Arif bey, yazdığınız yazıdan derin tarihi bilgi birikiminizi, milli ve manevi değerlerimiz konusunda duyduğunuz hassasiyeti gayet iyi anlıyorum. Ancak cevap veme gereğini hissettiğiniz bir önceki mesajımda yanlış anlaşıldığımı düşünüyorum. Türk milleti olarak elbette dünya medeniyetine ve insanlık tarihine yapmış olduğumuz katkı ortadadır, ancak bundan 4000 sene önce Orta Asya'da Hakan'a danışmanlık yapan Kurultay'dan bahsederek veya İslam medeniyetinden etkilenen müçtehidlerin ortaya koyduğu eserlerden söz ederek asıl tartışma konumuz olan Roma Hukuku ile günümüz özel hukuku arasındaki yakın, hatta bitişik ilişkiyi görmezlikten gelmenin yanlış olduğu kanaatindeyim. Özellikle İslam medeniyetiyle bütünleşmenin ardından tüm doğu dünyasıyla birlikte orta çağda batı karşısında hukuk dahil bir çok alanda oldukça ileri gitmiş olduğumuzu sanırım hiç kimse inkar edemez. Ancak neticeye baktığımızda ülkemiz mevzu hukuku temellerini Müçtehidlerin ürettiği hukuk normlarından değil, Roma hukukundan; Anayasal sistemimiz ise Orta Asya'da icat ettiğimiz Kurultaydan farklı olarak Kelsen'in normlar hiyerarşisinden almaktadır. Bu durumda benim Roma Hukukunun özellikle günümüz Borçlar Hukukunun daha kolay anlaşılması açısından okultulması gerekli bir ders olarak görmeme karşılık, şahsınızın günümüz pozitif hukunda hiç bir izi bulunmayan İslam öncesi, Selçuklu ve Osmanlı Türk hukuk sistemlerini bir kıyas aracı olarak kullanmanız gerçekten bana anlaşılmadığım kanaatini veriyor. Benim yaptığım sadece bir durum tesbiti, bu durum da ülkemizde Kara Avrupasıyla birlikte Roma Hukuku temelleri üzerine inşa edimiş(veya modernize edilmiş) bir hukuk sistemi kullanıyor olmamız, dolayısıyla ülkemizdeki mevzu hukuku iyi anlayabilmek için Roma Hukuku'nun doğduğu zaman ve yerdeki gelişimi açıklayan dersleri görmemizin gerekliliği. Ben bu tesbiti yaparken kendi özümüzden çıkan bir hukuk sistemi yerine temelleri Roma'da olan bir hukuk sistemini ithal etmemizin iyi olmasını savunmadım-ki bu ayrı bir tartışma konusu, gerekirse farklı bir konu altında bu meseleyi de tartışabiliriz-, yaptığım durum tesbitinde madem Roma Hukuk'nun devamı niteliğinde bir sistem kullanıyoruz, kullandığımız hukuk sistemini daha iyi kavrayabilmek için bu sistemin ortaya çıktığı tarihten günümüze kadar geçirdiği evreleri derslerde işlememiz gerektiğini savundum. "Neden Ötüken, Semerkand veya Buhara Hukukunu değil de Roma hukukunu benimsedik?", sanırım vurgulamak istediğiniz buna benzer bir ana düşünce ancak dediğim gibi ben bu veya buna karşı bir görüşü savunmadım burada. Sadece "mevzu hukukumuzu nasıl daha iyi anlarız?" sorusuna bir görüş belirttim.

Saygılarımla