24/02/2009 tarihinde bu sitede bir yazı yayınlamıştım. Görüşlerim güncelliğini hala koruyor. Aynı yazıyı burada tekrar sunuyorum.


Sayın hukukçular; icra dairelerinin yapısal olarak değişikliği hakkında bir düşüncem var, belki bazılarının da aklına gelmiş bir konu olabilir. Şuan icra dairelerinde yaşanılan sıkıntılar, fiziki ortam ve personel yetersizlikleri yanında, bu sistem hayal gibi görünebilir fakat icra dairelerinin hukuki işlevini, verimliliğini ve kalitesini artıracak bir model. Olabilirliği ya da uygulanabilirliği kısa vadede ve bu ortamda zor gibi görünse de, kesinlikle bir ütopya değil. Sadece bunu gerçekleştirecek cesaretli bürokratik irade gerekli.

Sistemin ana hatları şöyle:

Bilindiği gibi il merkezlerinde ve bazı ilçe merkezlerinde ayrı ayrı numara verilerek birden fazla icra dairesi kurulmakta ve birbirinden bağımsız olarak görev yapmaktadır. Bu sistemin özü ise şu, birden çok icra dairesinin bulunduğu il ve ilçelerde icra dairelerinin herbirinin ayrı ayrı tek çatı altında toplanması ve bir tek “İcra Dairesi” ünvanı ile bir bütün olarak görev yapılması. Bir nevi Vergi Dairelerindeki sisteme benzer bir sistem olacak. Her adliye yarıgı çevresinde bir icra dairesi ve o icra dairesinde bir icra müdürü, o yerdeki iş durumuna göre yeteri kadar icra müdür yardımcısı, icra memurları ve mübaşir bulunacak. İcra dairesinde her konuyla ilgili ayrı ayrı “servis” ler oluşturulacak, numaratör ve banko sistemiyle iş yapılacak. Buna icra dairesinde şu servisler yer alacak :

1- Esas ve talimat kayıt servisi.
2- Kaydi haciz ve yazışma servisi.
3- Fiili Haciz servisi.
4- Taşınmaz kıymet takdiri ve satış servisi.
5- Taşınır satış servisi.
6- Tahsilat veznesi.
7- Reddiyat (Ödeme) veznesi
8- Gelen evrak kayıt servisi.
9- Muhabere ve genel posta gönderi servisi.

Öncelikle daireye gelen iş sahibi avukat ya da vatantaş numaratörden aldığı numara ile icra müdür yardımcılarına takip talebi ya da diğer (haciz, kıymet takdiri, satış vs.) taleplerini sunacak, talebi inceleyen icra müdür yardımcısı kararını vererek, işin mahiyetine göre ilgili serviste görev yapan icra memurlarından birine (memurun üzerindeki iş durumuna göre) “UYAP” üzerinden işi havale edecek. Kendisine havale edilen her memur işi tamamlayıp yine UYAP üzerinden işlem sonucunu rapor halinde sisteme girecek. Dolayısıyla dosyalarda yapılan her işlemin kimin tarafından, hangi zamanda yapıldığı ve sonuçlandırıldığı sistem üzerinden takibi belli olacak.

Bu sistemde icra müdürünün görevi icra dairesini temsil, gözetim, denetim ve işbölümü yapan ve iş akışını kontrol eden makam konumunda olacak. İcra Müdür yardımcılarının görevi karar vermek ve işi yapmak üzere ilgili memura havale ederek, sonucundan bilgi almak olacak. Servislerde görev yapan icra memurları servisler arasında belli aralıklarla rotasyona tabi tutulacak.

Tahsilat ve reddiyat işlemleri, icra müdür yardımcılarının hazırlayacağı tahakkuk makbuzuyla (vergi dairesine benzer şekilde) iş sahibine tahsilat ve reddiyat veznesinden alınması/ödenmesi ile gerçekleştirilecek. Ayrıca masraf avansı yatırma işlemleri de tahsilat veznesinden gerçekleştirilecek ve sarf işlemleri muhabere ve posta gönderi servisi tarafından reddiyat veznesinden çekilerek gerçekleştirilecek.

Haciz işlemleri, icra müdür yardımcılarınca verilen karar ve havale üzerine, hacze gidilecek dosya, haciz servisindeki memurlara mahalle ya da bölge esasına göre tevzi edilecek. Yani haciz memuru aldığı dosyaları farklı adreslerde mahalle mahalle gezmeyecek, aynı mahalle ye da bölgedeki dosyalar için dosya sayısına göre yeter sayıda memur görevlendirilecek.
(Bu konuda İstanbul Barosu Başkanlığının yakın zamanda Adalet Bakanlığına yazdığı bir yazı var, haciz tevzi bürosu kurularak aynı bölgede gerçekleştirilecek hacizlerde tek bir memurun görevlendirilmesi hakkında Bknz. http://www.istanbulbarosu.org.tr/Det...atID=1&ID=4648)


Yukarıdaki fikirlere herkesin ekleyebileceği, katkıda bulunacağı detaylar olabilir. Ama genel hatlarıyla bahsettiğim bu model icra dairelerinin çehresini değiştirecek, devrim niteliğinde bir uygulama olur. İcra Daireleri'nde bir takım basit sıkıntı ve problem çözüm beklerken, bu modelin gerçekleşmesi uzak görülebilir ancak konu tartışılıp somutlaştırılabilir bir proje haline getirilebilir.

Herkese iyi çalışmalar.