Aşağıdaki sunulacak Yargıtay kararından anlaşılacağı üzere, ortaklığın giderilmesi davalarında, taraflardan sadece birinin dahi aynen taksimi istemesi halinde, mahkemenin bu isteme göre yargılama yapması gerekecektir. Bu kapsamda, ilgili kurumlardan gerekli bilgi ve belgeleri temin edecek, bilirkişi incelemesi yaptıracaktır.


Medeni Kanun
b. Paylaşma biçimi
Madde 699 - Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.
Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hakim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.
Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır.


14.Hukuk Dairesi
Esas: 2013/8318
Karar: 2013/9899
Karar Tarihi: 27.06.2013


　
ÖZET: Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Uzman bilirkişilere taksim krokisi hazırlattırılarak, taksim krokisinin onay makamına gönderilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davacı tarafından özel olarak hazırlattırılan taksim projesine göre aynen taksime karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.




(4721 S. K. m. 698, 699)


Dava: Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 27.05.2011 gününde verilen dilekçeyle ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 20.03.2013 günlü hükmün Yargıtay’ca incelenmesi kayyım vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:




Karar: Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.


Mahkemece, ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.


Hükmü, davalı M. kayyımı vekili temyiz etmiştir.


Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.


Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısıyla imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.


Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır. Davada paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.


Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz (taksim) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle belediyeden, Belediye dışında ise İl İdare Kurulundan İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.


Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.


Olayımıza gelince; mahkemece yerinde yapılan keşif sonucunda düzenlenen bilirkişi raporlarında taşınmazın paydaşları arasında aynen taksiminin mümkün olduğu açıklanmış ancak, bilirkişiler tarafından taksim krokisi düzenlenmemiş, mahkemece verilen sürede davacı tarafından özel olarak hazırlattırılan taksim projesi esas alınarak karar verilmiştir.


Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uzman bilirkişilere taksim krokisi hazırlattırılarak, taksim krokisinin onay makamına gönderilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davacı tarafından özel olarak hazırlattırılan taksim projesine göre aynen taksime karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.


Kabule göre de; aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilmesi halinde hüküm tarihi itibariyle nispi karar ve ilam harcına karar verilmesi gerekirken maktu harç alınması yerinde değildir.


Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 27.06.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.