Saygı değer meslektaşlarım yaşadığım bir olayı ve sonucunu sizlerle paylaşmak istedim.

Müvekkilim X adına boşanmış olduğu kocası Y aleyhine nafakanın artırım davası açmak için yaşamış olduğum yerdeki ilçe nüfus müdürlüğü'ne giderek Y'ye ait yerleşim yeri belgesini almak istediğimi,müvekkilim X lehine nafaka artırım davası açacağımı ve dava dilekçesini de Y'ye tebliğ edilmesini ve diava dilekçem de bunu yazmam gerektiğini bu sebeple de Y'nın yerleşim yerini gösteren belgenin tarafıma verilmesini ,elimde X tarafından vekil kılındığımı gösteren vekaletnameyi ve avukat kimliğiimi ibraz ederek talep ettim.

Ancak İlçe Nüfus Müdürlüğü 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince 3.Kişilere ait nüfus kayıt ve yerleşim yeri bilgilerini her ne kadar avukat olsam da veremeyeceklerini,ellerinden bir şey gelmediğini beyan ettiler.

Bunun üzerine ben de bu konu ile ilgili olarak Türkiye Barolar Birliği'ne,İç İşleri Bakanlığı'na ve Adalet Bakanlığı'na durumu arz ettim.Adalet Bakanlığı'ndan gelen 01.02.2013 tarihli cevabi yazıyı siz değerli meslektaşlarımla paylaşmak istiyorum.

.................................................. ..........................................
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 9.uncu maddesinde 'Nüfus kayıtları ve bu kayıtların tutulmasına dayanak belgeler gizlidir.Bunlar,yetkili ve sorumlu memurlar ile teftiş ve denetim yetkisi dışında kimseler tarafından görülüp incelenemez.Mahkemeler bu hükmün dışındadır.'hükmüne yer verilmiş olup aynı kanunun 'Nüfus Kayıt örneğini almaya yetkili olanlar' başlıklı 44.üncü maddesinin birinci fıkrasında;nüfus kayıt örneklerini nüfus müdürlüğünden doğrudan doğruya almaya yetkili kişiler sayma suretiyle belirlenmiş ve fıkranın (g) bendinde kaydın sahipleri veya bunların eşleri le veli,vasialt üst soyları ya da bu kişilere ait vekillik belgesini ibraz edenlere yer verilmiş,maddenin devamında ise birinci fıkranın (g) bendinde sayılan kişiler dışında kalan üçüncü şahısların medeni hal bilgisi dışında bir kişinin nüfus kaydına ilişkin örnek veya belge alamayacakları hükme bağlanmıştır.

Ayrıca 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun 45. maddesinde de kimlik paylaşım sistemi ve adres paylaşım sistemi veri tabanlarında tutulan bilgilerin bu kanunda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde kurumlar ile diğer kişilerin hizmetine açabileceğini yerleşim yeri belgelerinin ise ancak kurumların paylaşımına açılabileceğini öngörmüş olup ,kurumların aldıkları bilgileri tanımlanmış hizmetlerin yerine getirilmesi dışında başka bir amaçla kullanmaları, ilgilisi veya bu kanunun 44 üncü maddesinde belirtilenler dışında başka kişilere vermeleri yasaklanmıştır.

Konuyla ilgili yukarıda yasal düzenlemeler ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde nüfus işlerinin yürütülmesi konusunda özel nitelikte bir yasal düzenleme olduğu açık olan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu uyarınca nüfus ve yerleşim yeri adresi bilgilerine ulaşılacak kişi ile vekalet ilişkisi bulunmayan avukatlara bu bilgilerin verilmesinin 1136 sayılı Avukatlık Kanununda belirlenmiş 'yardımcı olma zorunluluğu' kapsamında değerlendirilmeyeceği düşünülmektedir.

Adalet Bakanlığı'nın tarafıma göndermiş olduğu yazıdan da anlaşılacağı üzere 3.kişi aleyhine açacak olduğumuz davalarda 3. kişinin yerleşim yeri belgesini alamayacağız.
Husumeti yöneltecek olduğumuz davalının yerleşim yeri adresini bilmiyorsak işimiz zor.

Diyelim ki davalının T.C. Kimlik numarası elimizde.Burdan Adliyeler UYAP aracılığı ile kişinin adresine ulaşabilir diye düşünmemiz normaldir.Ancak mahkemelerin mernis sorgulaması yapabilmesi için öncelikle bizim davayı açma zaruretimiz vardır ki bu durumda da davalının yerleşim yerini bilmeden yetkili olmayan mahkemelerde davamızı açmışsak bu sefer de yetki itirazı ile karşılaşma durumumuz ortaya çıkacaktır.

Bu sorunun çözümü olarak ise ivedi olarak 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 2. maddesinin yeniden düzenlenmesinde görüyorum.

Saygılarımla.