sayın bilgehannoyan,

19. Hukuk Dairesi'nin E:2001/3634 K:2001/8250 T:11.12.2001 tarihli kararı, mevcut hukuk programlarında da, mesajınızda yazdığınız kadar. Ancak benzer kararlar buldum. Umarım işnize yarar.

Saygılar,

Av. Yüksel Eren



HD 19 <> E: 2001/641 <> K: 2001/4448 <> Tarih: 08.06.2001

* MENKUL SATIMINDA ALICI İLE SATICININ HAK VE VAZİFELERİ
* AYNI ANDA İFA
* TESLİM
* KANIT YÜKÜ

Aksine adet veya sözleşme olmadıkça, satıcı ile alıcı, borçlarım aynı anda ifa etmekle yükümlü olduklarından, ticari ilişki nedeniyle bir ödeme aracı olan çek ile, "bedeli malen ahzolunmuştur" meşruhatını içeren bonolar verilmesi durumunda, senetlerin avans olarak verildiği ve malın teslim alındığı iddiasının davacı alıcı tarafından usulen kanıtlanması gerekir.

(818 s. BK. m. 182)

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, davalıya sipariş ettiği mallara karşılık toplam 9.200.000.000.-TL.lık çek ve senetler verdiğini, mallar teslim edilmediği halde toplam 3.790.000.000.-TL.lık çek ve senetlerden dolayı hakkında icra takibi yapıldığını iddia ederek borçlu olmadığının tespiti ile çek ve senetlerin iptalini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili savunmasında, davacının satın aldığı mallara karşılık davaya konu çek ve senetleri müvekkiline verdiğini, çek ve senetlerin vadelerinde ödenmemesi üzerine icra takibine girişildiğini, davacının vergi kaydı olmadığı için fatura almak istemediğini yine de müvekkilinin fatura kesip gönderdiğini ancak davacının yanlış adres göstermesi nedeniyle faturanın eline geçmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davalının, davacıya mal satıp teslim ettiğini kanıtlayamadığı gerekçesiyle takiplere konu çekler ve bonolardan ve ayrıca takibe konu edilmeyen toplam 3.909.000.000.-TL.lık beş adet çekten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, 1.000.000-TL.lık fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

BK.nun 182/2. maddesinde, aksine adet veya mukavele mevcut olmadıkça satıcı ile alıcının borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlü oldukları öngörülmüştür. Somut olayda, taraflar arasındaki ticari ilişki sebebiyle bir ödeme aracı olan çek ile ihdas sebebi olarak "Bedeli malen ahzolunmuştur" meşruhatını içeren bonoların düzenlendiği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca çeklerin açıklanan niteliği ve bonolar yönünden mevcut karine karşısında, dava konusu kambiyo senetlerinin avans olarak verildiği ve malın teslim alınmadığı iddiasının davacı alıcı tarafından usulen kanıtlanması gerekirken, mahkemece kanıt yükünün tayininde yanılgıya düşülerek yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 8.6.2001gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak : {Corpus Arşiv No:19-49 & YKD. Ekim 2002}


HD 19 <> E: 2001/9434 <> K: 2003/945 <> Tarih: 03.02.2003

* SATICI İLE ALICININ AYNI ZAMANDA İFA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
* ÇEKİN AVANS OLARAK VERİLDİĞİNİN İSPAT EDİLEMEMESİ


(818 s. BK. m. 182/2)

Taraflar arasındaki çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, davalıdan satın alınacak malların karşılığı olmak üzere, avans olarak 608.000.000.-TL´lık çek verdiklerini, bir kısım malların kendilerine teslim olunduğunu, teslim olunmayan 318.950.000.-TL´lık mal bedeli yönünden çekler ile borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalı davaya cevap vermemiştir.

Mahkemece çekin bir ödeme aracı olduğu ve ticari hayatın normal akışına göre mal teslim edilmeden para verilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı davasında çeklerin avans olarak verildiğini iddia etmiştir. BK.nun 182/2. maddesi hükmüne göre, hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satıcı ile alıcı borçları aynı zamanda ifa etmekte mükellef olduğundan davacı, davalı satıcının eksik mal teslim ettiğini kanıtlaması gerekir. Kaldı ki, çek, bir ödeme vasıtası olup kural olarak mevcut bir borcun ifası amacıyla verildiğinin kabulü gerektiğinden, davacı bu karinenin aksine olarak çeklerin avans olarak verildiği, satın alınan mal eksik teslim edildiği için kısmen bedelsiz kaldığı yolundaki iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür. Davacı bu iddiasını kanıtlayacak delil ibraz edememiştir. Mahkemece davanın bu gerekçe ile reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi sonucu itibariyle doğrudur.

SONUÇ : Açıklanan nedenle sonucu itibariyle doğru olan hükmün gerekçe değiştirilmek suretiyle düzeltilerek ONANMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 3.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak : Corpus