Kadın intiharlarında Türkiye’de altıncı sırada, Nevşehir. Oysa Nevşehir kültür turizminde medarı iftiharımız Kapadokya bölgesinin bir ili.
2008’de bölgeye, 1.2 milyonu yabancı toplam 2.2 milyon turist gelmişti. Ne küresel kriz ne de domuz gribi şu ana kadar Kapadokya turizmini pek de etkilemiş.
Bu yıl da geçen senenin turist sayısının yakalanacağı tahmin ediliyor. Japonlar, İngilizler, Fransızlar, Amerikalılar gelmeye devam ediyor.
Yüzü dünyaya dönük bir ilde, nasıl olur da kadınlar yaşama hakkından vazgeçiyor.
Sabancı Vakfı’nın, Birleşmiş Milletler ‘Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı’ kapsamında yürüttüğü hibe programından faydalanan projenin sorumlusu Talip Yiğit’e sordum. Kadınların intihara meyletmesinde üç temel nedenden söz ediyor:
‘Erken yaşta evlilik, aile içi şiddet ve çok eşlilik.’
Nevşehir ile turistlerin akın ettiği Kapadokya arasındaki fark 10 dakika. Gelir, yaşam kalitesi arasındaki fark uçurumlarla ölçülüyor.’
Nevşehir’de Valilik İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü öncülüğünde yürütülen ‘Krize Müdahale Ekibi’nin projesinde Nevşehir’de kadınlar, kız çocuklarının hayatı kurtarılmaya çalışılıyor.
2008’de hibe alan, yukarıda söz ettiğim Nevşehir’deki projeyle birlikte toplam 10 proje kadınların hayatına değmeye çalışıyor.
10 projenin her biri 10 bin dolar hibe almıştı.
10 bin dolara, kaba hesapla 15 bin TL’ye mucizeler yaratılıyor.
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ile birlikte Nevşehir’e geldik. Hibe alan 10 projenin ‘çıktı’larını dinlemek için.
Güler Sabancı biz bir grup kadın gazeteciye “İstanbul’dan gelen, bu yolda kader birliği yaptığım basın mensubu arkadaşlarım” diyordu.
Daha önce programın yürütüldüğü, Şanlıurfa’da, Kars’ta, Trabzon’da ‘deneyimleri’ dinlemiştik.
“10 proje, 10’u da mucizeler yaratmış” diyordum.
Bornova’da kadınlara yönelik ev pansiyonculuğu eğitimi veriliyor.
Kars’ta bilinç gelişimi amaçlı ‘Kadınlar Her Yerde’ projesi, Nevşehir’de söz ettiğim ‘Krize Müdahale Ekibi’ projesi yürütülüyor. Nevşehir’de ‘meme kanserinde erken tanı eğitimi, Şanlıurfa’da engelli kadın ve kız çocuklarının meslek edindirilme eğitimi, Şanlıurfa’da muhtar adayı eğitimi sağlanıyor.
Trabzon’da ‘Bilinçli Anne, Temiz Kent’ projesi, yine Trabzon’da ‘Kaşık Tutan Elden Para Tutan Ele’ adıyla istihdam hedefli proje hayata geçiriliyor. Trabzon’da tiyatro yoluyla cinsiyet ayrımcılığı anlatılıyor. Van’da kadın merkezi aracılığıyla kadınlara eğitim sağlanıyor.

46 kadın yaşıyor
Sabancı Vakfı’nın yürüttüğü Birleşmiş Milletler ‘Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı’ kapsamında hibe alan projeleri önümüzdeki günlerde de size aktarmaya devam edeceğim. Dün Nevşehir’de beni en çok etkilen projelerden biri Nevşehir’deki kadınların yaşama hakkını gözetendi.
Proje sorumlusu Talip Yiğit, şiddete maruz kalmış, gelecekte risk altında olup da ele aldıkları 46 vakadan hiçbirinin altı aydır intihar girişiminde bulunmadığını söylüyor. İntihar girişiminde
bulunan, bir iki ay içinde tekrar girişimde bulunurmuş.
Ağabeyince ensest ilişkiye zorlanan küçük kız çocuğundan söz etti.
Hepsinin ortak noktası ‘kendilerini değersiz hissetmesi.’
Bir de 15 yaşındaki kız çocuğunun hikayesinin anlattı:
Ailenin tek evladı, aile o kadar yoksul, o kadar yoksun ki, kız çocuğunun çevre tarafından cinsel istismara uğraması bir gelir kapısı oluyor. İnsanlık bu noktaya nasıl gelmiş diye düşünüyoruz.
Kız çocuğu, ‘bağımlı’, dört kez intihar girişimi olmuş.
Neyse ki şu an devlet koruması altında. Hatta yarım bıraktığı öğrenimine bile devam etmeye başlamış.
Boşuna demiyorum, 10 bin dolarla mucizeler yaratılıyor.
O kız çocuğunun hayatı kaç 10 bin dolar eder?
Funda Özkan'ın 27 Ekim 2009 tarihli Radikal'de çıkan Yazısı