T.C.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1993/6029
K. 1994/1777
T. 23.3.1994
• TASARRUFUN İPTALİ ( Davacının Satışların Mal Kaçırmak Kastıyla ve Muvazaalı Olarak Düşük Bedelle Yapıldığını İleri Sürmesi )
• MAL KAÇIRMAK AMACIYLA YAPILAN SATIŞLAR ( Satıcı ile Alıcı Arasında Akrabalık Bağı Olması Durumunda Yapılan Satışların Bağışlama Gibi İptale Tabi Olması )
• İVAZSIZ TASARRUFLARIN BUTLANI ( Satıcı ile Alıcı Arasında Akrabalık Bağı Olması Durumunda Yapılan Satışların Bağışlama Gibi İptale Tabi Olması )
• AKRABALIK İLİŞKİSİNİN OLMASI ( Yapılan Tasarrufların Bağışlama Gibi İptale Tabi Olması )
2004/m.278
ÖZET : Davacı alacaklı, satışların mal kaçırmak kastı ve muvazaalı olarak, düşük bedelle yapıldığını iddia ederek bu satışların icra takibi yönünden iptaline karar verilmesini istemiş, ayrıca borçlu ile diğer davalılar arasında akrabalık bulunduğunu da ileri sürmüştür. Bu durumda İİK.nun 278/1. maddesi gereğince borçlu ile diğer davalılar arasında maddede yazılı derecede akrabalık olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu şekilde bir akrabalık varsa yapılan satışlar bağışlama gibi iptali tabii olduğu gibi böyle bir akrabalık olmasa bile, İ.İ.K.nun 278/2. maddesi gereğince satışların yapıldığı sırada, satış bedellerinin araçların o tarihteki gerçek değerlerine göre çok düşük olduğu anlaşılırsa yapılan satışlar yine iptale tabii olacaktır.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili ile davalı Mehmet Çıtışlı vekili taraflarından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı alacaklının takip konusu yaptığı alacakların dayanağı olan senetlerin tanzim ve vade tarihleri, dava konusu her iki aracın satışı ve 31.1.1990 olan haciz tarihinden öncedir. Bu durumda, borçlunun yaptığı satışlar İ.İ.K.nun 278. maddesindeki diğer koşulların varlığı halinde iptale tabidir. Araçlar 25.12.1989 ve 8.1.1990 tarihlerin davalı üçüncü kişilere borçlu tarafından noter senetleri ile satılmıştır. Davacı alacaklı, satışların mal kaçırmak kastı ve muvazaalı olarak, düşük bedelle yapıldığını iddia ederek bu satışların icra takibi yönünden iptaline karar verilmesini istemiş, ayrıca borçlu ile diğer davalılar arasında akrabalık bulunduğunu da ileri sürmüştür. İ.İ.K.nun 278/1. maddesi gereğince borçlu ile diğer davalılar arasında maddede yazılı derecede akrabalık olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu şekilde bir akrabalık varsa yapılan satışlar bağışlama gibi iptali tabii olduğu gibi böyle bir akrabalık olmasa bile, İ.İ.K.nun 278/2. maddesi gereğince satışların yapıldığı sırada, satış bedellerinin araçların o tarihteki gerçek değerlerine göre çok düşük olduğu anlaşılırsa yapılan satışlar yine iptale tabii olacaktır. Mahkemece bu yönlerden gerekli inceleme ve araştırma yapılmadan araçlardan birisinin hacizden önce satıldığından bahisle bu araç hakkındaki davanın reddine, diğer araçla ilgili satışın hacizden sonra olduğundan söz edilmek suretiyle de satışın iptaline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

Öte yandan, davalılardan Hüseyin Ayrancı’ya 25.12.1989 tarihinde satılan 20 DP 478 plaka sayılı aracın dava devam ederken dava dışı kişiye satıldığı dosya içerisindeki Trafik Tescil Şube Müdürlüğünün yazısı ile anlaşıldığından, İ.İ.K.nun 283/2. maddesi gereğince bu davalı hakkındaki davanın sabit olması halinde bedele hükmedilmesi gerekmektedir. Değinilen olgunun gözardı edilmesi de doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edenler davalı borçlu ile davacı alacaklı yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacı ile davalı Mehmet Çıtışlı’ya geri verilmesine 23.3.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.