T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/11771
K. 2004/17267
T. 30.6.2004
• TAKİP ( Yabancılara Döviz Üzerinden Teminat Tutarı Takdir Edilerek Bu Meblağın Alacaklı Tarafa Verilecek Kesin Süre İçerisinde Merkez Bankasına Depo Ettirilmesi Zorunluluğu )
• TEMİNAT ( Takip Yapan Yabancı Alacaklı - Döviz Üzerinden Takdir Edilerek Bu Meblağın Alacaklı Tarafa Verilecek Kesin Süre İçerisinde Merkez Bankasına Depo Ettirilmesi Zorunluluğu )
• YABANCILARIN YARGILAMA VE TAKİP GİDERLERİNİ DEPO ZORUNLULUĞU ( Döviz Üzerinden Takdir Edilerek Bu Meblağın Verilecek Kesin Süre İçerisinde Merkez Bankasına Depo Ettirilmesi Zorunluluğu )
• YARGILAMA VE TAKİP GİDERLERİ ( Yabancılara Döviz Üzerinden Takdir Edilerek Bu Meblağın Verilecek Kesin Süre İçerisinde Merkez Bankasına Depo Ettirilmesi Zorunluluğu )
1086/m. 97, 163
2675/m. 32
ÖZET : Türk Mahkemelerinde dava ve icra dairelerinde takip açan gerçek ve tüzel kişi yabancıların yargılama ve takip giderlerini ( icra takip harcı, icra masrafları, alacaklının mesul olduğu cezaevi harcı, itiraz ve itirazın kaldırılması duruşmadaki yargılama giderleri ile bu yargılamanın borçlu lehine neticelenmesi halinde vekille temsil ediliyorsa yargılama giderlerinden olan vekalet ücretini ) ve takip yüzünden borçlunun uğrayacağı zararları" temin etmesi gerekir. Ayrıca takip yapan yabancı alacaklı kurumun teminat tutarını Türk Parasının Kıymetini Kurumu Hakkındaki Kanun hükümleri dahilinde döviz olarak Merkez Bankasına depo etmesi gerekmektedir. Kamu düzeni ile ilgili bu hususun Mahkemece res'en gözönünde tutulması icap eder.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dairemizin 10.6.2003 tarih ve 2003/10267 E., 13678 K. sayılı bozma ilamında; "HUMK' nun 97 ve M.Ö.H.U.K. nun 32. maddeleri gereğince icra takibi yapan yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişi alacaklının yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere teminat göstermek zorundadır. Anılan husus takip yapmanın ön koşulu olup, resen gözetilmesi gerekir. Mercice, harçlar da dahil olmak üzere karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilip alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilerek teminat yükümlülüğünü yerine getirilmesine karar vermek gerekirken bu prosedüre uymadan doğrudan yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi" nin isabetsiz olduğunun belirlendiği görülmektedir.

İcra Mahkemesince bozma ilamına uyulmuş, ancak, bozmanın gereği yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulduğuna göre, mahkemece yapılacak iş bozma ilamında öngörülen kurallara göre, teminatın miktarının,tespit edilmesinden ve alacaklının teminat yükümlülüğünü yerine getirmesi ve böylece takip koşulunun tamamlattırılmasından ibarettir.

2675 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku hakkındaki Kanun'un 32. maddesi hükmüne göre; "Türk Mahkemelerinde dava ve icra dairelerinde takip açan gerçek ve tüzel kişi yabancıların yargılama ve takip giderlerini ( icra takip harcı, icra masrafları, alacaklının mesul olduğu cezaevi harcı, itiraz ve itirazın kaldırılması duruşmadaki yargılama giderleri ile bu yargılamanın borçlu lehine neticelenmesi halinde vekille temsil ediliyorsa yargılama giderlerinden olan vekalet ücretini ) ve takip yüzünden borçlunun uğrayacağı zararları" temin etmesi gerekir ( Baki Kuru, İcra İflas Kanunu, 3. Cilt S: 65 Sh: 2498 ). Ayrıca takip yapan yabancı alacaklı kurumun teminat tutarını Türk Parasının Kıymetini Kurumu Hakkındaki Kanun hükümleri dahilinde döviz olarak Merkez Bankasına depo etmesi gerekmektedir. ( Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 01.12.1987 gün, 1987/6358-6710 sayılı ve 12.Hukuk Dairesinin 21.101978 tarih 10741/10531 sayılı vs. kararları - Baki Kuru, H.U.M.K., C.IV, sahife 4200, 4207 ve devamı ). Kamu düzeni ile ilgili bu hususun Mahkemece res'en gözönünde tutulması icap eder.

Somut olayda, 20.2.2004 tarihli duruşma sırasında yukarıda açıklanan inceleme yapılmamış, alacaklı vekilinin beyanı kabul edilerek ödeme emrinin iptaliyle yetinilmiştir. İcra Hakimliğince, talep edilen alacağın miktarı ve uyuşmazlığın mahiyeti de nazara alınarak 2675 Sayılı Kanunun 32. maddesinde belirtilen yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayabilecek genel uygulamalar doğrultusunda ve makul yeterlilikte Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanun hükümleri dahilinde döviz üzerinden teminat tutarı takdir edilerek bu meblağın alacaklı tarafa H.U.M.K. nun 163. maddesi gereğince verilecek kesin süre içerisinde Merkez Bankasına depo ettirilmesi, takip şartı olan bu teminat verilen kesin süre içerisinde yatırılmadığı taktirde takibin iptaline karar verilmesi gerekirken ödeme emrinin iptaliyle yetinilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 30.06.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx