T.C. YARGITAY
19.Hukuk Dairesi

Esas: 2004/12524
Karar: 2005/9843
Karar Tarihi: 10.10.2005

MENFİ TESPİT DAVASI - İSPAT KÜLFETİNİN TAYİNİNDE HATAYA DÜŞME - KEFİLİN YAPTIĞI ÖDEMELERİN DAVA KONUSU SENETLERE YÖNELİK OLDUĞUNUN KABULÜ GEREĞİ

ÖZET: Uyuşmazlık, bu ödemelerin dava konusu senetlere karşılık yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır. Davacı taraf, banka havaleleri ile yapılan ödemelerin dava konusu senetlere karşılık olduğunu iddia etmiş, davalı ise bu ödemelerin başka bir alacağa yönelik olduğu savunmasında bulunmuştur. Kural olarak davalı alacaklı, yapılan ödemelerin başka bir alacağa ilişkin olduğu yönündeki savunmasını yazılı delillerle kanıtlamakla yükümlüdür. Zira ödemeler kefil olan davacı F. tarafından gerçekleştirilmiştir. F.'in döviz cinsinden düzenlenen dava konusu senetlerde kefil olduğu anlaşılmaktadır. Davalının savunmasında belirttiği işlemler kendisi ile davacı S. arasındaki ilişkilerdir. Bu durumda, kefilin yaptığı ödemelerin dava konusu senetlere yönelik olduğunun kabulü gerekir.


(2004 S. K. m. 72)

Dava: Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Dava, iki ayrı icra takibi ile takibe konulan üç ayrı bonodan dolayı, davalıya karşı borçlu olunmadığının tespiti ile senetlerin iptali istemine ilişkindir.

Davalı vekili, tarafların uzun yıllardan beri tanıştıklarını ve alışveriş içinde olduklarını, banka vasıtasıyla yapılan ödemelerin senetlere karşılık olmadığını, diğer ticari ilişkileri nedeniyle yapıldığını belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.

Mahkemece tüm dosya kapsamına göre davanın kısmen kabulüne, Ankara 3.İcra Müdürlüğünün 2002/2088 sayılı takip dosyasına dayanak 1600 USD ve İstanbul 11.İcra Müdürlüğünün 2002/4817 sayılı dosyasına dayanak 4700 USD tutarındaki bonolara ilişkin açılan menfi tespit davasının reddine, Ankara 3.İcra Müdürlüğünün 2002/2088 sayılı takip dosyasına konu 700.000.000.TL'lık bonoya yönelik istemin kabulü ile davacıların bu bonodan ötürü davalıya borçlu olmadıklarının tespitine tarafların tazminat istemlerinin reddine karar vermiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Davacı kefil, S. F. Çetinkaya tarafından davadan önce banka dekontları ile 4.000.000.000.TL’lik ödeme yapıldığı konusunda çekişme bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, bu ödemelerin dava konusu senetlere karşılık yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır. Davacı taraf, banka havaleleri ile yapılan ödemelerin dava konusu senetlere karşılık olduğunu iddia etmiş, davalı ise bu ödemelerin başka bir alacağa yönelik olduğu savunmasında bulunmuştur. Kural olarak davalı alacaklı, yapılan ödemelerin başka bir alacağa ilişkin olduğu yönündeki savunmasını yazılı delillerle kanıtlamakla yükümlüdür.

Zira ödemeler kefil olan davacı Filiz tarafından gerçekleştirilmiştir. Filiz'in döviz cinsinden düzenlenen dava konusu senetlerde kefil olduğu anlaşılmaktadır. Davalının savunmasında belirttiği ilişkilerde ise, kefaleti kanıtlanmamıştır. Başka bir ifade ile davalının savunmasında belirttiği işlemler kendisi ile davacı Sinan arasındaki ilişkilerdir. Bu durumda, kefilin yaptığı ödemelerin dava konusu senetlere yönelik olduğunun kabulü gerekir.

Mahkemece bu yönler gözetilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip, konusunda uzman bir bilirkişiden yeniden rapor alınıp, uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken ispat külfetinin tayininde hataya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda 1 nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte gösterilen nedenlerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 10.10.2005 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı