Sn.ünzile,

Lilith konusuna dikkat çektiğiniz için teşekkür ederim; daha önce dikkatimi çekmemişti, ayrıntısına da bakmamıştım.

Kutsal metinlerin kadınla erkeği eşitsiz olarak tanımladığını ima eden görüşünüze kesinlikle katılmıyorum. O metinleri hepimiz okuyor ve farklı şeyler algılıyoruz. İnancınızı tartışamam; ancak benim veya üçüncü kişilerin böyle düşündüklerini de varsayamazsınız. Genel kabul gören görüşleri hedefliyorsanız, bunu belirtmeniz gerekir. Örneğin, ben evrim teorisi ile kutsal metinlerin hiçbir biçimde çelişmediklerine inanır ve bunun kanıtlarını öne sürebilirim. Bu çerçevede sözünü ettiğiniz 'kaburga kemiğinden yaratma' meselesini de çok farklı yorumlayabilirim. Bunu burada tartışmak kurallara aykırı; isterseniz özel olarak yazışabiliriz. Ama önemli olan şu bence: dini öğretilerin aynen öğretilen, veya sizin öğretildiğini bildiğiniz biçimde kabul edildiğini varsaymak yanlıştır. Benim inancıma göre: her birey kendi okur, anladığını uygular ve bundan sadece ve sadece kendisi sorumludur.

Bir ikinci konu, Lilith efsanesinin musevi ve hristiyan literatürüne nasıl girdiğidir. Siz dahil, burada müslüman olmayanların da bulunabileceğini gözönüne aldığımda; bu konudaki görüşümü belirtmenin, onları rencide edebileceğini gözönüne alarak; yazmamam gerekiyor. İsterseniz bunu da size doğrudan yollayabilirim. Ama şunu söylemekte beis yok: efsanenin ilk rastlandığı dönemin mezopotamya / babil dönemi olduğu genel kabul gören görüş.

Gelelim yorumlara.

Bebekleri öldüren ve şeytanla özdeşleştirilen bir efsanevi kişiliğin ilk feminist olarak tanımlanması; nasıl söyleyeyim, beni şaşkınlıklar içerisinde bıraktı. Öncelikle bunu söylemek isterim.

İkincisi; bu efsanevi kişiliğin ilk çıktığı yer ve zamanda kaburgalardan filan söz edilmediğine dikkat etmek gerektiği. Ortaya çıkış, güneyden esen güçlü ve zarar veren rüzgarlarla ilgili. En çok zararı da bebekler görüyor; çünkü havalanan çöl kumları ağızlarını, burunlarını, ciğerlerini doldurup onları öldürüyor. Bundan söz edilen zaman Babil dönemi. Büyük kuraklık dönemine girilince mezopotamyanın çölleşmeye başlamasına denk geliyor. Musa, İsa ve Muhammed dönemleri çok sonra geliyor. Dolayısıyla eşit olmayan Havva' ya karşılık eşit olduğu için isyan eden ve aforoz edilen Lilith' den söz etmek olanaksız. Kaldı ki, her üç kitap indirilmiş ve tek tanrılı dinde de bebek öldürmek makbul birşey değil. Günümüzdeyse hiç değil.

Dolayısıyla; bana sorarsanız; birileri feministleri tongaya düşürmeye çalışmış.

Saygılarımla,