Sayın meslektaşlarım,

Yeni Çek Kanunu'nun (diğer gariplikleri yanında) enteresan bir düzenlemesini tartışmaya açmak istedim. İlgili Kanun maddelerini ve ilk etapta aklıma gelen soruları yazıyorum:

5941 S.K. m.5: “…Çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını temsilci veya vekil olarak tayin edemez. Gerçek kişinin temsilcisi veya vekili olarak çek düzenlenmesi hâlinde, bu çekten dolayı hukukî ve cezaî sorumluluk çek hesabı sahibine aittir…”

818 S.K. m.388: “…Hususi bir salâhiyeti haiz olmadıkça vekil, dâva ikame edemez, sulh olamaz, tahkim edemez, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, hibe edemez, bir gayrimenkulü temlik veya bir hak ile takyit edemez.”

6762 S.K. m.692: “Çek:…6. Çeki çeken kimsenin (Keşidecinin) imzasını; ihtiva eder.”

6762 S.K. m.730 atfı ile m.590: “Temsile salâhiyetli olmadığı halde bir şahsın temsilcisi sıfatiyle bir poliçeye imzasını koyan kimse, o poliçeden dolayı bizzat mesul olur ve poliçeyi ödediği takdirde temsil olunan haiz olabileceği haklara sahip olur. Salâhiyetini aşan temsilci için dahi hüküm böyledir.”

5237 S.K. m.20: “Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz…”

Gerçek kişiye vekaleten çek keşide edildiğinde:
1- Çek, geçerli midir?
2- Çekten dolayı hukuki sorumluluk temsil edene mi; çek hesabı sahibine mi; her ikisine mi aittir? Kambiyo senedine müstenit müşterek-müteselsil sorumluluk söz konusu mudur? Veya?
3- Çek geçerli ise çekte imzası bulunmayan çek hesabı sahibinin cezai sorumluluğunun mesnedi 5237 S.K. m.20 ışığında ne şekilde nitelendirilecektir? (Sitemizde bulunan Sayın Doğan Gedik’in makalesindeki bir belirlemeyi de aktarıyorum: “Çek Kanunu’nun 5/3.maddesinde, “çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını temsilci veya vekil olarak tayin edemez. Gerçek kişinin temsilcisi veya vekili olarak çek düzenlenmesi halinde, bu çekten dolayı hukukî ve cezaî sorumluluk çek hesabı sahibine aittir” denildikten sonra, 4.fıkrada “karşılıksız çek düzenleyen …hakkında” denilmek suretiyle hesap sahibi gerçek kişi adına çek keşide eden vekil ve temsilcinin de bu suçun faili olabileceği ifade edilmiştir. Ancak bu kişiler hakkında adli para cezasına hükmedilemez, 5. maddenin 4. fıkrasına göre sadece güvenlik tedbiri olarak “çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı” verilebilir.)
4- Gerçek kişilere vekalette kambiyo taahhüdünde bulunma yetkisine dair vekaletname düzenlemesinde değişiklik olması gerekir mi?
5- Bu şekilde ibraz edilen çeke dair banka ne şekilde davranmalıdır?

Değerli görüşlerini paylaşacak tüm meslektaşlarıma teşekkür ederim.

Saygılarımla...