T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/3862
K. 2005/211
T. 25.1.2005

• TRAFİK KAZASI SONUCU ÖLÜM ( Maddi ve Manevi Tazminat Talebi - Bir Teşebbüsün Ünvanı veya işletme Adı Altında veya Bu Teşebbüsün Kestiği Biletle İşletilen Motorlu Aracın Neden Olduğu Zarardan İşleten ve Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sahibi Müşterek ve Müteselsil Sorumlu Olduğu )

• MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT TALEBİ ( Trafik Kazası Sonucu Ölüm - Bir Teşebbüsün Ünvanı veya işletme Adı Altında veya Bu Teşebbüsün Kestiği Biletle İşletilen Motorlu Aracın Neden Olduğu Zarardan İşleten ve Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sahibi Müşterek ve Müteselsil Sorumlu Olduğu )

• MOTORLU ARACIN NEDEN OLDUĞU ZARAR ( Trafik Kazası Sonucu Ölüm - Bir Teşebbüsün Ünvanı veya işletme Adı Altında veya Bu Teşebbüsün Kestiği Biletle İşletilen Motorlu Araç/İşleten ve Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sahibi Müşterek ve Müteselsil Sorumlu Olduğu )

• BİR TEŞEBBÜSÜN ÜNVANI VEYA İŞLETME ADI ALTINDA KESİLEN BİLET ( Trafik Kazası Sonucu Ölüm Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Talebi - İşleten ve Bağlı Olduğu Teşebbüsün Sahibi Müşterek ve Müteselsil Sorumlu Olduğu )

2918/m.85

ÖZET : Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Motorlu araçların işletilmesi ölüme veya yaralanmaya neden olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı bulunduğu teşebbüsün sahibi oluşan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olur. Açıklanan hususlar nazara alınmadan yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasında görülen davada Tarsus Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce verilen 05.11.2003 tarih ve 2000n69 - 2003/1258 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi D.Ç. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacılar vekili, davalılardan kooperatifin işlettiği minibüste yolcu olan müvekkillerinin murisinin 10.07.2000 tarihinde diğer otobüs işletmesine ait minibüsün çarpması sonucu meydana gelen kazada vefat ettiğini ileri sürerek toplam 130.000.000.- TL maddi ve 11.000.000.000.- TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar kooperatif ve Ç. İhr. San. Tic. Ltd. şti. vekilleri ile F. ayrı ayrı davanın reddini istemişlerdir.

Diğer davalı davaya cevap vermemiştir.

Mahkemece toplanan delillere göre, kazada davalı sürücü F'nin 3/8, İ'nin 5/8 oranında kusurlu oldukları,İ. yönetimindeki aracın bu şahıs adına kayıtlı olması nedeniyle üyesi olduğu taşıyıcı kooperatifinin işleten sıfatı bulunmadığı, F. yönetimindeki aracın ise dava dışı başka bir şirket adına kayıtlı olduğu, bu şirketle davalı ç. Ltd. şti. arasındaki sözleşmeye göre sadece davalının aracın alacağı kira karşılığında firmasında çalışmasına izin verdiği, bu nedenle yasanın aradığı anlamda işleten sıfatı olmadığı gerekçesiyle davalılar kooperatif ve ç. Ltd. şti. hakkındaki davanın husumet yokluğundan reddine, diğer davalılar hakkındaki davanın kısmen kabulüne, davacı N. için 16.849.257.000.-TL maddi ve 3.000.000.000.-TL manevi tazminat ile diğer davacılar için ayrı ayrı 2.000.000.000' er TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılar İ. ve F'den tahsiline, maddi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.

Kararı davacılar vekili temyiz etmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacıların murislerinin meydana gelen kaza sonucu ölümü nedeniyle, taşıyıcı ve işleten sıfatıyla davalı kooperatif ile ç. Seyahat Ltd. Şti.'nin sorumlu olup olmadıklarına ilişkindir.

Davacıların murisi, davalı İ'ye ait ve onun yönetimindeki ancak üyesi olduğu taşıyıcı kooperatifin işlettiği minibüste yolcu iken kaza geçirmiştir. Minibüsün üzerinde M. Kooperatifi seyahat firması, minibüsle çarpışan otobüsün üzerinde ç. Seyahat Ltd. şti. yazılı olduğu, biletlerin bu firmalarca kesildiği, dava dışı C. Otomotiv Tur. San. Tic. Ltd. şti.'ne ait otobüsün kazadan önce 21.07.1999 tarihinde davalı ç. Seyahat'e uzun süreli kiralandığı anlaşılmaktadır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85/1. maddesinde "bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar" hükmüne yer verilmiştir. Mahkemece dosyadaki delil durumu ve anılan yasa hükmü göz önüne alınmaksızın davalılar kooperatif ve seyahat firmasının işleten konumunda olduğu gözetilmeden yazılı şekilde İşleten olmadıkları gerekçesiyle bu davalılar yönünden davanın reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25.01.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

yarx