T.C.
YARGITAY
1. HUKUK DAİRESİ
E. 2011/354
K. 2011/2181
T. 28.2.2011
• BELEDİYE'YE BEDELSİZ OLARAK TERK EDİLEN YER ( Ancak Aynı Usulle Geri Alınmasının Mümkün Olacağı - Belediye'nin Olumsuz Davranışı Nedeniyle 2577 S. Yasanın 2. Md. Hükmü Gereğince İdari Yargı Yoluna Başvurulması Gerekeceği )
• GÖREV ( Belediye'ye Bedelsiz Olarak Terk Edilen Yer - Ancak Aynı Usulle Geri Alınmasının Mümkün Olacağı/Belediye'nin Olumsuz Davranışı Nedeniyle 2577 S. Yasanın 2. Md. Hükmü Gereğince İdari Yargı Yoluna Başvurulması Gerekeceği )
• BEKLETİCİ MESELE ( Tapu İptali ve Tescil - Davacı Hazine'ye İdari Yargı Yerinde İlgili Davayı Açması İçin Önel Verilmesi Açılması Halinde Eldeki Davada Bekletici Sorun Yapılması ve Hasıl Olacak Sonuca Göre Karar Verilmesi Gerektiği )
3194/m.11
2577/m.2
ÖZET : Davacı Hazine, 3194 sayılı yasanın 11. maddesine dayanarak taşınmazdaki ... m2'lik kısmın tapusunun iptali ile yeniden Hazine adına tescilini istemiştir. 3194 sayılı yasanın 11. maddesinin 1 ve 3. fıkraları uyarınca Belediye'ye bedelsiz olarak terk edilen yerin ancak aynı usulle geri alınmasının mümkün olacağı açıktır. Nitekim Valiliğin başvurusu üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığının, çekişmeli bölüm yönünden "yapılacak imar tadilatı ile taşınmazın özel mülkiyete dönüştürülmesi sonrasında iadesinin gerektiği.." yolunda talimat verdiği ve Defterdarlığın, yazıları ile anılan hususlara da değinerek Belediye'den plan tadilatı yapılmasını ve taşınmazın iadesini istediği buna karşın Belediye tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmektedir. Belediye'nin olumsuz davranışı nedeniyle 2577 sayılı yasanın 2. maddesi hükmü gereğince İdari Yargı yoluna başvurulması gerekeceğinde kuşku bulunmamaktadır. Davacı Hazine'ye İdari Yargı yerinde ilgili davayı açması için önel verilmesi açılması halinde eldeki davada bekletici sorun yapılması ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasında görülen davada;

Davacı, 2526 parsel sayılı taşınmazın Hazineye ait iken, imar planında yol ve park alanında kalması nedeniyle 3194 Sayılı Yasanın 11. maddesi gereğince şerh verilmek suretiyle tapuda terkin edildiğini, ancak imar planında park alanı olarak ayrılan 930 m2 lik kısmının amacı dışında kullanıldığını; amaca uygun kullanımın sağlanması ya da imar planı tadilatı hususlarında idari yoldan yapılan başvuruların sonuç vermediğini ve imar planı tadilatı olmadan Hazine adına tescil işleminin gerçekleştirilemediğini ileri sürerek anılan 930 m2 lik kısmın tapudaki şerhin kaldırılması suretiyle Hazine adına tescilini istemiştir.

Davalı, çekişmeli taşınmazın imar planında park alanında kalmakta olup, herhangi bir plan değişikliği bulunmadığını, dava konusu yerin terk amacına uygun olarak kullanıldığını ve park niteliğini sürdürdüğünü,3194 Sayılı Yasanın 11. maddesinin koşullarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

Davanın kabulüne ilişkin olarak verilen kararın, Dairece; "... idari bir kararla devredilen taşınmazların amaç dışı kullanımları halinde, mülkiyetlerinin geri alınmasının da ancak aynı usul çerçevesinde gerçekleşebileceği açıktır. Öyle ise somut olayda, çekişmeli bölümün iadesi hususunda da aynı işlemlerin yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiği kuşkusuzdur. Ayrıca kabule göre de, tapudan park alanı olarak 930 m2lik kısım terkin edildiği halde, yapılan uygulama sonucunda bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda 853.19m2'lik alanın amaca aykırı kullanıldığının bildirildiği gözetilerek, farkın neden kaynaklandığı belirlenmeden hükme yeterli ve elverişli olmayan rapor ile yetinilerek hüküm kurulmuş olması da doğru değildir." gegerekçesiyle bozulması üzerine, bozmaya uyularak tamamlanan soruşturma sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Karar, taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi Celal Çelik'in raporu okundu. Düşüncesi alındı. Dosya incelendi. Gereği görüşülüp, düşünüldü:

KARAR : Davacı Hazine, 3194 sayılı yasanın 11. maddesine dayanarak 2526 parsel sayılı taşınmazdaki 930 m2'lik kısmın tapusunun iptali ile yeniden Hazine adına tescilini istemiştir.

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Dosya içeriği ve toplanan delillerden; önceden verilen Mahkeme Kararının Dairece; "...idari bir kararla devredilen taşınmazların amaç dışı kullanımları halinde, mülkiyetlerinin geri alınmasının da ancak aynı usul çerçevesinde gerçekleşebileceği açıktır. Öyle ise somut olayda, çekişmeli bölümün iadesi hususunda da aynı işlemlerin yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiği kuşkusuzdur..." gerekçesiyle bozulduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere bozmaya uyulmakla yanlar yararına usuli kazanılmış haklar doğar. O halde 3194 sayılı yasanın 11. maddesinin 1 ve 3. fıkraları uyarınca Belediye'ye bedelsiz olarak terk edilen yerin ancak aynı usulle geri alınmasının mümkün olacağı açıktır. Nitekim Valiliğin başvurusu üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığının, çekişmeli bölüm yönünden "yapılacak imar tadilatı ile taşınmazın özel mülkiyete dönüştürülmesi sonrasında iadesinin gerektiği..." yolunda talimat verdiği ve Defterdarlığın, 30.05.2006 ile 22.09.2006 tarihli yazıları ile anılan hususlara da değinerek Belediye'den plan tadilatı yapılmasını ve taşınmazın iadesini istediği buna karşın Belediye tarafından herhangi bir işlem yapılmadığı görülmektedir.

Bu durumda Belediye'nin olumsuz davranışı nedeniyle 2577 sayılı yasanın 2. maddesi hükmü gereğince İdari Yargı yoluna başvurulması gerekeceğinde kuşku bulunmamaktadır.

Hal böyle olunca, davacı Hazine'ye İdari Yargı yerinde ilgili davayı açması için önel verilmesi açılması halinde eldeki davada bekletici sorun yapılması ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken aksi düşüncelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.

SONUÇ : Öyleyse tarafların değinilen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK 428. maddesi gereğince BOZULMASINA,alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 28.02.2011 tarihinde oybirliğyile karar verildi.

yarx