T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/1995
K. 2004/1771
T. 8.3.2004
• ECRİMİSİL TALEBİ ( Kira Geliri Üzerinden Ecrimisil Tesbitinde TEFE Artış Oranlarının Uygulanması Gereği )
• TEFE ARTIŞ ORANLARININ UYGULANMASI GEREĞİ ( Kira Geliri Üzerinden Ecrimisil Tesbitinde )
• FUZULİ İŞGAL NEDENİYLE ECRİMİSİL TALEBİ ( Kira Geliri Üzerinden Ecrimisil Tesbitinde TEFE Artış Oranlarının Uygulanacağı )
• KİRA GELİRİ ÜZERİNDEN ECRİMİSİL TESBİTİ ( TEFE Artış Oranlarının Uygulanacağı )
• ARTIRIM ORANLARININ TESBİTİ ( Kira Geliri Üzerinden Tesbit Edilecek Ecrimisile TEFE Oranlarının Uygulanacağı )
4721/m.994
6570/m.Geç.7
ÖZET : 4531 Sayılı Yasa hükümlerinin ecrimisil davalarında uygulama olanağı bulunmamaktadır. Somut olayda, davacı idare ile davalı arasında bir kira akdi bulunmadığına ve davalı kötü niyetli şagil olduğuna göre, ilk dönem için belirlenen ecrimisil bedeline, her yeni dönem için T.E.F.E. artış oranında hesaplama yapılarak ecrimisil miktarı saptanmalıdır. Mahkemece, belirtilen şekilde araştırma ve hesaplama yapılarak saptanacak ecrimisile hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde düşük ecrimisile hükmedilmesi doğru görülmemiştir.

DAVA : Dava dilekçesinde taşınmaza vaki müdahalenin men'i ile 3.286.000.000 lira ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm ecrimisile yönelik olarak davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

KARAR : Davada, haksız olarak işgal edilen taşınmazdan 1997-2002 tarihleri arasındaki dönem için ecrimisil talep edilmiş, mahkemece, ecrimisil talebinin kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.

Ancak, ecrimisil kötüniyetli şagilin ödemekle sorumlu olduğu tazminat olup, en azı kira geliri, en çoğu ise tam gelir yoksunluğudur.

İlke olarak kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde; taşınmazın dava konusu ilk dönemde, mevcut haliyle serbest koşullarda getirebileceği kira parası ( emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü ve çevre özellikleri de nazara alınarak ) rayice göre belirlenir, sonraki dönemler için ise; ilk dönem için belirlenen miktara Toptan Eşya Fiyat Endeksi artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak koşuluyla ecrimisil bedeli rayiç değerlere göre takdir edilir.

Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; ilk dönem ( 1997 yılı ) ecrimisil bedeli belirlendikten sonra 1998 ve 1999 yılları için % 54, 2000 yılı için % 25 ve 2001 yılı için % 10 artış uygulaması ile ecrimisil hesabı yapılmıştır. Oysa, Devlet İstatistik Enstitüsünce açıklanan TEFE oranları farklı olup, yapılan hesaplama Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarına aykırılık teşkil etmektedir.

Öte yandan, 4531 Sayılı Yasa hükümlerinin ecrimisil davalarında uygulama olanağı da bulunmamaktadır.

Somut olayda, davacı idare ile davalı arasında bir kira akdi bulunmadığına ve davalı kötü niyetli şagil olduğuna göre, ilk dönem için belirlenen ecrimisil bedeline, her yeni dönem için T.E.F.Endeksi artış oranında hesaplama yapılarak ecrimisil miktarı saptanmalıdır.

Mahkemece, belirtilen şekilde araştırma ve hesaplama yapılarak saptanacak ecrimisile hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde düşük ecrimisile hükmedilmesi doğru görülmemiş, bozma gerektirmiştir.

SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 08.03.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

yarx