Sn.Katılımcılar,


Sözlükte 'Lanet':

1. Tanrı' nın, insanların, sevgi ve ilgisinden yoksunluk, kargış, kargıma.
2. Ters, berbat, çok kötü.

olarak verilmiş ve '~ etmek', '~ okumak', '~ olsun!' diye eylem çekimleri belirtilmiş.


Bazılarının yanlışlıkla 'nalet' diye de yazıp söylediği 'Lanet olsun!' ilenme sözünü biz yalnız başına çok az kullanırız. Genellikle, daha kapsamlı bir tümce içine yerleştirerek kullandığımıza rastlanır:

"Bir sabah lanet olsun dedim, yaptığım iyilik gözüne dizine dursun!' Sait Faik

Yalnız başına kullanacağımızda, 'Allah belanı versin!', 'Allah cezanı versin!', 'Allah' ından bul!', en çok da 'Allah kahretsin!' deriz. İlk üçü, belli bir kişi konu olduğunda, sonuncusu ise duruma karşılık kullanılan sözlerdir.

ÇDT nde sık sık karşımıza çıkan 'Lanet olsun!' ların sadece 'Allah [... -i] kahretsin!' olması gereken yerlerde kullanıldığını düşünmeyin sakın. Amerikanca' daki 'God damn!', 'Damn it!', 'Damn you!' gibi gerçekten ilenme yerlerinde kullanıldığı gibi, RTÜK nedeniyle yasaklanan 'Sh.t!', 'F.ck!' gibi bir çok küfür içerikli söz yerine de 'Lanet olsun!' çevirisi konmaktadır. Uyduğu durumlarda tabii. Kemal Sunal filimleri zamanında sinemalarda bol bol duyduğumuz 'B.k herif!' neden RTÜK tarafından yasaklandı, bilemiyorum. Ama zaman zaman bazı ÇDT lerde 'Sh.t' yerine 'Pislik!' dendiğine de rastlıyoruz. Bu daha da gülünç oluyor tabii, çünkü bizde böyle bir küfür yok; 'Dışkı!' desek olmayacak; idare ediyoruz işte.

Sadece 'Kahretsin!' diye bir sözcüğü kullandığımız bir duruma hiç rastlamadım. Kim kahretsin, neyi, neye, kimi, kime kahretsin, soruları çıkıyor ister istemez. Çünkü sözlükte 'Kahretmek':

1. {-i} Ezmek, perişan etmek.
2. {-i} Çok üzmek.
3. {-i} Kendine dert etmek, {-den dolayı/-e} üzülmek veya içlenmek.
4. {-e} İlenmek, beddua etmek.

Yani, birşeye kahretmemiz veya birinin birşeye kahretmesi gerekiyor. Ama 'Kahrol emi!', 'Kahrolasın emi!', 'Kahrolsun!' dediğimiz haller var. Türkçe' de genel anlamda bela okumak diye nitelendirilen bu tür kullanımlarda çoğu zaman, aslında bunu söylemek istemediğimizi belirtmek için peşine bir 'emi' koyarız. Bunun nedeni, bela okumanın din açısından makbul sayılan bir eylem olmamasıdır. Hatta 'Allah cezanı versin!' yerine bile çoğu zaman 'Allah' ın cezası/belası!' diyerek bir anlamda bela okumak istediğimiz kişiye bela okumaktansa onu kendimize bir ceza olarak gördüğümüzü ifade ederiz.

Tabii Allah sözcüğünün neden ilenme deyimlerinden dışlanmakta olduğu sorusu da ortadadır.

Saygılarımla,