|
Bir Yargıç Nasıl Olmalıdır?
Geleneksel yargı modelinde yargıç,yasayı uygulayan bir tür otomat,yasanın
sözlerini telaffuz eden bir ağız olarak tasavvur edilir.Hakimleri verdikleri
kararların günahından da sevabından da kurtaran,bütün sorumluluk ve fazileti
uygulanan hukuk normlarına yükleyen bu yaklaşım,yargıcın görevinin,norm
metninde verili olan anlamı uygun tekniklerle çıkarıp somut olaya uygulamaktan
ibaret olduğunu savunur.
Yargıç,yasayı hukuki yorum çerçevesinde yorumlar.Bir hukuk kuralının
yorumlanması demek,onun tam anlamının ne olduğunun belirtilmesidir.[1]
Yargıç,olayları tarafsız bir şekilde,ama mevcut kurallara göre değerlendirir ve
sonuca bağlar.Verilen kararlar,yargıçların kişisel ve siyasal görüş ve
eğilimlerinin değil,pozitif hukukun otomatik sonuçlarıdır.
Bir yargıç,siyasal,toplumsal,dinsel düşünce çatışmalarının dışında;her türlü
önyargıdan uzak saf bilgi ve adalet çabası içinde olan;kendisine tamamen
yabancı bir olayı araştıran ve ardından hukuku bu olaya uygulayan kişidir.
Yargıçlık makamı yüce bir makamdır,o makama oturacak kişinin de yüce bir
insan olması gerkir.Tarafsızca karar vermeli,adaleti her zaman
gözetebilmelidir.Nezaketle dinlemeli,temkinle düşünmeli ve akıllıca
konuşmalıdır.
“Hakim,hakim,müstakim ve emin,vekil olmalı.”Sokrates’in sözü de bunu
doğrular;nezaketle dinlemek,akıllıca cevap vermek,itinayla tetkik etmek,bitaraf
karar vermek.
Bir yargıç,kendini tam donanımlı yapmalı;sosyolojik,kültürel açıdan bilgisi
olmalı,tarafların ne demek istediğini anlamalıdır.Yargıç,çalışkan
olmalı,içtihatleri ve uygulamaları her zaman takip etmelidir.Kanunları çok iyi
bilmeli,önyargılı olmamalıdır.
En önemlisi yargıcın ruhen ve aklen özgür ve bağımsız olması gerekmektedir.
Bir yargıcın vicdanı özgür ve bağımsız değilse,beyni ve ruhu eğer
bağlıysa,istediği kadar hukuk bilsin,dünyanın en büyük hukukçusu
olsun,dünyanın en büyük yargılamasını yapsın,hiçbir anlam ifade etmez.
Görev bilincinde olan bir yargıç,başarılı,çalışkan,dürüst,tarafsız,insan haklarına
saygılı,sadece insan haklarını tanıyan,onları öğreten,onların kullanılmasını
sağlayan bir yargıçtır.
Anayasamız,hem yargı bağımsızlığına hem de hakimlik teminatına ilişkin
ayrıntılı hükümler içermektedir.138.maddesinde”Hakimler,görevlerinde
bağımsızdırlar;Anayasaya,kanuna ve hukuka uygun olark vicdani kanaatlerine
göre hüküm verirler.”Anayasa’da belirtilen hususlar,2802 sayılı Hakimler ve
Savcılar Kanunu’yla da düzenlenmiştir.
[1] Seyfullah Edis,Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri,s.169
|