CMK, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi

5 Aralık, 2004 02:11:00 (TSİ)


Görüşmelere Adalet Bakanı Cemil Çiçek ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Köksal Toptan da katıldı

TBMM Genel Kurulu'nda, Ceza Muhakemesi Kanunu Tasarısı maddelerinin tamamı kabul edildi. Danışma Kurulu, hükümetin önerisiyle tasarının 80, 105 ve 137'nci maddelerinin yeniden görüşülmesini kararlaştırdı.

Meclis, Türk Ceza Kanunu'nun ardından 75 yıllık Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu'nu da değiştirdi. Yasanın adı 'Ceza Muhakemesi Kanunu' oldu.

AKP ve CHP arasındaki uzlaşma nedeniyle 335 maddelik tasarı, iki günde kabul edildi. Ceza Muhakemesi Kanunu, 1 nisan 2005'te yürürlüğe girecek.

Yasaya göre,

Mahkemeye karşı 'devlet sırrı' olmayacak.

Cumhurbaşkanı, kendi takdiriyle tanıklıktan çekinebilecek.

Örgütlü suçlarda önemli bilgiler verecek tanıklar, korumaya alınacak.

Uyuşturucu, silah ve tarihi eser kaçakçılığı gibi suçlarda gizli soruşturmacı kullanılabilecek.

Mahkemeye karşı 'devlet sırrı' olmayacak

Açıklanması, devletin dış ilişkilerine, güvenliğine zarar verebilecek, anayasal düzeni ve dış ilişkilerinde tehlike yaratabilecek bilgiler, sadece mahkeme hakimi veya heyeti tarafından dinlenecek.

Cumhurbaşkanının tanıklığı

Cumhurbaşkanı, kendi takdiriyle tanıklıktan çekinebilecek. İsterse beyanı, konutunda alınacak veya yazılı olarak verecek.

Tanık koruma programı

Örgütlü suçlarda önemli bilgiler verecek tanıklar, korumaya alınacak. Hakim, tanığı tek olarak dinleyebilecek.

Gizli soruşturmacılar geliyor

Uyuşturucu, silah ve tarihi eser kaçakçılığı gibi suçlarda gizli soruşturmacı kullanılabilecek.

Teknik araçlarla izleme

Tasarının en fazla tartışılan maddeleri arasında yer alıyor. Uyuşturucu, kaçakçılık, kasten öldürme, rüşvet, ihaleye fesat karıştırma, silahlı örgüt gibi suçların işlendiği konusunda kuvvetli şüphe bulunduğunda, şüpheli veya sanık, evi dışındaki her yerde teknik araçlarla izlenip, ses ve görüntü kaydı yapılabilecek. İzleme, hakim kararıyla olacak.

Kadın zanlıya kadın hekim tercihi

Tartışılan maddeler arasında yer alan bu düzenleme Genel Kurul'da değiştirildi. Buna göre, kadın zanlı isterse ve olanaklar elveriyorsa kadın hekim tarafından muayene edilecek.

Adli kolluk geliyor

Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet Savcısı'nın emir ve talimatları doğrultusunda öncelikle adli kolluğa yaptırılacak.

Gözaltı süresi 24 saat

Gözaltı süresi 24 saati geçemeyecek. Toplu olarak işlenen suçlarda bu süre, savcı kararıyla en fazla üç gün süreyle uzatılabilecek. Gözaltı kararı, zanlıya ve bir yakınına derhal bildirilecek.

Her şuçta tutuklama kararı verilmeyecek

Hapis cezasının üst sınırı, iki yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemeyecek.

Adli kontrol geliyor

Üst sınırı üç yıla kadar hapis cezasını gerektiren suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, şüphelinin tutuklanması yerine, adli kontrol altına alınması mümkün olacak.

Kapalı yerlerde gece vakti arama yapılamayacak

Yasaya göre ayrıca,

Mahkeme, hatalı veya eksik gördüğü iddianameyi savcıya iade edebilecek,

Uzun sürmesi beklenen davalarda, bir yedek hakim bulunabilecek,

Konutta, işyerinde veya diğer kapalı yerlerde, gece vaktinde arama yapılamayacak,

Kaçakların Türkiye'ye gelmesini sağlamak için Türkiye'de bulunan mallarına geçiçi olarak el konulabilecek.

Adliye binası ve duruşma salonlarına çekim yasağı


Adliye binası ve duruşma salonlarında, ses ve görüntü alıcı cihazlar kullanılamayacak.

18 yaşından küçük sanıkların duruşması kapalı yapılacak.

Yargılamada, 'çapraz sorgu' sistemi de getirildi.

Üç madde yeniden görüşülüyor

İstemin kabul edilmesinden sonra tasarının 'Moloküler Genetik İncelemeler' başlıklı 80'inci maddesi, 'Kağıtları İnceleme Yetkisi' başlıklı 105'inci maddesi ve 'Yakalama Tutanağı' başlıklı 137'nci maddesinin görüşmelerine geçildi.