Alıntı: Yazan Gemici Beni ilgilendiren soru şu: Serbest bir meslek olan avukatlık mesleği mensuplarına sınırsız bir özgürlük verir mi vermez mi? Bir avukat bir davayı alıp almamakta, bir sanığın savunmasını üstlenip üstlenmmemekte, ne kadar serbesttir(özgürdür)? Avukatın davayı alıp almama özgürlüğünün ölçütü nedir? Avukatın kendi vicdanı mı ? Yasalar mı? Meslek kuralları mı ? Yoksa Meslek etiği mi ? Saygılarımla

Avukatın, işi kabul edip etmemekteki serbestisinin sınırlarını belirlemeye çalıştım. Mutlaka unuttuklarım da vardır.


1- Yasadan kaynaklanan sınırlar:

a) Avukatlık Kanunu'nun 37. maddesindeki sınırlama:

Alıntı: İşin reddedildiğinin bildirilmesi: Madde 37 - Avukat, kendisine teklif olunan işi sebep göstermeden reddedebilir. Reddin, iş sahibine gecikmeden bildirilmesi zorunludur. İşi iki avukat tarafından reddolunan kimse, kendisine bir avukat tayinini baro başkanından isteyebilir. Tayin olunan avukat, baro başkanı tarafından belirlenen ücret karşılığında işi takip etmek zorundadır.

b) Avukatlık Kanunu'nun 41. maddesindeki sıırlama:

Alıntı: Madde 41 - Belli bir işi takipten veya savunmadan isteği ile çekilen avukatın o işe ait vekalet görevi, durumu müvekkiline tebliğinden itibaren onbeş gün süre ile devam eder. Şu kadar ki, adli müzaheret bürosu yahut baro başkanı tarafından tayin edilen avukat, kaçınılmaz bir sebep veya haklı bir özürü olmadıkça, görevi yerine getirmekten çekinemez. Kaçınılmaz sebebin veya haklı özürün takdiri avukatı tayin eden makama aittir.

c) Avukatlık Kanunu'nun 179. maddesindeki sınırlama:

Alıntı: Madde 179- (Değişik: 02.05.2001 - 4667/87 md.) Adlî yardım isteminin kabulü halinde; büro gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir. Görevlendirilen avukat, görev yazısının kendine ulaşmasıyla, avukatlık hizmetlerini yerine getirmek yükümlülüğü altına girer. Bu yükümlülük, ilgilinin gerekli belge ve bilgileri isteğe rağmen vermemesi veya vekâletname vermekten kaçınmasıyla sona erer. Ayrıca görevlendirilen avukat da bu işi yapmaktan çekinmek isterse görevin kendisine bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde o işin tarifede belirlenen ücretini baroya ödemek zorundadır. Büro, görevlendirilen avukatın işi yürütmesiyle ilgili aşamaları izler. 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve 04.04.1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile diğer kanunlardaki adlî yardıma ilişkin hükümler saklıdır.

d) Avukatlık Kanunu'nun 42.maddesindeki sınırlama:

Alıntı: Madde 42 - Bir avukatın ölümü veya meslekten yahut işten çıkarılması veya işten yasaklanması yahut geçici olarak iş yapamaz duruma gelmesi hallerinde, baro başkanı, ilgililerin yazılı istemi üzerine veya iş sahiplerinin yazılı muvafakatini almak şartiyle, işleri geçici olarak takip etmek ve yürütmek için bir avukatı görevlendirir ve dosyaları kendisine devir ve teslim eder. (Ek cümle: 02.05.2001-4667/28 md.) Ayrıca durumu mahkemelere ve gerekli göreceği yerlere bildirir. Bu hükümler avukatlık ortaklığı hakkında da kıyasen uygulanır. Yukarıki fıkrada yazılı işlere ait kanuni süreler, dosyaların devir ve teslimine kadar işlemez. Şu kadar ki, bu süre üç ayı geçemez. (Mülga: 02.05.2001-4667/28 md.) Kendisine görev verilen avukat haklı sebepler göstererek bunu reddedebilir. Ret sebeplerinin yerinde olup olmadığına baro yönetim kurulu karar verir. Vekalet görevi, temsil edilen avukatın talimatına bağlı olmaksızın, bu görevi yapan avukatın sorumluluğu altında yürür. Yapılan işlerin ücretini, kendisine vekalet olunan avukat öder. Anlaşmazlık halinde ücretin miktarı baro yönetim kurulu tarafından belirtilir.

e) CMK görevleri

2- Meslek kurallarından kaynaklanan sınırlar:

a) Meslek Kuralları 2. madde:

Alıntı: 2- Mesleki çalışmasında avukat bağımsızlığını korur; bu bağımsızlığı zedeleyecek iş kabulünden kaçınır.

b) Meslek Kuralları 29. madde (Avukatlık Kanunu 41 ve 42.maddelerle ilintili)

Alıntı: 29- Bir meslektaşının ölümü veya başkaca nedenlerle baro başkanınca görevlendirilen avukat kabul edilebilir bir neden göstermeksizin bu görevi reddedemez.

c) Meslek Kuralları 35. madde:

Alıntı: 35- Avukat aynı davada birinin savunması öbürünün savunmasına zarar verebilecek durumda olan iki kişinin birden vekaletini kabul etmez.

d) Meslek Kuralları 36.madde:

Alıntı: 36- Bir anlaşmazlıkta taraflarından birine hukuki yardımda bulunan avukat yararı çatışan öbür tarafından vekaletini alamaz, hiçbir hukuki yardımda bulunamaz. Ortak büroda çalışan avukatlarda yararları çatışan kimseleri temsil etmemek kuralı ile bağlıdır.

3- Avukatın kendisinden kaynaklanan sınırlamalar:

a) Ekonomik durumu ile ilgili kişiye özgü sınırlamalar.
b) Sosyal konumu ile ilgili sınırlamalar.
c) Çevresel etkenler.
d) Avukatın etik değerleri, dünya görüşü vb.

4- Müvekkil ya da karşı taraftan kaynaklanan sınırlamalar (Esasen Meslek Kurallarının 2. maddesiyle ilintilidir: Avukatın çok yakınlarının davalarını almaması gereği ya da avukatla aralarında başka nedenlerden husumet bulunanlara karşı olan davaların alınmaması gereği gibi)