Son dönemde Orhan Pamuk, Elif Şafak ve Hrant Dink'e açılan davaları AB'ye açıklamakta güçlük çeken Türkiye, TCK'nın 301. maddesinden fazla dava açan ve özellikle insan hakları ihlalleri soruşturmalarına bakan 20 savcıyı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) eğitime gönderdi.

Avrupa Konseyi'nin istemi doğrultusunda Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen savcılar, AİHM'nin merkezi Strasbourg'da, insan hakları ve düşünce özgürlüğü konusunda ders aldı. AİHM duruşmalarını da izleyen savcılar, 3 günlük toplantının ardından geri döndü.

19 Ekim'de bitti

İstanbul'dan 10, Ankara'dan 8, İzmir'den 2 savcının katıldığı bilgilendirme toplantısı 16 Ekim'de başladı ve 19 Ekim'de sona erdi. AİHM'deki toplantıya katılanlar, özellikle basın ve müracaat savcıları arasından seçildi. AİHM'de bilgilendirilen savcılar arasında İstanbul Basın Savcısı Nurten Altınok, Bağcılar Basın Savcısı Ali Çakır, İstanbul Cumhuriyet Savcısı Faruk Kurtoğlu, Ankara Cumhuriyet savcıları Hamza Keleş ve Dilaver Cebeci ile Beyoğlu Cumhuriyet Savcısı Yunus Akdüzen de yer aldı.

Duruşmaları izlediler

AİHM'de duruşmaları da izleyen savcılara, istatistiki bilgilerle AİHM'de kaybedilen davalar anlatıldı. AİHM'deki Türk yargıç Rıza Türmen ile Türk yetkililerden insan hakları ve fikir özgürlüğü dersi alan savcılar, insan hakları ihlalleri, Türkiye'deki yargılamalar ve içtihatlar hakkında kendilerine yöneltilen soruları yanıtladı ve AİHM kararlarıyla çatışan Türk yasalarını karşılıklı olarak tartıştı.

Örnekler verdi

AİHM yargıçlarına, Türkiye'deki soruşturma ve açılan davalar hakkında bilgi aktaran savcılar, Uyum Yasası'na rağmen AİHM ile çatışan yasalar ve içtihatlar hakkında örnekler verdi.

'İnisiyatif kullanınca hakkımızda soruşturma açılıyor'

Bazı savcılar, bilgilendirme toplantısıyla ilgili şöyle konuştu: AİHM'nin görüşleri, içtihatları, oluşan kararlar, varılmak istenen hedefler, mahkemenin Türkiye'ye bakışı ve Türkiye'deki davalarla ilgili istatistiki bir toplantı yapıldı. AB doğrultusunda uyum yasası adı altında düzenleme yapıldı, ancak yine bazı yasalar AİHM kararlarıyla çatışıyor. Örneğin vicdani retçilik AİHM'ye göre düşünce özgürlüğü, ancak ülkemizde TCK'nın yanı sıra bir de Askerlik Kanunu var. Askerlik Kanunu'na göre askere gitmemek suç. Bize 'inisiyatifinizi kullanın' diyorlar. İnisiyatif kullanmanız halinde de hakkınızda soruşturma açılıyor, hatta savcılıktan atmaya kadar varan olaylara neden olunuyor. Kanun neyse uygulamak zorundasınız. Kanunları değiştirmek, uyumunu sağlamak yerine 'Şu savcı 301'den fazla dava açıyor' diyemezsiniz. Bunları da tartıştık.

Milliyet