02-05-2008, 09:37
|
#1
|
|
|
Kadın Erkek Eşitliği Ve Ekonomi
 |
Alıntı: |
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kadın-erkek eşitliği ve ekonomi
Toplumun yarısını oluşturan kadının gerçek eşitliği sağlanamadığı sürece ekonomik gelişmişlikten söz etmek olanaklı değildir. Ekonomik istikrar ve gelişmişliği sağlamayı kadın-erkek eşitliği sağlamaktan daha önemli gören AKP hükümetine cinsiyete duyarlı bütçelemeyi bir de bu perspektiften değerlendirmeleri önerilir
1980 sonrası askeri rejim siyasi hareketleri rejim tehlikesi görürken kadın hareketine herhangi bir tepki duymayınca, kadın hareketi bu ortamda güçlenme olanağı buldu. Öte tarafta, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'ne (CEDAW) 1985'te taraf oluşu kadın hareketinin devlet mekanizmalarını harekete geçirmek üzere önemli bir kozu haline geldi. CEDAW sözleşmesi sayesinde kadın hareketi taleplerini hükümetlerden daha güçlü olarak talep etmeye başladılar.
Birleşmiş Milletler sistemi içerisinde, kurumsal olarak kadın-erkek eşitliği ilkesinin uygulanmasını sağlamak ile yükümlü olan organ Kadının Statüsü Komisyonu (KSK) her yıl aynı zamanlarda yaptığı toplantılar ile farklı bir konuyu gündeme taşır. 52. KSK toplantısı 24 Şubat-
7 Mart 2008 tarihlerinde Birleşmiş Milletler'in New York'taki genel merkezinde yapıldı. CEDAW'a taraf olan 186 ülkenin temsilcilerinin katıldığı toplantının bu yılki başlığı Cinsiyet Temelli Bütçeleme/Kaynak Yaratma olarak belirlendi.
Kagider, Türkiye Kadın Girişimciler Derneği, Türkiye'de toplumsal cinsiyete dayalı bütçeleme kavramını gündeme taşımak ve savunuculuğunu yapmak üzere bu toplantıya katıldı. Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme veya toplumsal cinsiyet bütçesi diye kavramsallaştırılan çalışma; hükümet bütçesinin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik bir perspektifle oluşturulması, bütçe harcamalarının kadınların ve kız çocuklarının üzerindeki etkisinin ölçülmesidir. Bu kadınlar ve erkekler için ayrı bir bütçe yapılması değil, bütçe yapım çalışmalarında toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifi ile eşitlik sağlamaya yönelik yasal mevzuatın uygulamada da desteklenmesinin aracı olan finansal kaynağın gerekli ve yerli miktarda ayrılması ve etkisinin izlenmesidir.
Birleşmiş Milletler tarafından her yıl uluslararası karşılaştırmaları verilerle ölçülen Bireysel Gelişmişlik endeksinde Türkiye 86. sırada yer almakta. Toplumsal Cinsiyeti Geliştirme endeksinde ise Türkiye 2007 sıralamasında 112. sıraya gerilemektedir. Bu endeks ülkelerdeki kadınların idari ve yönetimsel pozisyonlardaki temsili, teknik ve profesyonel mesleklerdeki oranı, siyasi temsildeki oranı ve yaşam süresi, yetişkin okuryazarlığı, kişi başına düşen milli gelirden aldıkları paya bakılarak oluşturulmaktadır.
CEDAW'a taraf olan 186 ülke kendi ülkelerinde kadın-erkek eşitliğini sağlamak üzere yapılanları sıraladılar.
Ülke örneklerini incelendiğinde, üç değişkenin önemli olduğu ortaya çıkıyor; Eşitlikçi Politikalar, Uygulayıcılar, Araçlar.
1. Eşitlikçi politikalar; aktörlerin gerekli araçları üretmesi için gerekli olan cinsiyet temelli politikalardır ki, bu politikaların üretilmesi için siyasi iradenin zihniyeti bu konuda çok gereklidir.
2. Aktörler; ekonomi, planlama, kadın ile ilgili bakanlıklar, konu ile doğrudan ilgili sivil toplum kuruluşları ve toplumsal cinsiyete dayalı bütçeleme konusunda uzmanlar konunun aktörleridir.
3. Araçlar; ülkenin yıllık bütçe raporu, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik yasal mevzuat, ve bu diğer hukuki dokümanlardır.
CEDAW Komitesi için hazırlanan hükümet raporu ve bu rapora komitenin raporu
Kadının Statüsü Komisyonu Toplantısı Sonuç Bildirgesi'nden bazı başlıklar:
Kadının Statüsü Komisyonu, Pekin Deklarasyonu'nu ve Eylem Platformu'nu yeniden teyit etmiştir. Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu kadının güçlenmesi için insan ve mali kaynakları mevcut hale getirmek durumundadır.
KSK, kadınların ve genç kızların güçlendirilmesini, ana akımlaştırma (mainstreaming) politikalarının ve ulusal mekanizmaların gerekliliğinin önemini teyit etmiştir. Ulusal mekanizmaların etkili olması için net amaçları belirlenmiş güçlü kurumsal çatılar kurulmalı, en yüksek karar seviyesine bu öncelik sahiplenilmeli, hesap verebilir mekanizmalar oluşturulmalı, sivil toplumla ilişkiler kurulmalı, yeterli finans ve insan kaynağı sağlanmalıdır.
Kadınların sosyal, siyasi, ekonomik karar verme ve yönetim kademelerine tam ve eşit katılımını sağlamak için bariyerleri kaldırmak yönünde kaynakları dağıtmak gereklidir.
Kadına karşı ayrımcılığı engellemek için tüm uygun önlemleri almak; yoksul ve eğitimsiz kadınlara özellikle dikkat çekmek; kadınların yasal yardıma ulaşımını desteklemek; politikalarda ve programlarda toplumsal cinsiyet perspektifini sağlamak; kadınların eğitime, üretim kaynaklarına ve sosyal korunmaya tam ve eşit ulaşımını sağlamak; kadınlar için eşit ulaşımı kolaylaştırmak gereklidir (özellikle gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerde).
Öneriler
Kagider, Türkiye'nin toplantı sonuç bildirgesinde yer alan kararları
Türkiye'de yaşama geçirebilmesi için aşağıdakileri önermektedir;
1. Siyasi kararlılık ve kurumsal yapılanma: Siyasi irade kadını güçlendirmek gereğine inanmalı ve bu doğrultuda bütün kurumları yönlendirmelidir. Başta Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı ve Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı ve Bakanlığa bağlı Genel Müdürlük olmak üzere, konu ile ilgili sivil toplum kuruluşları ve uzmanlarla ortak bir çalışma başlatılmalıdır. TBMM'de kurulması öngörülen Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu en kısa sürede kurulmalıdır. Komisyon tüm yasa sürecine kadın erkek fiili eşitliği sağlanması ve bütçelerin bu perspektifte hazırlanması yönünde çalışır bir yapı olmalıdır.
2. Kaynak ayırma; Kadınların ayrımcılığa ve eşitsizliğe maruz kaldığı tüm alanlarda bu ayrımcılığı ortadan kaldırmaya yönelik geliştirilecek politikalar kurumsal düzenlemeler ve bütçe çalışması ile beraber ele alınmalı ve mali kaynak ayrılmalıdır.
3. Koordinasyon, işbirliği ve iletişim; Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme çalışmaları için Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı, koordinasyon görevini üstlenmeli ve ilgili aktörleri ivedilikle bir araya getirmelidir. Bu çalışma grubu toplantısı hazırlanması sürecinde, diğer
ülke deneyimlerinden de gördüğümüz alt-yapı hazırlıkları yapılmalı ve ülke deneyimleri ayrıntılı incelenmelidir. Sorunun tespiti ve bunun çözülmesi için geliştirilecek politikaların belirlenmesi ve bunların hayata geçirilmesinde aktarılacak kaynak tespiti için bütün istatistik çalışmalarında cinsiyete dayalı verilerin toplanması sağlanmalı ve özel sektör için de benzer bir uygulama gerekli kılınmalıdır. Hükümet bütçesinin hazırlanması surecinde CEDAW taahhütleri ışığında nasıl bir çalışma yapılması gerektiği konusunda teknik bir rehber hazırlanmalı ve uygulayıcı kurumlar ile paylaşılmalıdır. Ayrılan kaynaklar, hedef kitle olan kadınlar ile iletişim içinde sürdürülmeli, kadınların bu kaynaklardan faydalanması sağlanmalı ve bu faydanın etki analizi yapılmalıdır.
4. CEDAW hükümet raporu ile bütçe çalışmaları arasında paralellik kurulmalı; CEDAW raporlama süreci ile toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme arasında ilişki kurulmalı ve raporlarda yer alanlar ışığında pozitif etki yaratacak bütçeleme çalışmalarına başlanmalıdır.
Türkiye'nin etkili kadın sivil toplum kuruluşlarından biri olan Kagider, toplumsal cinsiyet eşitliğinin fiili olarak yaşama geçmesi için siyasi irade beyanının ve bunu destekleyen mali desteğin olması gerektiğine inanmaktadır. Toplumsal cinsiyete dayalı bütçeleme çalışmalarının AKP hükümeti tarafından benimsenmesi ve yaşama geçmesi yönünde ilgili bakanlıklara taleplerini iletecektir. Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı ve bakanlığa bağlı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ile işbirliği içinde olarak ülkemizin bu doğrultuda yapması gereken uygulamaları yönünde takipçi olacaktır.
Toplumun yarısını oluşturan kadının gerçek eşitliği sağlanamadığı sürece ekonomik gelişmişlikten söz etmek olanaklı değildir. Ekonomik istikrar ve gelişmişliği sağlamayı kadın-erkek eşitliği sağlamaktan daha önemli gören AKP hükümetine cinsiyete duyarlı bütçelemeyi bir de bu perspektiften değerlendirmeleri önerilir.
Gülseren Onanç: Kagider Kadın Girişimciler Derneği Başkanı
02/05/2008 |
|
 |
|
 |
|
http://www.radikal.com.tr/haber.php?...rih=02/05/2008 |