Adalet duygusu doğuştan varmış. Aşağıda bir gazete yazısından iki alıntı sunulmuştur:

1.Örnek
“Bebeklerin iyiyi kötüden ayırıp ayıramadığını ölçmek için şöyle bir deney yapıyorlar. 5-6 aylık bebeklere bir video seyrettiriyorlar. O videoda üç cisim kullanılıyor, biri mavi bir küp, biri kırmızı bir top, biri de sarı bir üçgen. Üçünün de üzerine insan yüzü çizilmiş. Güya bunlar birer insan. Kırmızı top bir yokuşa tırmanmaya çalışıyor, bir türlü tepeye ulaşamıyor. Bunun üzerine sarı üçgen gelip onu arkasından yokuş yukarı itiyor ve top yokuşun tepesine tırmanmayı başarıyor ama tepedeki mavi küp kırmızı topu itip aşağıya düşürüyor. Araştırmacılar bebeğe bunu birkaç kez seyrettirdikten sonra mavi küp ile sarı üçgeni bir tepsinin üzerine koyup bebeğe uzatıyorlar ve bütün bebekler, istisnasız hepsi muzır mavi küpü değil, yardımsever sarı üçgeni seçiyor.”

2.Örnek
“Bebeğe bir kukla gösterisi seyrettiriliyor. Üç kukla var, ortadaki kukla sağında oturan kuklaya bir top yuvarlıyor, o kukla da topu geri gönderiyor. Ortadaki kukla bu kez topu solundaki kuklaya yuvarlıyor, soldaki kukla topu geri yuvarlamıyor, alıp kaçıyor. Araştırmacılar daha sonra sağdaki cici kuklayla soldaki muzır kuklayı getirip bebeğin önüne koyuyorlar ve kuklaların önüne şeker yığıyorlar. Bebeği de o şekerlerden almaya çağırıyorlar. Bebek yaramaz kuklanın önündeki şekerlerden alıyor ve bununla da yetinmeyip uzanarak kuklaya bir tokat atıyor. Böylece hak yerini buluyor.”

Alıntı: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/15472300.asp?yazarid=72


Yukarıdaki örnekler doğru değerlendirilmeli: Bu örneklere bakarak insanoğlunun doğuştan iyi olduğu sanılmamalı. Bebek melek gibi değildir. Adalet duygusu “iyi” olmaya yetmemekte. İnsanda adalet duygusunun var olması başkalarına haksızlık etmesine engel olmuyor. Herkes haksızlık yaptığının farkında ama psikolojideki savunma mekanizmaları sayesinde herkes kendi adalet duygusunu rahatlatıyor:

Katil “öldürdüm ama çalmadım” diye kendini üstün görüyor.
Hırsız “çaldım ama öldürmedim” diye kendi düzeyini koruyor.
Hayatı haksızlık üzerine kurulu bazı “baba”ların racon keserek adalet dağıtması da bir garipliktir.

İnsanlık geliştikçe bencilliğinden kurtulacak ve haksızlık azalarak yok olacak umudundayım. Adalet duygusunun insanlığın gelişmesine ön ayak olacağı düşüncesinin yanlışlığı ortada. Adalet duygusunun varlığına inat, on bin yıl önceki haksızlıklar bugün hala var. Sadece teknoloji değişti.

Günümüzün gelişmemişlik aşamasında adalet duygusu ağır bir yükten ibaret. Keşke olmasa.

Adalet duygusu yalnızca başkaları için değil, insanın kendisi için de var: İnsanın kendini yargılamasına vicdan denir. Gelişmemişlik aşamasında vicdan ağır bir yükten ibaret. Keşke olmasa.

Gelişmişlik ortamında ise haksızlık olmayacağından adalet duygusuna ihtiyaç kalmayacak. Keşke kalmasa.

Saygılarımla