YASA KOYUCU YASA YAPMAYI BİLİYOR MU ...
Ulus adına yetki kullanan iki organ vardır: Yasama ve Yargı. Yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır (Anayasa m. 9). Mahkemelerin görevi kanunla belirlenir (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu m.1).
Avukatlık Kanununun 4667 s. Yasayla değişik 80. maddesi, avukatlık sözleşmesinden ve vekâlet ücretinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlıkların, hukukî yardımın yapıldığı yer barosu hakem kurulunca çözümleneceği hükmünü getirmiş, Yasa Koyucu Ulus adına böyle buyurmuştur. Neden ? Yargı’nın iş yükü azalsın, uyuşmazlıklar daha çabuk sonuçlansın ... diye mi ? Belki.
Yasa hükmüne bir göz atalım : Madde 80.- Avukatlık Kanununun 167 nci maddesi kenar başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: Anlaşmazlıkların hakem yoluyla çözümü : Madde 167.- Avukatlık sözleşmesinden ve vekalet ücretinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlıklar, hukuki yardımın yapıldığı yer barosu hakem kurulunca çözümlenir. Cımbızla dokunalım tümcelere :
Hukuki yardım ... Yardım : Kendi gücünü ve imkânlarını başka birinin iyiliği için kullanmak. Yardım: Bağış (TDK.). Yardım: ücretsiz, karşılıksızdır. Hukuki yardım ... Paralı yardımdır. Oysa geleneksel meslek anlayışımıza göre vekalet ücreti; müvekkilin ihtiyâri (isteğe bağlı) vergisidir. (Avukatları bu gelenekten uzaklaştıranlar utansın). Hukuki yardım ... Yarısı peşin, yarısı iş bitince (utanıyorum).
Hukuki yardımın yapıldığı yer barosu ... Örneğin İstanbul.
Hukuki yardımda bulunan avukat, ya da bu yardımı talep etmiş olan iş sahibi – vekil eden, bu paralı yardım konusunda uyuşmazlığa düşerlerse ... Hakem Kuruluna başvuracaklar. Yasa Koyucu öyle diyor.
Yasaya göre Hakem kurulu, baronun bulunduğu yargı çevresinin en kıdemli asliye hukuk hakimi ile baro yönetim kurulunca seçilecek, yönetim kuruluna seçilme yeterliliğini taşıyan iki avukattan oluşur.
İstanbul Barosu’nu ele alıp, önce Baronun bulunduğu yargı çevresi üzerinde duralım. Cımbız elimizde... Yargı çevresi Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir (2461 s. Yasa, 4. Madde). Peki İstanbul Barosu’nun bulunduğu yargı çevresi ... Beyoğlu mu ? Sultanahmet mi ? Tüm İstanbul mu ?
Eminönü Sultanahmet –Merkez Adliye ... Beyoğlu ilçe adliyesi ... Yargı çevresi ?
Bölgesi içinde en az otuz avukat bulunan her il merkezinde bir baro kurulur (Avukatlık Kanunun 4667 sayılı Yasanın 47. Maddesiyle değişik 77.maddesi).
Yasa Koyucu ne diyor ... Baronun bulunduğu yargı çevresi... Ve bu çevrenin en kıdemli asliye hukuk hakimi ...
Baro, İstanbul Barosu. Bulunduğu yer Beyoğlu ilçesi. Baro nerede kurulur ? İl merkezinde. Baro binası nerede? Beyoğlu ilçesinde.
Kural olarak her mahkemenin yargı yetkisinin belli bir coğrafi bölge ile sınırlı olduğu, buna o mahkemenin "yargı çevresi" denildiği tartışmasızdır. Bundan başka, yargı çevresi sınırının "İdari Teşkilat" sınırlarına göre belirlendiği ise söz götürmez (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi E. 1999/5953 K. 1999/6202 T. 28.09.1999).
Kural olarak her ilçe, mahkeme için yargı çevresi ise, her yargı çevresi için ayrı bir Hakem Kurulu mu ... Önce yargı çevresi belirlenecek ki, o çevrenin en kıdemli asliye hukuk hakimi Hakem Kuruluna Başkan olabilsin. Yasa Koyucu yasa yapmayı biliyor mu ...
Av. Hulusi METİN