MİRASIN TAKSİMİ

a) Açıklama ve İstenen Belgeler
Tapu Sicil Tüzüğünün 21/c maddesine göre, "Miras taksimi noter tarafından yapılmış ise sözleşme; mirasçılar arasında yazılı olarak yapılmış olup da, mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların; imzaların bir kısmı onaylanmış ise imzaları onaylanmamış olanların başvuruları gerekir."
Miras iştirak halinde mülkiyet olarak mirasçılara intikal eder. İşte, iştirak halini ortadan kaldıran sebeplerden biri de taksimdir. Ortaklar böylece müşterek mülkiyete geçmeden müstakil mülkiyete geçerler.
Medeni Kanunun 676. maddesine göre "Yasal mirasçılar, gerek kendi aralarında, gerek atanmış mirasçılarla birlikte mirası aynı kurallara göre paylaşırlar.
Aksine düzenleme olmadıkça mirasçılar, paylaşmanın nasıl yapılacağını serbestçe kararlaştırırlar...”
Medeni Kanunun 676. Maddesinin 2. ve 3. Fıkraları ise şöyledir: “Paylaşma sözleşmesiyle mirasçılar, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürülmesini de kabul edebilirler.
Paylaşma sözleşmesinin geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır.”
Medeni Kanunun bu maddesi, mirasçılar arasındaki taksim sözleşmesinin yazılı olmasını yeterli saymış, taksimin geçerli ve tapu siciline tescili için, ilgili tapu sicil müdürlüğünde, ayrıca resmi senet düzenlenmesini aramamıştır.
Ancak, Medeni Kanunun 676. maddesinde öngörülen bu taksim şekli mirasçılar için (intikal yapılmış olsun veya olmasın iştirak halinde mülkiyet için) öngörülmüştür. İştirak hali başka bir sebepten (ör./ adi şirket, mal ortaklığı, aile şirketi emvali gibi) doğuyorsa veya müşterek mülkiyete geçilerek paylar belirlenmişse artık 676. maddenin öngördüğü şekilde taksim sözleşmesinin adi yazılı olması yeterli değildir. Tapu Kanununun 26. maddesi gereği resmi senet düzenlenmesi gerekir.
Şunu da belirtelim ki, miras taksimlerinde adi yazılı şeklin yeterli olması, noterlerin veya tapu sicil müdürlüklerinin bu sözleşmeyi düzenleyemeyeceği anlamına gelmez.
Nitekim, Tüzüğün 21/c maddesinde; miras taksim sözleşmesinin;
1) Noter tarafından yapılabileceği,
2) Adi yazılı olarak mirasçılar arasında yapılabileceği belirtilmiştir.
Bunlarla beraber, bir mülkiyet nakli söz konusu olduğu için Tapu Kanununun 26. maddesi gereği tapu sicil müdürlüğü de miras taksim sözleşmesini resmi senet şeklinde düzenleyebilir. Bunun için tüm mirasçıların tapu sicil müdürlüğünden istemde bulunmaları gerekmektedir. Ancak noterce veya mirasçılar arasında yapılmış bir sözleşme ibraz edilirse, artık resmi senet düzenlenmesine gerek yoktur. Tescil istem belgesi düzenlenmesi yeterlidir.
Miras payı temlikine ilişkin sözleşmeler gibi miras taksimi sözleşmelerinin de terekeye dahil bütün taşınmaz malları kapsaması gerekmez (TKGM. 1985 T. 1478 sy. Gn.).
Miras taksiminde iştirakçilerden tümünün gayrimenkul veya hisse alması şart değildir. Mirasa dahil menkul mallar veya haklar da alınarak taksim yapılabilir. İştirakçilerden birine sadece intifa hakkı düşecek şekilde taksim yapılması da mümkündür. Genelde sağ kalan eş intifa hakkını seçerek taksime katılmaktadır.
(Taksim konusunda ayrıntılı bilgi için Akitli İşlemler bölümüne bakınız.)
b) Tescil İstem Belgesinin Yazımı
Yukarıda niteliği gösterilen taşınmaz mal verasette iştirak halinde Bahriye KÖSEREİS, İzzetin Sefa KÖSEREİS, Celal Özer KÖSEREİS, Sencer KÖSEREİS adlarına kayıtlı iken; adı geçenler tarafından yapılan Ankara 20. Noterince tanzim edilen 01/12/1994 tarih ve 49468 sayılı Miras Taksim Sözleşmesi ile yukarıda yazılı bağımsız bölümler musavatan (eşit olarak) İzzettin Sefa KÖSEREİS, Celal Özer KÖSEREİS ve Sencer KÖSEREİS adlarına isabet ettiğinden, adı geçenlerden Celal Özer KÖSEREİS’in Ankara 20.Noterliğinden verildiği 01/12/1994 tarih ve 49469 sayılı vekaletname ile ve Sencer KÖSEREİS’in Ankara 20.Noterliğinden verdiği 28/11/1994 tarih ve 48718 sayılı vekaletnameler ile vekilleri ben İzzettin Sefa KÖSEREİS bilvekale ve kendi adıma asaleten hareketle bahsedilen bağımsız bölümlerin beyan edilen değer üzerinden adı geçenler adına eşit hisselerle, taksim suretiyle tescilinin yapılmasını talep ile 492 sayılı Harçlar Kanununa göre yukarıda gösterilen değerin emlak vergisi değerine yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden düşük olmadığını, aksi halde aradaki farkın V.U.K. na göre cezalı olarak tahsil edileceği hususunun Tapu Sicil Müdürü tarafından tarafıma bildirildiğini beyan ederim.
c) Tapuya Tescili
Miras taksimi noterce yapılmış ise sözleşmenin tapu sicil müdürlüğüne ibrazı zorunludur. Bu sözleşmenin tescil istemini de içermesi ve tescil işlemini kimin (veya taşınmaz kime isabet ettiyse o paydaşın) yaptırabileceğinin sözleşmede açıklanmış olması gerekir. Aksi halde, tüm mirasçıların bu sözleşmeyle beraber tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları zaruri olacaktır.
Miras taksimi mirasçılar arasında adi yazılı bir sözleşmeyle yapılmış ise bu sözleşmenin ibrazı ile beraber;
1) Mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların tapu sicil müdürlüğüne gelerek istemde bulunmaları lazımdır (MK. 1013).
2) Mirasçılardan bir kısmının imzaları noterce onaylanmış diğerlerinin ki onaylanmamış ise (ve imzası onaylananlar, onaylanmayanlara tescil isteminde bulunma yetkisi vermemiş ise) imzası noterce onaylanmamış olanların tümünün bizzat veya vekilleri aracılığı ile tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları gerekir.
Tescili isteme yetkisi devredilmiş ise yani bir temsil yetkisi verilmiş ise, temsilcinin istemiyle taksime konu tüm taşınmazların sözleşme uyarınca tescilleri yapılabilir. Tescili isteme yetkisi verilmiş ise, her paydaşın taksim sonucu kendisine düşen parseli adına tescil ettirmesi mümkündür. Bu halde taksim harcının hesabı sadece tescili istenen parselin değeri üzerinden yapılır.
Ancak, tapu sicil müdürlüğünün taksim sözleşmesinde tescili engelleyen bir kayıt olup olmadığına dikkat etmesi gerekir.
25.7.2000 6543

Tescile örnek: Bahriye KÖSEREİSuran kızı İntikal 2.2.199345 1255

İzzettin Sefa KÖSEREİSuran oğlu. İntikal 2.2.199345 1255

Celal Özer KÖSERİSuran oğlu ver. işt İntikal 2.2.199345 1255

Sencer KÖSEREİSuran oğlu İntikal 2.2.199345 1255



İzzettin Sefa KÖSEREİSuran oğlu 1/3 Taksim 25.7.2000 6543

Celal Özer KÖSERİSuran oğlu 1/3 Taksim 25.7.2000 6543

Sencer KÖSEREİSuran oğlu 1/3 Taksim 25.7.2000 6543

d) Tapu Senedinin Yazımı
İşbu taşınmaz malın tamamı verasette iştirak halinde Bahriye KÖSEREİS, İzzettin Sefa KÖSEREİS, Celal KÖSEREİS ve Sencer KÖSEREİS adlarına kayıtlı iken, aralarında yaptıkları miras taksimi sonucuna göre tesciline istinaden düzenlenmiştir.
e) İşlemin Mali Yönü
Taksim harcının oranı ortak mülkiyeti oluşturan sebebe göre değişmektedir. Ortak mülkiyet miras yolu ile oluşuyorsa, terekeye dahil taşınmaz malların iştirak halinde mülkiyet aşamasında iken, kanuni veya mansup (atanmış) mirasçılar arasında aynen veya ifrazen taksiminde, Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı Tarifenin 6.b pozisyonu uyarınca, taksime giren parsellerin bildirilen değerleri üzerinden, Binde 9 oranında harç tahsili gerekir.
Ayrıca Döner Sermaye İşletmesince belirlenen Tarifeye göre taksim yevmiyesi için bir adet ücret tahsil edilir. Taksim işlemine konu olan parsel sayısının önemi yoktur.