Domateslerin o eski domatesler olmadığını, tatlarının bozulduğunu ilk olarak üniversite giriş sınavlarına katılmak için İstanbula geldiğimde farketmiştim. İstanbulun kıpkırmızı, düzgün ve göz alıcı domateslerinde, köyde yediğim yamru yumru domateslerin tadı yoktu nedense. Almanya’da Hollanda’dan gelen ve fabrikadan çıkmış gibi hepsi bir boyda, kırmızı renkleri göz alan ama hiç tadı olmayan, yahutta domates tadından başka tatları olan domatesleri görünce İstanbul’daki domatesleri arar oldum. Hollanda’dan sonra sıra ile İspanya, İtalya Fransa ve daha birçok ülke endüstri domatesi yetiştirmeye başladı. Bir zamanlar sadece bir mevsim bulunan domatesleri şimdilerde her mevsim bulabilirsiniz. Ama tatsız, lezzeti ve besleyiciliği olmayan domatesler.

Domatesin asıl vatanı orta ve güney Amerika. Aztek’lerin ve İnka’ların Milat’tan 200 yıl önce önce domates yetiştirdikleri biliniyor. Avrupa’ya Kristof Kolomb getirmiş. Avusturya’lılar domatesi Paradeiser veya Paradiesapfel (Cennet Elması) olarak adlandırıyor. Domatesin elma olarak adlandırılması aslında daha eskilere dayanıyor. 1544 senesindeki bir kayıtta ‘Pomi d’oro (Altın Elma) olarak adlandırıldığı yazılı ayrıca 'Pomi del Peru' (Peru Elması), ‘pomme d’Amour’ ‘pomum amoris' (Aşk Elması) olarak ta adlandırılmış.

Erich Stekovics isminde bir Avusturya’lı bahçesinde 3200 değişik türden domates yatiştiriyormuş; kırmızı, sarı, yeşil, mavi, siyah bildiğimiz domateslere benzeyen veya benzemeyen ama gerçek domates tadı veren domatesler.

Stekovics’e göre süper marketlerde satılan domateslerin yüzde 99,9 u endüstri domatesi, toprakta değil besleyici maddelerle doldurulmuş su bardağı büyüklüğündeki kaplarda yetiştiriliyor.

Domates tadında bir domates yiyebilme hayaliyle.

Saygılarımla