T.C. YARGITAY
18.Hukuk Dairesi
Esas: 2005/3874
Karar: 2005/5281
Karar Tarihi: 18.05.2005

MÜKERRER KAYDIN İPTALİ İSTEMİ - MÜKERRER KAYDININ İPTALİ İSTENİLEN KİŞİNİN DAVAYA DAHİL EDİLMESİ GEREĞİ - TARAF TEŞKİLİ - HANGİ KAYDIN İPTAL EDİLECEĞİ

ÖZET: Hükmü temyiz eden Nüfus Müdürlüğünün temyiz dilekçesine eklediği ve dairenin geri çevirme kararı üzerine getirilen nüfus kaydında görüldüğü üzere Ayten'e ait ilk kayıt olan 2.3.1955 doğum tarihli (iptal edilen) kaydın nakil ve evlilik nedeniyle başka bir haneye gittiği, sonraki 8.3.1955 doğum tarihli kayıtta ise Ayten'in ise bekar sağ olarak gözüktüğü yani sonuçta dosya içinde daha önce bulunan aile nüfus kaydının tersi bir durum olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla işlem gören ve sonraki kaydın iptaline ilişkin kuralın da aksine olacak şekilde 2.3.1955 doğum tarihli ilk kaydın iptaline karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.

(1587 S. K. m. 46)

Dava: Dava dilekçesinde mükerrer kaydın iptali istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı Nüfus İdaresi tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Karar: Davacı dava dilekçesinde, kızı Ayten'in nüfusa yanlışlıkla ayrı doğum tarihleri ile iki kez kayıt edildiğini iddia ederek kayıtlardan birinin iptalini istemiştir.
Mahkemece 2.3.1955 doğum tarihli ilk kaydın iptaline karar verilmiştir.
Dava, nüfus kütüğündeki mükerrer kaydın iptali istemine ilişkindir.
Öncelikle usul işlemleri yönünden yapılan incelemeye göre;
Dava, kızı Ayten'in nüfusa mükerrer kaydedildiği savıyla baba Mustafa Döral tarafından açılmıştır. Mükerrer kaydının iptali istenilen Ayten -dava tarihi itibariyle- sağ ve ergin (reşit) bir kişidir. Nüfus kütüğüne kızının iki kez kaydedilmiş olması davacı babanın haklarını -dolaylı da olsa- etkileyeceğinden mükerrer kaydın iptalini istemekte hukuki yararı bulunmakla birlikte; kamu düzenini de ilgilendiren böyle bir davayı, kaydının iptali istenen kişinin açması gerekir.
Saptanan bu durum karşısında -dava ekonomisi de göz önünde tutularak- mükerrer kaydının iptali istenilen kişinin,-davacının yanında- yöntemince davaya dahil edilip taraf teşkili sağlanmadan, uyuşmazlığa bakılıp hüküm kurulması,
Esasla ilgili olarak kabule göre de;
Dosya içinde bulunan davacının aile nüfus kaydında kızı Ayten'in 2.3.1955 ve 8.3.1955 doğum tarihli olarak farklı tarihlerde iki defa nüfusa tescilinin yapıldığı 08.03.1955 doğumlu olarak kaydedilen Ayten'in evlenerek başka bir haneye gittiği görülmektedir. Mahkemece ilk kaydın iptaline karar verilmiştir.
Kural olarak, mükerrer kayıtlar söz konusu olduğunda sonradan yapılan kaydın iptali gerekir. Ancak ikinci kayıt esas alınarak bazı işlemler yapıldı ise (evlilik, askerlik, okula gitme vs.) bu kaydın iptal edilmiş olacağı göz önüne alınarak ilk kaydın iptali de bazen zorunluluk haline gelebilmektedir. Bu bağlamda mükerrer kayıtlardan ilkinin iptali doğrudur.
Ancak, hükmü temyiz eden Nüfus Müdürlüğünün temyiz dilekçesine eklediği ve dairenin geri çevirme kararı üzerine getirilen nüfus kaydında görüldüğü üzere Ayten'e ait ilk kayıt olan 2.3.1955 doğum tarihli (iptal edilen) kaydın nakil ve evlilik nedeniyle başka bir haneye gittiği, sonraki 8.3.1955 doğum tarihli kayıtta ise Ayten'in ise bekar sağ olarak gözüktüğü yani sonuçta dosya içinde daha önce bulunan aile nüfus kaydının tersi bir durum olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla işlem gören ve sonraki kaydın iptaline ilişkin kuralın da aksine olacak şekilde 2.3.1955 doğum tarihli ilk kaydın iptaline karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.

Sonuç: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 18.05.2005 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları