T.C.

YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2003/4572

K. 2003/7700

T. 27.5.2003

• İSBAT YÜKÜ ( Kanunda Aksi Öngörülmedikçe Kural Olarak Herkesin İddiasını İsbatla Yükümlü Olması ve İsbat Yükünün Hayatın Olağan Akışına Aykırı İddia ve Savunmada Bulunana Düşmesi )

• GENEL İSBAT USULÜ ( Kanunda Aksi Öngörülmedikçe Kural Olarak Herkesin İddiasını İsbatla Yükümlü Olması ve İsbat Yükünün Hayatın Olağan Akışına Aykırı İddia ve Savunmada Bulunana Düşmesi )

• ZİYNET DAVALARINDA İSBAT USULÜ ( Davacı Kadının Evi Terk Ederken Ziynet Eşyasının Zorla Elinden Alındığını ve Götürülmesine Engel Olunduğunu Evde Kaldığını İsbat Yükü Altında Olması )

• ZİYNETLERİN VARLIĞINI İSBAT ( Davacı Kadının Evi Terk Ederken Ziynet Eşyasının Zorla Elinden Alındığını ve Götürülmesine Engel Olunduğunu Evde Kaldığını İsbat Yükü Altında Olması )

4721/m.6,179,219

1086/m.288


ÖZET : Kanunda aksi öngörülmedikçe kural olarak herkes iddiasını isbatla yükümlüdür. İsbat yükü hayatın olağan akışına aykırı iddia ve savunmada bulunana düşer. İleri sürdürdüğü bir vakıadan lehine haklar çıkaran kimse iddia ettiği olayları ispat etmelidir ve ispat yükü daha kolay başarana düşer. Bu nedenle davacı kadın dava konusu ziynet eşyasının varlığını, evi terk ederken bunların zorla elinden alındığını ve götürülmesine engel olunduğunu, evde kaldığını, isbat yükü altındadır.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hükmün temyizen mürafaa icrası suretiyle tetkiki istenilmekle duruşma için tayin olunan bugün temyiz eden Yavuz K. vekili Av. Türkan Kara geldi. Karşı taraf tebligata rağmen gelmedi. Gelenin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının ( kocanın ) aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.
2-Ziynetlere ilişkin temyizin incelenmesine gelince;
Kanunda aksi öngörülmedikçe kural olarak herkes iddiasını isbatla yükümlüdür ( M.K.6 ). Ancak iddialar karşılaştığında kimin isbat yükü altında bulunduğunun tesbiti her zaman kolay olmamaktadır. Bunun için gerek ilmi gerekse kazai içtihatlarda bir takım ölçülere yer verilmiştir.
a ) Hemen bütün ilim adamlarının birleştiği ve Yargıtay uygulamasında kararlılık ifade eden ölçüye göre, isbat yükü hayatın olağan akışına aykırı iddia ve savunmada bulunana düşer ( Prof.Baki Kuru,Hukuk Muhakemeleri Usulü, 1968,sh.372; Prof. İlhan Postacıoğlu,Medeni Yargılama Usulü, 1970,sh.464; Prof.Necip Bilge, Hukuk Yargılamaları Usulü,l967, sh.449; Prof.Sabri Şakir Ansay Hukuk Muhakemeleri Usulü, 1957,sh.248-249; Prof.Saim Üstündağ Hukuk Muhakemeleri Usulü, 1973, sh.378; H.G.K.nun 19.7.1967 gün ve 239-340 sayılı, 7.6.1974 gün ve 1972/84 sayılı kararları; Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 6.6.1983 gün ve 4936-5076 sayılı kararı ).
b ) İleri sürdürdüğü bir vakıadan lehine haklar çıkaran kimse iddia ettiği olayları ispat etmelidir ( Prof.Saim Üstündağ,Age.1973 sh.397 ).
c ) İspat yükü daha kolay başarana düşer ( Prof.Saim Üstündağ,Age, Federal Mahkeme Kararına atfen ).
Davacı ziynet eşyasının davalıda kaldığını ileri sürmüş,davalı ise onun tarafından götürüldüğünü savunmuştur. Hayat deneylerine göre olağan olan bu çeşit eşyanın kadın üzerinede olması yada evde saklanmış, muhafaza edilmiş bulunmasıdır. Diğer bir deyimle bunların davalı tarafın zilyetlik ve siyanetine terk edilmiş olması olağana ters düşer.
Diğer taraftan söz konusu eşya rahatlıkla saklanabilen, taşınabilen, götürülebilen nev'idendir. Onun için evden ayrılmayı tasarlıyan kadının buneları önceden götürmesi gizlemesi her zaman mümkündür.
Davacı dava konusu ziynet eşyasının varlığını, evi terk ederken bunların zorla elinden alındığını, ve götürülmesine engel olunduğunu, evde kaldığını, isbat yükü altındadır.
Olayda kadın, dava konusu ziynet eşyasının, götürülmesine engel olunduğunu ve zorla elinden alındığını,daha öncede götürme fırsatı elde edemediğini ispat edememiştir. Buna rağmen yukarıda yazılı ilkelerde hataya düşülerek hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün 2. bentte gösterilen sebeple; ziynetler yönünden BOZULMASINA, kararın bozma kapsamı dışında kalan yönlerinin ise ONANMASINA, duruşma için takdir olunan 275.000.000. lira vekalet ücretinin Gamze’den alınıp Yavuz’a verilmesine, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine oybirliğiyle karar verildi.