KKİS, karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerden olmakla sözleşme çerçevesinde arsa sahibinin ve müteahhidin hem borçlu hem de alacaklı konumunda oldukları doğrudur.

Âni edimli-sürekli edimli sözleşme ayrımında (doktrinde baskın olan ve benim de katıldığım görüşe göre) alacaklının edime olan çıkarının gerçekleşme anının ölçü alınması gerekmekle;

* Alacaklı arsa sahibinin edime olan çıkarının gerçekleşmesi ânı inşaatın müteahhit tarafından tamamlanarak kendisine teslimi ânı ve;

** Alacaklı müteahhidin edime olan çıkarının gerçekleşme ânı da sözleşme bedeli olarak kararlaştırılan bağımsız bölümlerin (taşınmazın/taşınmazların) mülkiyetinin kendisine geçirilmesi(ne hak kazandığı) ânıdır. Ki müteahhidin buna hak kazanabilmesi için yükümündeki inşaatı sözleşmeye uygun olarak tamamlayarak arsa sahibine teslimi gerekir.

Böylece KKİS'ne alacaklı müteahhit açısından da baksak KKİS, sürekli edimli sözleşme niteliğini almaz. Çünkü:

KKİS'de taraflarca kararlaştırılan (kısaca belirtelim) "kademeli ferağ" şartı kısmî ödeme değil; kısım kısım ödemedir. Başka bir deyişle KKİS'de kararlaştırılan bedelin ödenmesi şekli TBK m.479/2'deki (Eserin parça parça teslim edilmesi kararlaştırılmış ve bedel parçalara göre belirlenmişse, her parçanın bedeli onun teslimi anında muaccel olur.) parça teslimi karşılığı bedel ödeme değildir; müteahhidin , KKİS ile yapımını yükümlendiği inşaatı arsa sahibine parça parça teslimi gibi bir durum sözkonusu değildir; müteahhit, inşaatın kül halinde yapımını ve teslimini yükümlenir. Yargıtay'ın bu durumu ifade şekline örnek:
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, 04.03.2005 T., E: 2004/3299, K: 2005/1234: "...arsa payı karşılığındaki eser sözleşmeleri nedeniyle yüklenicinin tapuya hak kazanabilmesi, inşaatın sözleşme, imar mevzuatı ve projelerine uygun biçimde yapılıp arsa sahibine teslim edilmesi şartına bağlıdır. Yükleniciden bağımsız bölüm satın alanların da yüklenicinin edimini yerine getirip tapuya hak kazanması halinde hak sahibi olacakları ortadadır. İnşaat aşamasında arsa sahibince yükleniciye pay devredilmesi, inşaat yapımı sırasında yükleniciye sermaye sağlanması ve işin bir an önce bitirilmesi amacına matuf olup, bu devirlerin avans niteliğinde geçici bir intikal olarak kabulü zorunludur..."

Alıntı: Yazan Av.Hulusi Metin ...Yasa koyucunun m.126 hükmüyle KKİS.’ni Eser Sözleşmesi’nden ayırmak istediği de söylenebilir...

benim de burnuma böyle bir koku geliyor... Lakin bu kabulün; yukarıdaki tüm mesajlarımda açıklamaya çalıştığım sebeplerle -hukuken- mümkün olamayacağı kanaatindeyim...

Teşekkürler,

Saygılar...