T.C.
YARGITAY
İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU
E. 1966/8
K. 1966/8
T. 22.6.1966
• KİRA AKDİNİN FESHİ ( Kiracının Temerrüdü Nedeniyle )
• TEMERRÜDE DÜŞME ( Kira Akdinin Feshi - Şartları )
• İHBAR SÜRELERİ ( Kiracının Temerrüdü - Altı, Otuz ve Altmış Günlük Sürelerin Başlangıcı )
• KİRACIYA TEBLİĞ TARİHİNDEN İTİBAREN SÜRELERİN BAŞLAMASI ( Tebliğ Edilen Günün Hesaba Katılmaması )
• SÜRELERİN TEBLİĞ TARİHİNDEN İTİBAREN BAŞLAMASI ( Kiracıya - Tebliğ Edilen Günün Hesaba Katılmaması )
• TEBLİĞ EDİLEN GÜNÜN HESABA KATILMAMASI ( Kira Akdinin Feshedileceğine Dair Kiracıya Çekilen İhtarname )
818/m.260,288
ÖZET : BK.nun 260 ve 288. Maddelerinde söz konusu 6, 30, ve 60 günlük sürelerin hesabında ihtarın tebliğ edildiği gün sayılmaz.

DAVA : Kira aktinin kiracının temerrüdü sebebiyle feshine ait Borçlar Kanununun 260 ve 288. maddelerinin uygulanmasında bu maddelerde söz konusu 6 ve 30 ve 60 günlük müddetlerin hesabında ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günün sayılıp sayılmayacağı hususunda 6. Hukuk Dairesiyle İcra ve İflas Dairesinin ilamları arasında içtihat ihtilafı bulunduğu ileri sürülmüş, bahsi geçen ilamlar ve daire başkanlarının yazılı mütalaaları Birinci Başkan tarafından Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Kısmı Genel Kuruluna tevdi edilmiş olmakla 22.6.1966 Çarşamba günü toplanan Kurulda ilamlar arasında içtihat ihtilafı bulunduğu oyçokluğu ile kabul edildikten sonra gerekli görüşme ve konuşma yapıldı. Gerçekten İstanbul 11. Sulh Hukuk Mahkemesinin hükmünü gerekçesiz olarak onayan Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 8.4.1960 tarih ve 732-2557 sayılı ilamında Borçlar Kanununun 260. maddesi uyarınca 30 günlük mehil tayini suretiyle yapılan ihtarda ihtarın tebliğ edildiği günün hesaba katılmasının doğru görüldüğü, ilamın mahalli mahkemesi kararını özetleyen kısmı ile muhalif kalan üyenin muhalefet şerhinde anlaşılmaktadır.

KARAR : Aynı dairenin 13.9.1956 tarih 6503/4030 sayılı ilamında dahi aynı görüş tarzı açıkça belirtilmiştir. Yargıtay İcra ve İflas Dairesinin 28.11.1958 tarih, 6208/6361 sayılı ilamında ise tebliğ tarihli olan ilk günün hesaba katılmayacağı içtihat olunmuştur. 260. maddede yazılı 30 günlük müddetin hesap tarzı bakımından iki özel daire arasında içtihat ihtilafı bulunduğu görülmektedir.

Adi kiralarda kiracının temerrüdü sebebiyle kira aktinin sona erdirilmesiyle ilgili 260. maddesinin birinci fıkrasının kiralayanın muacceliyet kesbeden kiraları ödenmemiş olan kiracıya kira aktinin süresine göre - 30 veya 6 günlük bir mehil tayin ederek birikmiş kira paralarını bu müddet içinde ödemediği takdirde müddetin hitamında kira aktini feshedeceğini kiracıya ihtar edebileceği belirtilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında bu mehilin ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günden itibaren başlayacağı kabul olunmuştur.

Hasılat kirası ile ilgili ve aynı konuya temas eden 288. maddede 60 günlük bir mehil tayin edilerek ihtar yapılabileceği, bu mehilin dahi ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günden başlayacağı kabul edilmiştir. Her iki maddede bulunan ( mehilin ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günden itibaren başlayacağı yolundaki hükme ve İcra ve İflas Kanununun ( gün olarak tayin olunan müddetlerde ilk gün hesaba katılmaz ) yolundaki 19. maddesinin ilk fıkrası hükmünün yalnız İcra ve İflas Kanununda yazılı müddetler hakkında uygulanabileceği görüşüne dayanılarak Borçlar Kanununun 260. maddedeki müddetler hesabında ihtarın tebliğ edildiği günün dahi sayılacağı ileri sürülmektedir.

Gerçekten İcra İflas Kanununun 19. maddesindeki hüküm İcra ve İflas Kanununda yazılı müddetlere ait bulunmaktadır. Fakat Borçlar Kanununun 260 ve 288. maddelerinin 2. fıkralarında sevk edilen hükümden yukarıda yazılı şekilde bir anlam çıkarılmasına imkan yoktur. Bilindiği gibi borçlar hukuku bakımından çeşitli irade beyanları vardır. Bunlardan bir kısmı beyan edildiği anda hüküm ifade eder. Bir kısmının hüküm ifade etmesi ise beyanının karşı tarafa vasıl olması şarttır. Borçlar Kanununun 260 ve 288. maddelerinde söz konusu edilen 6, 30 ve 60 günlük mehil vermek yolundaki irade beyanları karşı tarafa vasıl olması şart bulunan beyanlardır. İşte kanun bu vüsul şartını belirtmek için ( bu mehil ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günden başlar. ) hükmünü sevk etmiştir. Bu fıkraya başka bir anlam izafe edilemez. Müddetler genel hükümler dairesinde hesap edilmek lazımdır. Bu hususta Borçlar Kanununun 76. maddesi genel bir hüküm olarak uygulanır. Nitekim o maddede ( bir borç aktin inikadından itibaren bir müddetin hitamında ifa edilmek lazım geldiği takdirde müddet gün ile tayin edilmiş ise borç aktin inikat ettiği gün sayılmayarak müddetin son günü muaccel olur ) denilmektedir.

Kira akitlerinde ihtarın kiracıya tebliğ edildiği günden itibaren kira borcunun 6, 30 ve 60 günlük müddetler içinde ifası lazım geldiğine göre 76. madde uyarınca tebliğ günü sayılmayarak müddetin son günü ifa süresi bitmiş olur.

260 ve 288. maddelerdeki müddetler usule ilişkin bir müddet olarak mütalaa edilse dahi Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 161. maddesi kıyas yolu ile uygulanarak aynı sonuca varılır.

6. Hukuk Dairesinin görüş tarzı kabul edildiği takdirde iş gününün tatil saatine pek yakın bir zamanda notere tevdi edilen ihtar tatil saatinden sonra kiracıya tebliğ edilebileceğinden ve o gün kiracı tarafından bir işlem yapılamayacağından kiracıya hakikatte 5, 29, 59 günlük süre verilmiş olacaktır. diğer taraftan çoğunluğun vardığı sonuç çeşitli kanunların uygulanması bakımından müddetlerin hesabında birlik sağlamış olacaktır.

SONUÇ : Bu gerekçelere binaen: Borçlar Kanununun 260 ve 288. maddelerde söz konusu edilen 6, 30, 60 günlük müddetlerin hesabında ihtarın tebliğ edildiği günün sayılmayacağına, müddetlerin 6, 30 ve 60. günlerde sona ereceğine birinci toplantıda üçte ikiyi aşan oyçokluğuyla 22.6.1966 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY

F. Müderrisoğlu, A. Ataışık, N. Gürsel, M. Zafir, O. F. Palabıyık, M. R. Kaykanacıoğlu, İ. K. Malatyalıoğlu, N. Renda, E. Şener :

Tebligatın yapıldığı gün hesaba katılır.

S. Olgaç, A. N. Ozanalp :

İçtihat aykırılığı yoktur.