T.C

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 1997/9-86

K. 1997/339

T. 16.4.1997

• İBRANAME ( İşçilik hakları )

• FERAGATNAME ( İşçilik haklarından )

• İBRANAME ( Makbuz niteliği )

• FARK ALACAK ( İbraname )

• MAKBUZ NİTELİĞİNDE İBRANAME

1475 /m.26

ÖZET : "Yukarıdaki sıralanmış hakları ve alacakları nedeni ile halen doğmuş ve ileride doğması muhtemel bir cümle talep ve dava hakları isbat ile bunlardan gayrikabili rücu şekilde feragat eylediğini ve bunlardan serbest irademle kesinlikle vazgeçtiğimi beyan ve kabul eylerim." şeklindeki bir belge, makbuz niteliğinde olmayıp; geçerli bir ibraname ve feragatname niteliği taşır.
DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki "tazminat alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Mersin iş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 21.12.1995 gün ve 1994/15681995/2147 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine,
Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 27.6.1996 gün ve 1996/368014668 sayılı ilamı ( ...iş akdi, ihbar ve kıdem tazminatı vesair işçilik hakları ödenmek sureti ile fesih edilen davacı işçi ihbar ve kıdem tazminatı ve izin parası eksik ödendiğinden söz ederek fark alacak istemlerinde bulunmuş, mahkemecede bu istek gibi hüküm kurulmuş isede; hizmet akdinin feshinde sonra düzenlenen 27.9.1994 tarihli ibraname başlıklı belgede davacı kendisine 84.727.125 Tl. ödendiğini kabul ederek "yukarıdaki sıralanmış haklar ve alacakları nedeni ile halen doğmuş ve ilerde doğması muhtemel bir cümle talep ve dava hakları isbat ile bunlardan gayrıkabili rücu şekilde feragat eylediğimi ve bunlardan serbest irademle kesinlikle vazgeçtiğimi beyan ve kabul eylerim" şeklinde açıklamada bulunmuştur. Davacı bu ibraname ve feragatname niteliğindeki belge ile dava hakkından vazgeçtiğini açık ve kesin bir şekilde beyanetmiş olduğuna göre miktarı içeren bu belgenin makbuz niteliğinde nitelendirilerek fark alacakların hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde ternyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle davacının bütün işçilik haklarını aldığı, ibranameyi doğrulayan dosyadaki bordro, makbuz ve belgelerle doğrulandığı gibi bilirkişi raporunda da davacının ödenmemiş ihbar ve kıdem tazminatı alacağı bulunmadığı, haklarını fazlasıyla almış olduğu açıklandığına göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daıre bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesı usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının'kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ) oyçokluğu ile karar verildi.
yarx
T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/4977

K. 2004/29756

T. 28.12.2004

• FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ ( Miktar İçermemesi Başlı Başına İbranamenin Geçersizliği Sonucunu Doğurmayacağından Davacının İmzasını Taşıyan Ve Fazla Çalışma Ücretinin Tam Ödendiği Belirtilen İbranamenin Geçerli Olduğu )

• İBRANAMEDE MİKTAR BELİRTİLMEMESİ ( İbranamenin Geçersizliği Sonucunu Doğurmayacağından Davacının İmzasını Taşıyan Ve Fazla Çalışma Ücretinin Tam Ödendiği Belirtilen İbranamenin Geçerli Olduğu )

• FESİHTEN SONRA DÜZENLENEN İBRANAME ( Miktar İçermemesi Başlı Başına İbranamenin Geçersizliği Sonucunu Doğurmayacağından Davacının İmzasını Taşıyan Ve Fazla Çalışma Ücretinin Tam Ödendiği Belirtilen İbranamenin Geçerli Olduğu )

1475/m.26

4857/m.32

ÖZET : Dava, eksik ödendiği iddia edilen fazla çalışma ücretlerinin tahsili istemine ilişkindir.
Davacı işçinin iş sözleşmesinin feshinden sonra düzenlenen ibranamede, fazla çalışma ücretlerinin tamamının ödendiği ve başkaca hakkının bulunmadığı belirtilmiştir.
Miktar içermemesi başlı başına ibranamenin geçersizliği sonucunu doğurmayacağından davacının imzasını taşıyan ve fazla çalışma ücretinin tam ödendiği belirtilen ibranamenin geçerli olduğu kabul edilmelidir.
DAVA : Taraflar arasındaki fazla çalışma ücretinin ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar avukatlarınca istenilmesi ve davacı avukatınca da duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 28.12.2004 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacı adına kimse gelmedi. Karşı taraf adına Av. EK geldi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1. Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Davalının temyizine gelince:
Davacı işçi, fazla çalışma ücretlerinin eksik olarak ödendiğini ileri sürerek bu yönde istekte bulunmuş, mahkemece isteğin kısmen kabulüne dair karar verilmiştir. Davacı işçinin iş sözleşmesinin feshinden sonra düzenlenen ibranamede, fazla çalışma ücretlerinin tamamının ödendiği ve başkaca hakkının bulunmadığı belirtilmiştir. Davacı, söz konusu ibranamenin miktar içermemesi ve önceden işverence matbu olarak hazırlanmış olması nedeniyle geçersiz olduğunu ifade etmiştir. Ancak, dinlenen davacı tanıkları ibranamenin boş olarak önceden imzalatıldığı yönünde bir beyanda bulunmamışlardır.
Öte yandan, miktar içermemesi başlı başına ibranamenin geçersizliği sonucunu doğurmaz. Fesihten sonra düzenlenen ve davacının imzasını taşıyan ibranamede, fazla çalışma ücretlerinin tam olarak ödendiği başkaca alacağın kalmadığı belirtildiğine göre, anılan ibranameye değer vermek gerekir. Dairemizin, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen kararlılık kazanmış olan uygulaması bu doğrultudadır. Bu durumda davacının fazla çalışma fark ücretine dair talebinin ibraname dikkate alınarak reddine karar verilmelidir. Mahkemece, anılan isteğin kabulü cihetine gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, Davalı yararına takdir edilen 400.000.000 TL.duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.12.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.
yarx
T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/23483

K. 2004/530

T. 22.1.2004

• KIDEM TAZMİNATI ( İşçilik Alacakları İçin Düzenlenen İbranamede İşçinin Aldığı Miktar Gösterilmiş İse Belgenin Makbuz Niteliğinde Olduğu - Fark Alacak Oluştuğu Takdirde Hüküm Altına Alınması Gereği )

• İBRANAME ( İşçilik Alacakları İçin Düzenlenen/İşçinin Aldığı Miktar Gösterilmiş İse Belgenin Makbuz Niteliğinde Olduğu - Fark Alacak Oluştuğu Takdirde Hüküm Altına Alınması Gereği )

• İŞÇİLİK ALACAKLARI ( İbranamede Miktar Gösterilmeden Alındığının Belirtilmesi - Fazla Çalışma Alacağı/Mahkemenin Bu Alacağın Reddine İlişkin Kararının Doğruluğu )

• İBRANAMEDE MİKTAR GÖSTERİLMEMESİ ( İşçilik Alacakları İçin Düzenlenen - Mahkemenin Bu Alacağın Reddine İlişkin Kararının Doğruluğu )

1475/m. 14

818/m. 1

ÖZET : İşçilik alacakları için düzenlenen ibranamede, işçinin aldığı miktar gösterilmiş ise belge makbuz niteliğindedir. İşçilik alacaklarının hesabının yapılması ve fark alacak oluştuğu takdirde hüküm altına alınması gerekir.
Fazla çalışma alacağının miktar gösterilmeden alındığı belirtildiğine göre, mahkemenin bu alacağın reddine ilişkin kararı isabetlidir.
DAVA : Davacı, ihbar ve kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti, hafta ve genel tatil gündelikleri, performans ücreti ile elbise yardımının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1. Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Dosyada mevcut ibranamede fazla çalışma dışında diğer alacakların miktar gösterilmek suretiyle alındığı beyan edilmiştir. Dairemizin kararlılık kazanmış uygulaması miktar belirtilen ibranamelerin makbuz niteliğinde olduğudur.
Somut olayda da miktarları gösterilen işçilik alacaklarının hesabının yapılması ve fark alacak oluştuğu takdirde hüküm altına alınması gerekir.
Fazla çalışma alacağının miktar gösterilmeden alındığı belirtildiğine göre mahkemenin bu alacağın reddine ilişkin kararı yerinde görülmüştür.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, 22.1.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
yarx