--------------------------------------------------------------------------------

NOTERLERİN ADALET MÜFETTİŞLERİNCE DENETİMİ SONUCU OLUŞAN HARÇ VE DAMGA VERGİSİNİN TARH VE TAHAKKUKU İLE TAHSİLİ SIRASINDA İZLENMESİ GEREKEN YOL VE YÖNTEMLER:


1-Noterleri teftiş yetkisi bulunan (1512 Sayılı Noterlik Kanunu Madde:121)Adalet Müfettişleri teftişleri sırasında harç ve damga vergisinin noksan tahsil edildiğine inandıkları belgelere rastlamaları halinde belge yada belgelerin varlığını tutanakla tespit etme ve bu durumu Vergi Dairesine bildirmekle görevli ve yetkilidirler.
2-Adalet Müfettiş ya da müfettişlerince düzenlenen tutanağının vergi dairesine ulaşmasından sonra, tutanaklarla tespit edilen husus bizzat vergi dairesi müdürü, ya da vergi inceleme elemanları tarafından ek tarhiyat yapılmasını gerektirip gerektirmemesi yönünden incelenip yapılan inceleme sonucunda vergi ya da harcın eksik tahsil edildiği yolunda bir görüş oluşması halinde oluşan bu görüş doğrultusunda düzenleyecekleri inceleme raporlarına dayanılarak noterler adına vergi dairesince cezalı ek damga vergisi ve harç tarhiyatı yapılması mümkündür.
3-Noterler, ihbarnamelerin kendilerine tebliğini takip eden süreç içinde;
a)Verginin gerçek mükellefini (Kağıtları imza edenleri) ihbarnamenin tebliğinden haberdar eder.
b)Gerek noter,gerekse kağıtları imza eden işlemin doğruluğundan kuşku duymaz iseler.Uzlaşma ya da 213 sayılı VUK’ un 376 .maddesi hükmünden yararlanarak uyuşmazlığı sonlandırırlar ve alacak kesinleşir.
c)Kağıtları imza eden yada noter,Maiye idaresinin işlemini haksız bulursa,o takdirde işlem dava konusu edilir. Tarhiyatın akibeti idari yargı yerlerindeki yargılama sürecinin tamamlanması sonucunda belli olur. Yani tarhiyat aynen ya da kısmen onanabileceği gibi tamamen terkin de edilebilir.

d) Tarhiyata karşı izlenecek yol ve yöntem hakkında, noter ile kağıtları imza eden arasında görüş ayrılığı(dava açmak ya da açmamak gibi)o takdirde herkes bağımsız olarak yasal haklarını kullanmalıdır .Diye düşünüyorum.
4-Noter, vergi yükümlüsünün (kağıtları imzalayan) görüşüne uyarak ya da Vergi Mahkemesinde açılan davanın sonucuna göre vergi yada harç ödemek zorunda kalır ve öderse ödediği verginin aslını muhataptan (kağıtları imza edenden)isteme hakkı kazanır. Dolayısıyla da ödediği vergi ve harç aslını rucü yoluyla kağıtları imza eden gerçek mükelleften tahsil eder.
5-Noterlik dışında düzenlenen ve Noterin sadece imza onayı yaptığı hallerde Noterleri ödenmeyen vergi ve harçlardan sorumlu tutmak mümkün değildir. Bu gibi durumlarda tarhiyatların vergi idaresince noter adına değil, doğrudan doğruya kağıtları imza edenler adına yapılması gerekir.

6-Usulüne uygun olarak tarh ve tahakkuk ettirilmeyen verginin ödenmesi istenemeyeceği gibi Adalet Müfettişleri vergi inceleme yetkisine de sahip olmadıkları için ADALET BAKANLIĞI MÜFETTİŞLERİNİN sözzlü istemlerini ya da raporlarını esas alınarak NOTERLERİN,düzenledikleri kağıtları imza etmiş olanlardan eksik tahsil edildiğinden bahisle vergi ya da harç ödenmesini istemeleri yasal yönden mümkün değildir. Böyle olunca da, Adalet Bakanlığı müfettişlerinin öneri ya da raporlarına istinaden harç ve/veya damga vergisi ödeyen noterlerin bu yolla ödedikleri vergi ya da harçları rucu esasına dayanarak kağıtları imza edenlerden isteyip almaları yasal açıdan olanaksızdır.Çünkü bu durumda ortada usulüne uygun olarak tarh ve tahakkuk ettirilip kesinleştirilmiş ve vadesinde ödenmemiş bir damga vergisi ve harcın varlığından söz etmek mümkün değildir.
İrfan AYDIN
Emekli Bölge İdare Mahkemesi Hakimi