Konu ile ilgili yaptığım çalışma sonucunda şu kanaate ulaştım.

Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 24.03.2005 tarih ve 188 sayılı kararı ile; özel kanunlarına göre kurulmuş olan ihtisas mahkemelerinin yargı alanlarının yeniden belirlenmesi ile ihtisas mahkemesi kurulmayan yerlerde bu mahkemelerin görev alanına giren iş ve davalara hangi mahkemenin bakması gerektiği hususları düzenleme altına alınmıştır. Sözkonusu ilke kararın 12/I maddesi aynen;

“12-İş Mahkemeleri Konusunda
I-Müstakil iş mahkemesi kurulmuş olan yerlerde;
Büyük Şehir Belediyesi sınırları içerisindeki merkez ilçe ile diğer ilçelerin adı ile kurulu ağır ceza merkezlerinde oluşturulan müstakil iş mahkemelerinin yargı çevresinin, yalnız büyük şehir belediyesi sınırları içerisinde kalan ilçeleri kapsamına alacak biçimde, ağır ceza mahkemesinin yargı çevresi olarak tespitine” şeklindedir.

Görüldüğü üzere burada ikili bir sınırlama mevcuttur. Ağır Ceza Mahkemesi ve Büyükşehir Belediye sınırları. Türtkiyede Ağır Ceza Mahkemelerinin kurulu olduğu yerleri ve sınırlarlarını http://www.uyap.gov.tr/destek/harita/acmhrt/acmhrt.html adresinden bulabilirsiniz.

Sözkonusu bu metni İstanbul mahkemeleri için açıklamak gerekirse; Kartal (İstanbul) Adliyesinde Ağır Ceza Mahkemeleri kurulu olup, ayrıca müstakil İş Mahkemesi de bulunmaktadır. Bu nedenle Kartal Ağır Ceza Mahkemelerinin yargı çevresinde bulunan ve ayrı adliye teşkilatı olmasına rağmen ağır ceza mahkemesi bulunmayan Pendik, Tuzla, Adalara ve Sultanbeyli ilçelerinde iş davası açılamaz. Bu yerlerin iş davalarına Kartal İş Mahkemelerinde bakılır. Yine aynı durum Beykoz, Şile ve Ümraniye (İstanbul) içinde geçerlidir. Zira Beykoz, Şile ve Ümraniye’de de ayrı adliye teşkilatı olmasına rağmen ağır ceza mahkemeleri bulunmamaktadır. Bu nedenle Beykoz, Şile ve Ümraniye’de iş davası açılması mümkün olmayıp, bu davaların Üsküdar İş Mahkemelerinde açılması sözkonusudur.

Bu metni Ankara için uygulamak gerekirse; Ankara İş Mahkemeleri, büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde ve ağır ceza mahkemesinin yargı çevresinde kalmak kaydı ile iş davalarına bakması ve dolayısıyla bu iki sınırlamayı geçmesi mümkün değildir. Ağır Ceza Mahkemelerinin sınırları adalet bakanlığı tarafından belirlenmiş olup, Sincan Ağır Ceza Mahkemesinin yetki alanında, Etimesgut, Güdül, Ayaş, Beypazarı ve Nallıhan ilçeleri bulunmaktadır. Ankara Ağır Ceza Mahkemelerini yargı alanı ise bu ilçeler dışında ve Şereflikoçhisar ile Evren dışında (Bu ilçeler ise Aksaray Ağır Ceza Mahkemesi yargı çevresindedir) kalan ilçelerdir. Bu hükme göre İş Mahkemeleri için bir diğer sınırlama ise büyükşehir belediyesi sınırları içindeki yerlerdir. Dolayısıyla bu sınırlar dışında kalan Polatlı, Kızılcahamam, gibi adliye teşkilatı olan ilçeler için bu madde hükmü uygulanamayacak olup, Ankara İş Mahkemelerinin yetkisi sözkonusu olamayacaktır.

Sincan için ise, sözkonusu HSYK ilke kararının 12/II bendinde belirtilmiş olan asliye hukuk yargı çevresi geçerlidir. Çünkü Sincan da bağımsız İş Mahkemesi olmadığından yukarıdaki hükmü uygulamak mümkün değildir. Ancak İş Mahkemesi kurulduğunda bu sefer 12/I bendi uygulanacak ve ağır ceza mahkemesi yargı çevresi ile büyükşehir bel. sınırları içerisinde yer alan Ayaş da kapsama girecektir. Temelli ve bir kısım köyleri 5747 sayılı yasa ile Sincan ın mahallesi olarak bağlanmıştır. Bildiğim kadarıyla mülki teşkilatlanmada bir düzenleme olmamakla birlikte uygulama olarak Polatlı dışında değerlendirilmektedir. Nitekim son nüfus sayımında Polatlının bu beldesi ve Sincana bağlanan köyleri Polatlıya değil Sincan nüfusuna dahil edilmiştir.

Saygılarımla...