Değişen toplum kuralları, örf ve adetler ile dünya düzeninin getirdiği bir takım yeni oluşumlar, hukukta da cezada da değişikliğe yol açabilir.

Nasıl ki, suç işlendiği zamanki kanunun sanığın lehine olup olmadığı hususu, insan haklarından gelen bir nitelendirme olarak kabul ediliyorsa; ceza hukukunda af da kabul edilebilir bir durum taşımalıdır. Her suçlu kasten suç işliyor diye nitelendiremeyiz. Ama kanunun suç saydığı durumların, kişilerin yaşam biçimleri ve toplumun genel kabulleri doğrultusunda yeniden şekillendirilmesi gerektiğinden af da bu anlamda bir şekillendirmedir.

Kaldı ki, buğün suç sayılan bir eylemden ceza alan kişinin infazı bitmeden, eylemi suç olmaktan çıktığında durum değişiyorsa, af durumunu da bir ödül değil; bir değişiklik olarak düşünebiliriz.

Ancak her konuda "af" olabilir diye bir iddiam yok. Ancak "af" müessesesi kötüye kullanılmadığı sürece bir ıslah unsuru da olabilir.

Özellikle adi suçlarda "af" müessesesi dikkatle irdelenmelive uygulanabilirliği sağlanmalıdır.

Gerçekten de "kader mahkumu" dediğimiz o kadar çok olay var ki, bu bir nevi bu tür kişilerin psikolojik olarak ruh hastası olarak cezaevinden çıkması, topluma bir şey kazandırmayacağından, bu tür kişiler üzerinde GENEL ANLAMDA OLMAMAKLA BİRLİKTE, "af" düşünülebilmelidir.