T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/19-920
K : 2001/741
T : 17.10.2001

TAZMİNAT
TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN ZARAR

Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; .Konya Asliye 1. Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 1.11.2000 gün ve" 1999/743 -2000/780 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 14.2.2001 gün ve 2001/623-1157 sayılı ilamı ile , (...l -Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davalılardan Yusuf G.... vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle bu davalı yönünden hükmün onanması gerekmiştir.
2-Davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin temyizine gelince;
Davalı Belediye işin yapımını dava dışı G... İnş.San.Tic.Ltd.Şti'ne devretmiş olup, diğer davalı Yusuf G...'ün kamyonuyla işi sürdürürken olay meydana geldiğine göre, bu durumda davalı Belediyenin işleten olmadığı ve verilen zararlardan sorumlu tutulamayacağı gözetilerek, Belediye Başkanlığı hakkındaki davanın husumet yönünden reddi gerekirken, yazılı şekilde davalı Belediye Başkanlığının da zarardan sorumlu tutulması doğru görülmemiştir...") gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili :
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği düşünüldü:
Dava, trafik kazasından doğan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Yerel Mahkemenin, davacının aracının hasar görmesine neden olan trafik kazasının , davalı Yusuf adına kayıtlı olup, kaza yerinde orta refüj sulaması yapan tankerin,arkasından yeterli uzaklıkta görülecek şekilde uyan ışık ve levhası koymamasından ileri geldiği, bu tedbirleri almayan tanker sürücüsü davalı Fevzi O...'ın olayda 6/8; davacının aracını kullanan sürücünün ise 2/8 oranında kusurlu olduğunun bilirkişice belirlendiği;her ne kadar davalı belediye sulama işini daha önce ihale yoluyla dava dışı bir şirkete devretmiş ise de,hizmetin davalı Belediyenin denetiminde yürütüldüğü,kazaya neden olan tankerin görevli hizmet aracı olarak kabul edildiği,davalı Belediyenin denetim görevini yerine getirmediği, o nedenle doğan zarardan, kamyonun malikiyle birlikte sorumlu bulunduğu gerekçesiyle verdiği, davanın
kısmen kabulüne, 3.900.000.000 TL. tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı Belediye ile araç maliki davalıdan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine dair karar, Özel Daire'ce yukarıdaki gerekçeyle bozulmuştur."
Davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın, kendi görev alanı içindeki yeşil alanlar ve benzeri yerlerin sulanması işini ihale sonucunda düzenlenen 7.4.1999 günlü sözleşmeyle dava dışı G...Ltd.Şti. ne bıraktığı; sözleşmenin ve ihale şartnamesinin muhtelif hükümlerinde, işin yürütülmesi sırasında gereken tüm tedbirlerin yüklenici tarafından alınacağının ve trafik kazaları da dahil-olmak üzere çeşitli nedenlerle doğabilecek tüm zararlardan yüklenici şirketin sorumlu olacağının kararlaştırıldığı; davalılardan Yusuf G.... adına trafiğe kayıtlı tankerin, 9.8.1999 günü saat 23.30 sıralarında anılan dava dışı şirket adına yolun sol şeridinde çim sulanması işini yaparken, gereken uyarı levhalarının konulmaması ve ikaz lambalarının yakılmaması nedeniyle, aynı yolda seyreden ve arkadan gelmekte olan davacıya ait aracın bu tankere çarpmasına ve hasara uğramasına neden olunduğu; olayda, sözkonusu tedbirleri almayan tanker sürücüsünün 6/8 oranında kusurlu olduğunun bilirkişi raporuyla belirlendiği açıkça anlaşılmaktadır. Taraflar arasında da, bu yönlerden bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Görülmekte olan dava, davacının aracında bu kaza nedeniyle oluşan ve delil tespiti yoluyla belirlenen hasar bedelinin , araç maliki durumundaki davalı Yusuf G... ile işleten olduğu ileri sürülen Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığından müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.
Yerel Mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın,somut olayda işleten sıfatının bulunup bulunmadığı, dolayısıyla, davacının aracında oluşan hasarın tazmininden, kazaya neden olan aracın malikiyle birlikte müteselsilen sorumlu tutulup tutulamayacağı noktasındadır.
Hemen belirtilmelidir ki, kural olarak, somut olayda olduğu gibi, bir kamu kurumunun kendi görev alanı içindeki bir kamu hizmetinin yürütülmesini,tabi bulunduğu mevzuatın verdiği yetkiye dayanarak başkasına (yükleniciye) sözleşmeyle devretmesi ve aralarındaki sözleşmede ,yine somut olayda ortaya çıkan şekilde, işin yürütülmesi sırasında üçüncü kişilere verilebilecek zararlardan yüklenicinin sorumlu olacağının kararlaştırılması durumunda, işi devreden kamu kurumunun, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri anlamında "işleten" sıfatı ve dolayısıyla oluşan zarardan dolayı bir sorumluluğu bulunmayacak; sorumluluk, devre ilişkin sözleşme hükümleri çerçevesinde, bütünüyle işi yüklenene ait olacaktır. Ne var ki, işin yürütülmesinin devredilmesine ve doğabilecek zararlardan yüklenicinin sorumlu olacağının sözleşmede belirtilmesine rağmen, ilgili kamu kurumu, sorumluluğa ilişkin bu devri ortadan kaldıracak ve bunu işi yüklenenle birlikte üstlendiğini gösterecek tutum ve davranışlarda bulunduğu takdirde, artık kendi sorumluluğunun mevcut olmadığını ileri süremez. Böyle bir savunmanın, M.K.nun 2. Maddesindeki hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırı olacağı açıktır.
Açıklanan bu hukuksal durum ve ilke çerçevesinde somut olay değerlendirildiğinde;
Kazadan sonra çekilen fotoğraflarda,Davalı Yusuf G... adına kayıtlı olup, olay sırasında dava dışı yüklenici şirket adına sulama işini yapan tankerin ön camında "GÖREVLİ HİZMET ARACI, Kurumu: Konya Büyükşehir Belediyesi, Dairesi: Park ve Bahçeler Müdürlüğü, Geçerlilik Süresi: 15.1.1999" ibaresini taşıyan bir levhanın bulunduğu açıkça görülmektedir. Davalı Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili de,Mahkemece olay yerinde .yapılan 25.4 2000 günlü keşif sırasında "...Her türlü sorumluluk Yüklenici şirkete aittir. Belediye hizmetlerinde çalıştığı için görevli olduğunu gösterir belge taşıyordu..." şeklinde imzalı beyanda bulunmuştur.
2918 sayılı Yasanın 17/10/1996 gün 4199 sayılı Yasa ile değişik 85.maddeye göre "motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar" hükmü getirilmiştir. Bu yasal düzenleme karşısında kazaya neden olan tankerdeki görev levhasının, davalı Konya Büyükşehir Belediyesinin bilgisi dahilinde konulduğu, anılan tankerin Belediye hizmet aracı olarak nitelendirilmek suretiyle, Belediye ünvanı altında çalıştırılan aracın verdiği zarardan araç maliki, sürücüsü ve Belediyenin birlikte müteselsil en sorumlu olduğu sonucuna.
varılmalıdır.
Hal böyle olunca, yerel mahkemenin bu gerekçeye dayalı direnme kararı yerindedir. Ne varki, işin esası Özel Daire'ce incelenmediğinden, bu yönlerden inceleme yapılmak üzere dosyanın Özel Dairesine gönderilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle yerel mahkemenin direnmesi yerinde görüldüğünden, davalı vekilinin esasa ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 19.Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine 17.10.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.