|
|
|
|
|
|
İskender'in egemenliğinin kaynağını değerlendirmek gerektiği kanısındayım.
WEBER' e göre egemenliğin meşruiyetinin kaynağı üç şekilde olabilir.
1- Geleneksel meşruiyet
2- Yasal rasyonel meşruiyet
3- Karizmatik meşruiyet
Karizmatik meşruiyetin kapsamı
Tanrının lütfu anlamına gelen karizma dinî alanda doğal karşılansa da çağdaş siyasette kuşkuyla karşılanmalıdır. Toplumbilim karizma sözcüğüne dünyevî bir anlam yükleyerek kullanmıştır. Karizmatik meşruiyet az rastlanan sıra dışı, alışılmamış , kural dışı olma gibi özellikleri vurgular. Önemli olan karizmatik liderin bu özelliklere sahip olması değil uyanlar tarafından öyle algılanmasıdır. “İnsanlar ona gelenekler ya da yasalar nedeniyle değil inandıkları için itaat ederler” Karizma sahibine yöneltilen duygusal ve yoğun bağlar itaatin temelidir. Liderle kitle arasında kimyevî bir terkip oluşur. Yeni ufuklara heyecanla koşulur, uçulur. Karizmatik meşruiyet sorgulanmayı ve korkuyu dışlar. Kuşku karizmanın tabiatını bozar. Kitle ve lider bütünleşmiştir.
“Karizmatik lider (…) salt taşıdığı misyona dayanarak itaat ve yandaş kitlesi ister. Bunları bulup bulamayacağını, başarısı belirler. (… tanınmazsa) karizmatiklik iddiası çöker.”
“Karizmatik otorite somut vahiylere ve ilhamlara göre işlediğinden irrasyoneldir”
“Hukuk ve yönetim aygıtı yoktur. Kural liderin iki dudağı arasından çıkan sözdür. Liderin memurları değil yandaşları vardır.(…)Karizmatik meşruiyete özgü bir toplumdan söz edilemez. Çünkü bu tip meşruiyet toplumsal depremlerde ve devrimlerde ortaya çıkar. Bir kırılma noktasını gösterir. Mevcut meşruiyet temelinin çöktüğü ancak yenisinin ikame edilemediği anı gösterir. Karizmatik lider döneminden sonra bu düzenin sıradanlaştırılması bir sorun haline gelir.”
Bu bilgiler ışığında İskender'i değerlendirecek olursak;
İskender kendisini, tam olarak tanrı olmayan fakat tanrılara kafa tutan -Zeus tarafından yaratılmış- Herakles'in soyundan geliyor sayar ve halkı da buna inanır. İskender'in doğaüstü güçlerle donatıldığını kabul eden halkın ona karşı gelmesi gibi bir ihtimal yoktur, hatta tüm bunların yanında güvenmediği kişileri hiç sorgulamadan öldürmekten çekinmemesine karşın, adamları onun peşinden gider, ona bağlı kalır ve güçlüklere katlanırdı.
Tüm bu bilgiler değerlendirildiğinde İskender'in egemenliğinin meşruiyeti karizmasından kaynaklanıyordu demek güç olmasa gerek. Saygılarımla...
|
|
 |
|
 |
|
Unuttuğunuz bir şey var sanırım. Max Weber karizmayı bireysel ve görev eksenli olarak ikiye ayırmıştır. Sizin ele aldığınız işin sadece bireysel boyutu olsa gerek. Oysa ki karizmanın makamdan ya da görevden kaynaklanan boyutu ile düşünüldüğünde bir siyasal erk ve bunun meşru kılınması için verilmiş yetkiler söz konusudur. Meşruiyete dair Betham da bunun için 3 koşul öne sürüyor. Yanlış olmasın siz yine de araştırın ancak orada meşruiyet için siyasal erk ya da yönetme gücüne sahip olanın liyakatına ya da erkine olan inanç ve güven ve bunun ikrarı (sözel ve davranışsal olarak) ve belli kurallar gereklidir. Şimdi bakalım. Korsanın karizmasına dair elimizde somut bir veri yok değil mi?
Liderin mutlak surette meşru olması gerekir mi? Hayır liderlik için meşruiyet şartı da yoktur ,suç işlemek için oluşturulan çetelerin liderlerinin meşru olmadığı açıktır
Üstelik bu konu liderliğin kaynağına yönelik bir tartışma değil. Buna dair son gelinen nokta durumsallığı vurguluyor daha çok.Liderlik konusu üzerinde çok araştırma yapılmış bir konudur bilirsiniz ve hala liderlik kaynağına dair keskin açıklama yapmaya imtina ederiz. Farklı görüşler vardır der tümünü sayarız ama şundan kaynaklanır diyemeyiz. Bu ayrı konu , sizinle ayrıca lideliği de tartışırız. Bizim konumuz meşruiyet. Siyasal erki meşru kılan sadece liderin karizması dersek ve buna Weber'i kaynak gösterirsek bile bunun sadece bir boyutunu almış oluruz. Ayrıca meşruiyete yönelik krizler noktasında Jürgen Habermas daha doğru bir kaynak olabilir bana göre..
Heywood un Siyaset yapıtını öneriyorum.. Saygılar..
Not:
Bu koşullarda soruya yanıt olarak ben "YETKİ" derdim ve tam puanı kapardım