T.C.
YÜKSEK SEÇİM KURULU
Karar No : 268
- K A R A R -

Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 18/05/2007 günlü yazıda, aynen; “22 Temmuz 2007 Pazar günü yapılacak olan XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçimi seçim takvimine göre, seçim katılabilecek siyasi partiler, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday listelerini cd ve kağıt ortamında 04 Haziran 2007 Pazartesi günü saat 17:00’ye kadar Kurulumuz Başkanlığına vereceklerdir.

Siyasi partilerin aday listelerini vermelerinde uyulması zorunlu usullerin ve başvurularında bu listelere eklenmesi gereken belgelerin belirlenmesini,

Milletvekili adaylarının istifalarının son gününün ve şeklinin, istifalardan vazgeçme zamanının, istifa ve ölüm nedeniyle meydana gelecek boşalmaların hem geçici hem kesin aday listeleri yönünden tamamlanması usulünün belirlenmesini,

Ve sair işlemlerin karara bağlanmasını takdirlerinize arz ederim.” denilmiş olmakla;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 37. ve sonra gelen maddeleri hükümlerine göre, Milletvekili Genel Seçiminde adaylar; İlçe Seçim Kurulu Başkanının yönetim ve denetimi altında yapılan siyasi partilerin belli bir seçim çevresindeki bütün kayıtlı üyelerinin katılımıyla (önseçim) veya aday yoklaması usullerinden biriyle yada bunların dışında siyasi partilerin tüzüklerinde belirtilen Merkez Yoklaması yöntemiyle belirlenir.

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun değişik 20. maddesinde; siyasi partiler tarafından milletvekili seçimine ilişkin aday listelerini ayrı ayrı alındı belgesi karşılığında önseçim gününden en geç on gün sonraki gün saat: 17.00’ye kadar Yüksek Seçim Kuruluna verileceği öngörülmüştür. Yüksek Seçim Kurulunun 04/05/2007 tarih ve 221 sayılı kararıyla kabul edilen 22 Temmuz 2007 Pazar günü yapılacak olan XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak takvime göre; siyasi partiler, aday bildirimlerini elektronik ortamda (Cd olarak) ve ayrıca cetveller halinde 04/06/2007 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar Yüksek Seçim Kuruluna vermek zorundadırlar. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 48. maddesinde; bu listelerin her bir seçim çevresi itibariyle ayrı ayrı düzenlenmesi belirlendiği halde, milletvekili seçimine ilişkin aday listelerinin Yüksek Seçim Kuruluna verilmesinde uygulanacak yöntem hakkında bir hüküm getirilmemiştir.

Bu duruma göre siyasi partiler, seçime katılacakları her İl’e ait aday listelerini (o il çevrelere bölünmüş ise bu çevreler de dikkate alınarak) ayrı ayrı bildirmek durumundadırlar. Bu aday listelerinin nasıl düzenleneceği, aday isimlerinin nasıl yazılacağı, adaylarla ilgili hangi bilgileri içerecekleri, şekilleri ve kaç nüsha verilecekleri, ne gibi belgelerin eklenmesi gerektiği hususları yasalarda belirtilmediğinden Yüksek Seçim Kurulunca saptanması gerekmektedir.

2839 sayılı Kanunun 25. maddesinde; listelerin kesinleşmesinden sonra istifa ve ölüm nedeni ile aday listelerinde meydana gelecek eksilmelerin listelerin tamamlanmasını gerektirmeyeceği vurgulanmıştır.

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 25. maddesi hükmüne göre; aday listelerinin kesinleşmesinden sonra istifaların dikkate alınması mümkün değil ise de, bu hüküm istifa süresinin bu tarihe kadar uzayacağı anlamına gelmez. İstifa üzerine, kesinleşmeden önce oluşan boşalmaların tamamlattırılması da söz konusu olduğundan, bu işlem için gerekli süre de göz önünde bulundurulmak suretiyle istifaların dikkate alınabileceği son günün saptanması gerekir. Seçim Takvimine göre bu tarihin 15/06/2007 olarak kabulü gerekir. O halde, bu tarihe kadar Yüksek Seçim Kuruluna bildirilen istifalar sebebi ile listelerin tamamlattırılması mümkün olup, bu tarihten sonraki istifalar listelerin tamamlattırılması yönünden dikkate alınmayacaktır.

Ayrıca; istifanın usul ve yöntemleri de yasada açıklanmadığından, bu konuda düzenleme yapılması zarureti doğmaktadır. İstifalarda kimlik saptaması en önemli öğedir. İstifanın Yüksek Seçim Kuruluna ulaştırılması yöntemi de seçim işlerindeki ivedilik bakımından önem arzetmektedir.

Öte yandan, T.C. Anayasasının 76. ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 10. ve 11. maddelerinde; “Milletvekili Seçilme Yeterliliği” ile ilgili şartlar belirlenmiş, 2839 sayılı Kanunun “Adaylara Karşı İtiraz” başlıklı 22. maddesinde; “Adayların geçici olarak ilanından itibaren iki gün içinde il seçim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, il seçim kurulunca, en geç iki gün içinde karara bağlanır. İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim Kurulu’na itiraz edebilirler. Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday listelerinin ilanı gününe kadar bu itirazları karara bağlar.”, “Adayların İncelenmesi” başlıklı 23. maddesinde ise; “Bir il, birkaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il seçim kurulları, kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda, bu Kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık veya aykırılık bulunduğunu görürlerse, durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili adaya, siyasi partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim Kurulu’na bildirirler.” hükümlerine yer verilmiştir.

22 Temmuz 2007 Pazar günü yapılacak olan XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak Seçim Takviminde ise; siyasi partilerin genel merkezlerinin, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday listelerini 04 Haziran 2007 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına verecekleri ve bu tarihten sonra milletvekili adaylarının seçilme yeterliliğine ilişkin inceleme ve itiraz sürecinin başlayacağı öngörülmüştür.

Anayasa ve yasalarla, seçimin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi verilen Kurulumuzca, milletvekili adaylarının incelenmesi sırasında ve itiraz sürecinde bu işlemlerin kolayca ve düzen içinde yapılabilmesi ve gereksiz yazışmaların önlenebilmesi için aday listeleri bildirilirken bu adaylara ilişkin nüfus cüzdanı örneği, T.C. Kimlik Numarasını gösteren resmi nitelikte belge, öğrenim durumunu gösterir diploma sureti ve adli sicil ve arşiv kaydının da gönderilmesinin siyasi partilerin genel merkezlerine bildirilmesinin uygun olacağı,

Adli sicil kaydında sabıkası bulunan adayların;

1- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesi (f) fıkrasında belirtilen suçlardan ve (e) fıkrasında söz edildiği gibi taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanların,

Kesinleşmiş cezalarının infazından sonra, 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 121 – 122 – 123 – 124. veya 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13/A maddelerine göre mahkumiyet kararlarına ilişkin olarak ayrı ayrı Memnu Hakların İadesi kararları almaları ve kararın kesinleşme şerhli (açıklamalı),

2- Yine, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinin (f) fıkrasında yazılı suçlardan ve (e) fıkrasında belirtilen taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olup da cezaları ertelenmiş olanların,

765 sayılı Türk Ceza Kanununun 95/II. maddesine göre, hüküm tarihinden itibaren beş yıl içinde, başka bir suçtan hüküm giymemiş olduklarını kanıtlayabilmeleri için söz konusu tecilli mahkumiyet kararlarının kesinleşme şerhli (açıklamalı),

onaylı birer örneğini,

3- 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca, taksirli suçlar hariç 1 yıl veya daha fazla veya 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11/f maddesinde belirtilen suçlardan kesinleşmiş hapis cezası bulunanların bu cezalarını infaz ettiklerine veya infaz etmiş sayıldıklarına ilişkin belgeyi,
eklemeleri gerektiği kanaatine varılmıştır.

Ayrıca, il seçim kurullarının kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda, gerekli gördükleri diğer belgeleri ilgili yerlerden isteyebilecekleri de açıktır.

S O N U Ç: Açıklanan nedenlerle;

A) Aday listelerinin verilmesinde uyulması zorunlu yöntem;

I- a) Siyasi partilerin seçime katılacakları seçim çevrelerine ilişkin aday listelerini, “her ilin ve bir il birden fazla seçim çevresine bölünmüş ise, her bir seçim çevresinin adayları ayrı ayrı kağıtta gösterilmek suretiyle aday listelerinin” ve bu listeleri ihtiva eden cd’nin Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen kayıt desenine göre, Yüksek Seçim Kuruluna 04/06/2007 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar teslim etmeleri gerektiğine,

b) İllere ait bu listelerin alfabe sırasıyla dizilerek listenin baş tarafına ilin adı, il birkaç seçim çevresine bölünmüş ise (her bir çevre ayrı ayrı olmak üzere) ilin adıyla birlikte bölünen seçim çevresinin numarasının yazılması, bunun altına da o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı kadar adayların T.C. Kimlik Numaraları, adları, soyadları, öğrenim durumları (ilk, orta, yüksek biçiminde) ve meslekleri (birden çok meslek varsa yalnız biri) gösterilerek sıra numarasıyla alt alta yazılmak suretiyle düzenlenmesi gerektiğine,

c) Listelerin her sayfasının parti mührünü ve yetkili imzayı taşıması gerektiğine,

d) Her aday için, 2839 sayılı Kanunun 11. maddesine göre, seçilme yeterliliği ile ilgili sabıka kayıtlarının bulunup bulunmadığını gösterir belgelerle öğrenim durumlarını gösterir diploma ve nüfus cüzdanı örneklerinin ve T.C. Kimlik Numarasını gösterir resmi nitelikteki belgelerin ve ayrıca sabıka kaydı sorgulama sonucunda adayın mahkumiyetinin belirlenmesi durumunda;

1- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesi (f) fıkrasında belirtilen suçlardan ve (e) fıkrasında söz edildiği gibi taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanların,

Kesinleşmiş cezalarının infazından sonra, 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 121 – 122 – 123 – 124. veya 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13/A maddelerine göre mahkumiyet kararlarına ilişkin olarak ayrı ayrı Memnu Hakların İadesi kararları almaları ve kararın kesinleşme şerhli (açıklamalı),

2- Yine, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinin (f) fıkrasında yazılı suçlardan ve (e) fıkrasında belirtilen taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olup da cezaları ertelenmiş olanların,

765 sayılı Türk Ceza Kanununun 95/II. maddesine göre, hüküm tarihinden itibaren beş yıl içinde, başka bir suçtan hüküm giymemiş olduklarını kanıtlayabilmeleri için söz konusu tecilli mahkumiyet kararlarının kesinleşme şerhli (açıklamalı),

onaylı birer örneğinin,

3- 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca, taksirli suçlar hariç 1 yıl veya daha fazla veya 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11/f maddesinde belirtilen suçlardan kesinleşmiş hapis cezası bulunanların bu cezalarını infaz ettiklerine veya infaz etmiş sayıldıklarına ilişkin belgeyi,
eklemeleri gerektiğine,

e) İl seçim kurullarının gerekli gördükleri takdirde kendi seçim çevrelerinin adayları hakkındaki diğer belgeleri ilgili yerlerden isteyebileceklerine ve bu taleplerinin derhal yerine getirileceğine,

II- 2839 sayılı Kanunun 13. maddesi gereğince; seçime katılan siyasi partilerin iller toplamının en az yarısında o seçim çevresinin çıkaracağı Milletvekili sayısı kadar aday göstermeleri gerektiğine, eksik aday gösteren siyasi partilerin bu eksikliği Yüksek Seçim Kurulunca verilen sürede tamamlamamaları halinde anılan Kanunun 13. ve 14. maddeleri uyarınca seçime katılma hakkını kaybedeceklerine,

B) Adayların istifaları yönünden uyulması gerekli yöntem;

I- Milletvekili seçimine katılan siyasi partilerin Yüksek Seçim Kuruluna verdikleri aday listelerinde gösterilenlerden istifa edeceklerin, bu yoldaki istemlerinin en geç 15/06/2007 günü saat: 17.00’ye kadar bu kurula ulaşmış olması gerektiğine, belirtilen bu gün ve saatten sonra kurula ulaşacak istifaların dikkate alınamayacağına ve eksiklerin tamamlattırılması yönünden ilgili siyasi partiye iletilmeyeceğine,

II- Adaylıktan istifaların Yüksek Seçim Kuruluna veya Yüksek Seçim Kuruluna iletilmek üzere il seçim kurulu başkanlığına, doğrudan doğruya ve şahsen kimlik göstermek suretiyle yapılabileceğine,

III- İstifanın Yüksek Seçim Kuruluna noter vasıtasıyla da gönderilebileceğine,

IV- Seçim Takvimine göre, aday listelerinin kesinleştiği 20/06/2007 tarihinden itibaren ölüm veya istifa nedeni ile aday listelerinde oluşacak eksikliklerin tamamlanması gerekmediğine, ancak bu kişilerin seçilmiş bulunmaları halinde istifalarının hüküm ifade edeceğine ve yerlerine kendilerinden sonra gelenlerin seçilmiş sayılacaklarına,

C) Kararın birer örneğinin seçime katılan siyasi partilerin genel başkanlıkları ile il seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,

D) Kararın örneğinin Resmi Gazetede yayımlanmasına ve sonuç bölümünün Başkanlık Duyurusu halinde TRT’de ilanına,

19/05/2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi.