Değerli Üyeler;

Daha önce aynı karara ilişkin açılan konularda da düşüncemi ifade etmiştim. Bu vesile ile düşüncemi biraz daha ayrıntılı ifade etmek istiyorum:

Kararda, esasa ilişkin olarak, AİHS'nin 6/1 md. çerçevesinde yapılan incelemede tespit ve teyit edilen ilkeler sistematik olarak sıralanmıştır.

Buna göre;

Mahkeme kararının uygulanması, adil yargılama hakkının bir parçasıdır.
İcra takibinde bulunma hakkı da dava hakkı gibi eşit derecede korunmaktadır.
Harç yükümlüsü olmayan tarafın ödediği harcı, daha sonra geri alabilmesinin bir önemi yoktur.
Mesele: lehine karar verilen tarafın icra takibi yapmak üzere kararı almasının engellenmesidir.
Mahkemeye erişim hakkı mutlak bir hak değildir. Devletin düzenlemeleriyle sınırlandırılabilir.
Harçlar Kanunu'nun 28/a maddesi, hakkın sınırlandırıldığı bir düzenlemedir.

Düzenlemelerin / sınırlandırmaların;

a. Hakkın esasına zarar verecek nitelikte olmaması,
b. Haklı bir amaç gütmesi,
c. Sınırlandırma ile, ulaşılmak istenen haklı amaç arasında makul bir orantılılık ilişkisi bulunması,
gerekmektedir.

Bu çerçevede;

Bir kimsenin erişim hakkından yararlanıp yararlanmadığını belirlemek için yargılama giderlerinin makullüğünün,
a. Kişinin bu meblağı ödeme kapasitesi,
b. Davanın özel ayrıntıları,
c. Sorumluluğun yüklendiği dava safhasıyla
birlikte değerlendirmek gerekmektedir.

Somut olay;

Başvuran inşaat işçisidir,
Alamadığı maaşını almak için dava açmıştır,
Mahkeme başvuranı haklı bulmuştur,
Başvurana 10.000.-euro ödenmesine karar vermiş,
Bunun için başvurandan 598 euro harç istemiştir.
Başvuran bu harcı ödemek istemekte ancak bunun için yeterli maddi imkanı yoktur.

Sonuç:

"Devlet harcın ödenmesindeki tüm sorumluluğu başvurana yükleyerek, hakkın kullanılması bakımından hem hukuken hem de uygulamada etkin bir yöntem belirlememiş, genel yada özel uygun bir tedbir alma yükümlülüğünden kaçınmıştır.

Başvuranın kararın bir kopyasını alamadan mahkeme harcını ödemekle yükümlü tutulmasının, üzerinde aşırı bir yük oluşturduğu ve mahkemeye erişim hakkını, bu hakkın özünü zedeleyecek derecede kısıtladığı kanısındadır.

Dolayısıyla AİHS’nin 6 § 1. maddesi ihlal edilmiştir."


Kararı bu şekilde okuduğumda ben diğer arkadaşlar gibi, harçlar yasasının 28/a maddesi ile getirilen sınırlandırmanın, örneğin maddi imkanları müsait olan ve ticari bir alacağı veya miras hakkı için dava açan kişilerin mahkemeye erişim hakkını kısıtlamadığını, dolayısıyla yasa maddesinin tümden değiştirilmesine gerek olmadığı, genel yada özel istisnaların tanınması gerektiğini düşünüyorum.

Aksi yorum, avukata başvuran bir kişinin, “davayı aç, kazan, parayı al, kendi ücretini de buradan mahsup et” mantığından çok da farklı bir yere bizi götürmez. Sorumluluğu tamamen devletin üzerine atmak, esasen sorumluluğu diğer vatandaşların üzerine yıkmaktır. Devletin yargılama faaliyetini uygun şekilde yerine getirebilmesi için kaynağa ihtiyacı vardır. Aksi halde yargılama faaliyeti aksayacak ve kişilerin adil yargılanma hakkı daha fazla zedelenecektir. Hak sahibinin de hakkını kullanırken bir takım sorumlulukları yerine getirmesi gerekir.
Bütün bunlar haklı nedenlerdir ve maddeye getirilecek amaca uygun istisnalar makul orantılılık ilişkisini sağlayacaktır.

Saygılarımla...