Alıntı: x markasının bir ürününü örneği çeketini y firması aynı modelde aynı renkte yapmakta ancak kendi markasının ismi altında ve x firmasının fiyatından daha aşağı bir fiyata satmakta. Ancak kasıtlı değil, kaliteden dolayı daha ucuza mal edebiliyor ve ürünlerini daha ucuza satabiliyor. Bu durumda x markasına sahip firmanın hak talp edebilmesi mümkün mü?

Sorunuzdan anlaşıldığı kadarı ile meslektaşım Sayın Yurtsever'in de değindiği gibi bu husus markaya değil "endüstriyel tasarım"a ilişkindir. Çünkü markaların farklı olduğunu (x-y) ancak ceket modellerinin aynı olduğunu söylüyorsunuz.

Ancak son mesajınızda hala marka üzerinden hareket ettiğinizi görüyorum... Bu durumda sonuca varmakta karışıklık yaşarsınız. Önerim, önce marka-tasarım hususunda netliğe ulaşmanız.

554 S. Endüstiyel Tasarımların Korunması Hakkında KHK uyarınca tasarım; "bir ürünün tümü, veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü" ifade eder. Dolayısıyla işin içine "model, renk" gibi hususlar girdiğinde konumuz marka değil tasarım olur.

x firmasının bu tasarımları tescilsiz ise 554 S. KHK anlamında korunması mümkün değildir. Dolayısıyla burada TTK hükümlerini incelemek gerekir. Haksız rekabete ilişkin 57/5 maddesinde ise;
"Başkasının imtiası, iş mahsulleri, faaliyeti veya ticaret işletmesiyle iltibaslar meydana getirmeye çalışmak veya buna müsait bulunan tedbirlere başvurmak, hususiyle başkasının haklı olarak kullanıldığı ad, unvan, marka, işaret gibi tanıtma vasıtalariyle iltibasa meydan verebilecek surette, ad, unvan, marka, işaret gibi tanıtma vasıtaları kullanmak veyahut iltibasa meydan veren malları, durumu bilerek veya bilmeyerek, satışa arz etmek veya şahsi ihtiyaçtan başka her ne sebeple olursa olsun elinde bulundurmak;" hüsnüniyet kaidelerine aykırı hareketler arasında sıralanmıştır.

Bu durumda kanaatimce şayet x firmasınca üretilen ve y firmasınca da aynısı satışa arz edilen bu tasarımlar artık herkesçe bilinen, sıradan, klasik, yıllardır başka firmalarca da üretilen bir model ise bir hak talep edilmesi hakkaniyete aykırı olur. Ancak bu ceket modelleri x firmasınca yaratılmış, x şirketine özgü, yeni, farklı, bu x firmasının ceketidir dedirtecek cinste bir model ise tasarım tescilsiz olsa dahi TTK uyarınca hak talep edebileceklerdir. Fakat şu ayrıntıyı da unutmamak gerekir; tescilli tasarımlar dahi en fazla 4 kez yenilenmek suretiyle azami 25 yıl süre ile korunurlar. Dolayısıyla burada bu ceket modellerinin tescilsiz olduğu da düşünülecek olur ise, model uzun yıllardır piyasada olan bir model ise böyle bir talepte bulunsalar dahi sonuç alamama ihtimalleri yüksektir.