T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi
Esas: 1980/2409
Karar: 1980/2941
Karar Tarihi: 05.06.1980
ÖZET: İpotek miktarının emre yazılı senetlerin teminatı amacı ile mi yoksa senetlerin dışında kalan bakiye borç miktarı için mi tesis edildiği kesinlikle tespit edildikten sonra bir karar verilmek gerekir.

(6762 S. K. m. 557)
Dava: Taraflar arasındaki davadan dolayı Kadıköy As. 2. Hukuk Hakimliğince verilen 29.2.1980 tarih ve 791/164 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkik davalı avukatı tarafından istemiş olmakla duruşma için tayin edilen 3.6.1980 gününde davacı avukatı H.D. ile davalı avukatı A.R.Ö. gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinledikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:
Karar: Davacılar, davalıdan satın aldıkları daire bedelinin bir bölümünü peşin ödediklerini, bakiye borç içinde davalıya (200.000) liralık bono verdikleri gibi bu bonoların teminatı olarak davalı lehine ipotek de tesis edildiğini, ancak davalının ipoteğin bono bedellerinden ayrı bir borç için tesis edileceğini ileri sürerek aleyhlerine icra takibine giriştiği ileri sürerek gerçekte ipotek borçları olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, ipoteğin bonolar ile bir ilişkisi bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanılan delillere ve ibraz edilen belgelere göre dava konusu ipoteğin (200.000) liralık bonoların teminatı olarak tesis edildiği görüşü ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dosyaya bağlı bulunan icra takip dosyası içindeki dava konusu ipotek ile ilgili 24.12.1975 tarihli ipotek akit tablosundan (inşaat masraflarına iştirak payından) mütevellit davacılar tarafından davalı yararına toplam (200.000) liralık 24 ay vadeli ipotek tesis edildiği anlaşılmaktadır. Mezkur ipotek akit tablosunda söz konusu ipoteğin davacılar tarafından davalı müteahhide düzenlenerek verilen emre yazılı senetlerin teminatı olduğuna dair hiçbir kayıt bulunmamaktadır. Ancak hayatın olağan akışına göre, müteahhitler tarafından alınan bonoların dışında ayrıca lehlerine ipotek tesis ettirdikleri de bir gerçektir.
Bu durumda, bir bölümünün fotokipisi ibraz edilmiş bulunan ve davacılar tarafından davalıya verilen tüm bonoların asılları taraflara ibraz ettirilerek, daire satışı nedeniyle davacılar tarafından davalıya ne miktarda senet verildiği kesinlikle saptanmalı ve ibraz edilecek senet (tanzim) ve (vade) tarihleri ipotek akit tablosu ile karşılaştırılmalıdır. Bunun dışında, dava dosyasına ibraz edilenn ve icra memurluğunca alınmış bulunan 20.9.1976 günlü bilirkişi raporunda aynı apartmandaki (18) numaralı dairenin değeri (250.000) lira olarak açıklanmış ve mahkemece de delillerin takdirinde bu rapora da itibar edilmiş bulunmaktadır. Oysa yine icra takibi nedeniyle alınan 19.7.1978 günlü bilirkişi raporunda ise, davacılara satılan (8) numaralı dairenin değeri (950.000) lira olarak açıklanmıştır. O halde, açıklanan idda ve savunma açısından sağlam bir sonuca varılabilmesi için, dairenin davacılara satış tarihindeki değeri ibraz edilecek bonolara göre vadeli olduğu ve vade süresi de nazara alınmak suretiyle uzman bilirkişiler aracılığıyla tespit ettirilmeli ve bu şekilde elde edilecek sonuca göre ipotek miktarının emre yazılı senetlerin teminatı amacı ile mi yoksa senetlerin dışıda kalan bakiye borç miktarı için mi tesis edildiği kesinlikle tespit edildikten sonra bir karar verilmek gerekirken, noksan inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA ve (3000) lira duruşma vekillik ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 5.6.1980 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************