T.C.
YARGITAY
12. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/23472
K. 2006/239
T. 24.1.2006
• HACİZ İSTEME HAKKI ( Ödeme Emrinin Tebliği Tarihinden İtibaren Bir Yıl Geçmekle Düşeceği - Yeniden Haciz İçin Yenileme Talebinin Borçluya Tebliğ Edilmesi Gerektiği )
• HACİZ KARARININ DÜŞMESİ ( Süresinde Satış İstenmediğinden - Yeniden Haciz İçin Yenileme Talebinin Borçluya Tebliğine Gerek Olmadığı )
• HACİZ İÇİN YENİLEME TALEBİ ( Borçluya Tebliğine Gerek Olmaması - Haciz Kararının Süresinde Satış İstenmediğinden Düşmesi )
• SATIŞIN SÜRESİNDE İSTENMEMESİ ( Haciz Kararının Düşeceği - Yeniden Haciz İçin Yenileme Talebinin Borçluya Tebliğine Gerek Olmadığı )
• YENİLEME TALEBİ ( Yeniden Haciz İçin/Borçluya Tebliğine Gerek Olmadığı - Haciz Kararının Süresinde Satış İstenmediğinden Düşmüş Olduğu )
2004/m. 78, 106, 110
ÖZET : Borçluya örnek 49 nolu ödeme emri tebliğ edilmiş ve yasal bir yıllık süresi içinde alacaklının talebi üzerine borçlunun menkul mallarına aynı tarihte haciz konulmuştur. Böylece alacaklının "haciz isteme hakkı" düşmemiş olup, olayda İİK.nun 78/5. maddesi gereğince borçluya yenileme emrinin "tebliği" zorunlu değildir. Alacaklının talebi üzerine verilen haciz kararı ise, süresinde satış istenmediğinden İİK.nun 106. ve 110. maddeleri gereğince düşmüştür. Bu durumda, yeniden haciz için yenileme isteğinin diğer yana tebliğine gerek yoktur.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Alacaklının haciz isteme hakkı, bir yıllık süreye tabidir. Haciz isteme hakkı, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren bir yıl geçmekle düşer. ( İİK. Md. 78/2. C.L ) Bu durumda takip dosyası işlemden kaldırılır. ( Md. 78/4 )
Bir yıllık süresi ( Md. 78/2 ) içinde haciz talebinde bulunan alacaklı, haciz talebini geri alabilir. Bu halde yeniden ( bir yıllık ) haciz isteme süresi işlemeye başlamaz. Alacaklı ancak, ödeme emrinin tebliğinden itibaren işlemeye başlamış olan bir yıllık sürenin ( varsa ) kalan kesimi içinde yeniden haciz talebinde bulunabilir. ( Md. 78/5 )
Anılan sürelerin geçirilmesi halinde alacaklının "haciz istemi hakkı" düşer. Alacaklı, yeniden haciz isteyebilmek için yenileme talebinde bulunmalı ve bu talep borçluya tebliğ edilmelidir. İlama dayalı olmayan takiplerde yenileme talebi üzerine harç alınır. ( Md. 78/5. )
Somut olayda borçlu A.'a örnek 49 nolu ödeme emri 20.6.1997 tarihinde tebliğ edilmiş ve yasal bir yıllık süresi içinde alacaklının talebi üzerine borçlunun menkul mallarına aynı tarihte haciz konulmuştur. Böylece alacaklının "haciz isteme hakkı" düşmemiş olup, olayda İİK.nun 78/5. maddesi gereğince borçluya yenileme emrinin "tebliği" zorunlu değildir. Alacaklının talebi üzerine verilen haciz kararı ise, süresinde satış istenmediğinden İİK.nun 106. ve 110. maddeleri gereğince düşmüştür. Bu durumda, yeniden haciz için yenileme isteğinin diğer yana tebliğine gerek yoktur.
Zira, örneğin İİK.nun 150/e maddesinde 78/2. maddeye atıf yapıldığı halde görülmekte olan olayda uygulanan İİK.nun 106. ve 110. maddelerinde 78/2. maddeye atıf yoktur. O halde, Mahkemece şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz İtirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 24.01.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Sayın Av.Bülent Özkan
Av.Nizam İpekçinin kitabında alıntı olarak yaptığınız parağrafı inceledim. Daha öncede bende aynı kitabı incelediğimde rastlamıştım. Ancak tatmin etmedi, zira bugörüşe sahip ağırlıklı İstanbul İcra dairelerinin bir kısmında böyle bir uygulamanın mevcudiyetini öğrendim. Bu hususta Yargıtay kararına rastlamadım. Meraklı olmam nedeniyle yaptığım araştırmada ve uygulayanların beyanlarına göre mahkemeden verilmiş bir karar mevcudiyetinden bahsedilmektedir. Ancak bu karar yargııtay safhasında geçmemiştir. Zira dediğim gibi bu uygulamayı teyit edecek ne bir Yargıtay kararı nede Bakanlığımızın yayınlamış olduğu genelge veya mütalaaya rastlamadım
Buna rağmen yaptığım araştırma sonucunda bunların dayanağı HUMK.409 madde hükmünden hareketle böyle bir karar verilmektedir. Oysa bu madde hükmü ise sadece davaları kapsamaktadır. Haciz ile ilgili işlemlerde uygulama yeri yoktur. Tabiî ki çok araştırma yaptığım için şimdilik net bir kaynak veremiyorum. Baki Kurunun İcra ve İflas Hukukunun dip notlarında olabilir.
Av.Nizam İpekçi’yle görev yaptığım ilde tanışma fırsatı buldum, kitap yazacağından dolayı icra ile ilgili bazı görüşlerimizin veya belgelerin olup olmadığı hususunda konuşmalarımız oldu. Büyük ihtimallede Av.Nizam İpekçi bu husustaki düşüncelerinide İstanbuldaki uygulamalara dayandırmıştır.
Av.Nizam İpekçinin görüşünden hareket edersek;
1- Borçluya çıkartılan ödeme emri tebliğ edilmesine rağmen süresi içerisinde alacaklı haciz istemediği takdirde yenileme harcı ödenmesi ve yenileme dilekçesinin tebliği gerekir. Alacaklının Haciz isteme hakkı düşmüştür.
2- Alacaklının süresi içerisinde haciz istemesine rağmen herhangi bir nedenle haciz uygulanmamışsa yenileme harcı ödenmesine ve yenileme dilekçesinin tebliğine gerek yoktur. Alacaklı süresi içerisinde haciz istemiş olduğundan haciz isteme hakkı devam etmektedir.
3- Alacaklı süresi içerisinde haciz istemiş ve uygulanmış ise süresi içerisinde satış istenilmediği takdirde yenileme harcı ödenmesine ve yenileme dilekçesinin tebliğine gerek yoktur. Alacaklı süresi içerisinde satış istemediğinden haciz isteme hakkı değil haciz kararı düşmüştür.Açıklanan bu gerekçelerle ilgiyi Yargıtay kararları mevcuttur.
3494 sayılı yasa değişikliğine göre (R.G. 25.11.1988 sayı 2000) haczin uygulanmasından itibaren 1 yıl içinde satış istenmemesi yüzünden haczin düşmesi ve haczin düştüğü günü izeleyen 1 yıl içinde (menkuller için) yenileme talebinde bulunulmaması durumunda takip düşer. Bu halde yasal harçların ödenmesi ve yenileme dilekçesi tebliği ile dosyaya yeni numara verilmesi gerekir.

s. 393 paragraf 4. paragrafta da aynı tümceler yenilenmiştir.
Ben de bu görüşteyim zira İİK 106 - 110 a göre süresinde (menkul 1, gm. 2 yıl)satış istenmez ise haciz düşer . Haczin düşmesi ile hacizler yok sayılır ve tekrar haciz istemek gerekir. Tekrar haciz istemek gerekir ise İİK 78 deki haciz istemek süresine bakmak gerekir. Dolayısı ile haczin düşmesinden itibaren 1 yıl içinde tekrar haciz istenmez ise İİK 78 e göre haciz istemek hakkının düştüğünü ve dosyanın yenilenmesi harçlarının alınması gerektiğini, yenileme dilekçesi tebliği gerektiğini ve dosyaya yeni numara verilmesi gerektiğini düşünüyorum...
Av.Nizam İpekçinin bu görüşünü yukarıdaki gerekçeleri 3 safhadan ibaret olarak değerlendirsek 3 ncü sıradaki gerekçeyi aşıp 1 nci sıradaki gerekçede yoğunlaşmamız gerekir.
Haciz isteme hakkının düştüğünden bahsetmektedir. Bundan bahsedebilmek için ödeme emrinin tebliğ edilip hiçbir şekilde alacaklının haciz isteme talebinde bulunmaması gerekir. Satış istenilmediğinden bahisle haczin düşmesi haciz isteme hakkından değilde haciz kararının düşmesi ile bağlantılıdır.Oysaki 2 nci sıradaki gerekçede bile haciz uygulanmadığı halde haciz isteme hakkının düşmediğinden bahsetmektedir. Zira alacaklı haciz isteme hakkını kullanmış ve bu husustaki süreyi kesmiştir. Benim görüşüm bu doğrultudadır. Saygılarımla