birim amirleri tarafından titizlikle takip edilmesini ve herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini rica ederim.” Kamuoyunun bilgisine sunulur.