Mesajı Okuyun
Old 06-08-2009, 14:44   #26
Academic

 
Varsayılan

Alıntı:
Yazan adnan koray
insanlar yok olmayacağı bildiği bir şeye (örneğin para) tapmaları da büyük saçmalık...

Sadece insanların mı? Bakın çok ilginç bir araştırmadan bahsedebiliriz burada..

Alıntı:
Para adamı maymun eder dedikleri bu olsa gerek...


En çok satan kitaplar listesinde haftalarca birinci

sırada yer alan Freakonomics kitabının yazarı Steven Levitt,

yaklaşık bir yıl önce New York Times'da, Yale Üniversitesinde

yapılan çok ilginç bir araştırma hakkında ses getiren bir yazı

yazdı. Yazının ve araştırmanın ilginç olmasının nedeni, bu araştırma

para ve maymunlarla ilgili.



Keith Chen, Yale Üniversitesinde ekonomi bölümünde görev yapan bir

profesör. Keith Chen'in araştırması, maymunlara, para kullanmayı

öğretmek ve bunun sayesinde topladığı bilgileri, bizlerin yani

insanların, para ile olan ilişkisini karsılaştırıp, çeşitli sonuçlar

çıkarmak. Araştırma, Yale Üniversitesinin maymun laboratuarında

başlıyor. Bu laboratuarda 7 adet capuchin maymunları, bir ana ve

birçok küçük deney kafeslerinde, para kullanmayı öğreniyorlar. Para

olarak, gümüş renkli, somun kullanılıyor. Süreç gayet basit. Ana

kafesten bir maymun alınıp, deney kafesine koyuluyor. Bu maymuna

para adını verdikleri somun veriliyor. Maymun öncellikle bu somunu

kokluyor, ağzına götürüyor. Bu aşamada bir tepsi içinde çeşitli

yiyecekler getiriliyor: elma, üzüm ve jell-o. Amaç, bu 7 maymunun

her birinin sevdiği yiyecek türünü bulmak ve bu yiyeceği elde etmek

için parayı kullanmalarını sağlamak. Deney kafesindeki maymun elmayı

seçiyor. Araştırmacılar, maymuna elmayı vermeden önce, elinden

parayı alıp, maymuna yiyeceği veriyorlar. Bu süreç haftalarca

sürüyor ve maymunlar birkaç hafta sonra, ellerindeki somunun yani

paranın gücünü anlamaya başlıyorlar. Maymunlar paranın kullanımını;

araştırmacılar, en çok tercih edilen yiyeceği öğrendikten sonra,

yeni bir süreç başlıyor: fiyatlandırma.

Bu yeni süreçteki amaç, maymunların, biz insanlar gibi rasyonel kararlar verip

vermediğini bulabilmek. Böylece araştırmacılar, birçok maymunun tercihi olan

jell-o'nun fiyatını iki somun, elmanın fiyatını yarım somun ve

üzümün fiyatını ise bir somun yapıyorlar. Buldukları sonuç ise

gerçekten ilginç. Maymunlar, deney sırasında, biz insanlar gibi para

harcama konusunda çoğu zaman rasyonel davranıyorlar. Parasını, en

çok yiyecek alabileceği şekilde harcamaya başlıyorlar. Maymunlar, 1

somun verip, 2 dilim elma almayı, fiyatı 2 somun olan bir adet

jell-o'ya tercih etmeye başlıyor.

Buraya kadar her şey güzel! Günlerden bir gün, yine ana kafesten,

deney kafesine alınan maymun, deney kafesindeki bir tepsi içinde

bulunan 12 somunu görüp, aniden çılgına dönüyor. Paraların bulunduğu

tepsiyi kapıp, ana kafese fırlatıyor ve kendisini de ana kafese

atıyor. Ana kafesteki bütün maymunlar bir anda gökten para yağdığını

görüp, yere düşen paraları kapışmaya başlıyorlar. Levitt, bunu

yazısında maymun tarihinde gerçeklesen ilk "banka soygunu"(maymunun

tepsiyi çalması) ve "hapishane kaçışı" (maymunun deney kafesinden, ana

kafese kaçışı) olarak tanımlıyor.


Bütün bu kaos içinde araştırmacılar, ana kafesteki maymunlardan

parayı geri almaya çalışıyor. Olay biraz yatıştığı bir anda Keith

Chen, hiç görmemeyi tercih ettiğini söylediği bir olaya şahit

oluyor: Erkek maymunlardan biri, dişi maymunlardan birine yaklaşıp,

ona elinde bulunan somunlardan birini veriyor ve bunun karşılığında

dişi maymun, erkek maymunun seks teklifini kabul ediyor! İşin ilginç

yanı bu iki maymunun "işi" bittikten sonra, dişi maymun "kazandığı"

parayı araştırmacıya getirip, bununla üzüm almaya çalışıyor. Chen,

bu olayı maymun tarihindeki ilk " fuhuş" olarak tanımlıyor.

Üniversitenin araştırma etik bölümü, maymunlar üzerinde yapılan para

araştırmasının, maymunların yaşam koşulunu, değerlerini ve gündelik

yaşamlarını tamamen değiştirdiği ve zedelediği gerekçesiyle,

araştırmayı iptal edip, maymunlara para verilmesini yasaklıyor

XING' den geldiği için link veremedim...