|
|
Sayın Sanem
Aşağıda gördüğünüz faizler tablosunda kıdem tazminatı için tarihlere göre uygulanacak faizi de içermekte.Aynı zamanda bir çok konuda açıklamalı faiz bilgileri de
mevcut.Saygılarımla
(d) Yüksek Mahkeme’nin İçtihat Değişikliğinden Önce, Kıdem Tazminatı Alacağına Uygulanan ve Genel Olarak Bankaların 1 Yıl Vadeli Mevduata Uyguladıkları ve TC Merkez Bankası Tarafında Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranları Listesi:
SÜTUN = 1 SÜTUN = 2
Değişen Faiz D ö n e m i : Faiz %: Değişen Faiz D ö n e m i: Faiz %:
01.01.1991-31.01.199l 68 1. sütun 26.09.20007den devam.
01.02.1991-28.02.1991 70 27.09.2000-04.10.2000 70
01.03.1991-31.03.1991 73 05.10.2000-28.11.2000 48
01.04.1991-30.04.1991 75 29.11.2000-03.12.2000 50
01.05.1991-31.05.1991 76 04.12.2000-26.02.2001 100
01.06.1991-31.08.1991 75 27.02.2001-09.04.2001 200
01.09.1991-30.09.1991 78 10.04.200123.04.2001 150
01.10.1991-31.03.1992 79 24.04.2001-20.05.2001 120
01.04.1992-31.12.1992 81 21.05.2001-07.11.2001 80
01.01.1993-31.03.1993 85 08.11.2001-27.12.2001 75
01.04.1993-31.07.1993 82 28.12.2001-20.01.2002 72
01.08.1993-30.09.1993 83 21.01.2002-13.03.2002 70
01.10.1993-31.12.1993 85 14.03.2002-08.04.2002 69
01.01.1994-31.01.1994 110 09.04.2002-13.06.2002 68
01.02.1994-31.03.1994 115 14.06.2002-30.07.2002 65
01.04.1994-30.04.1994 140 31.07.2002-22.09.2002 67
01.05.1994-31.05.1994 160 23.09.2002-03.11.2002 72
01.06.1994-30.06.1994 180 04.11.2002-22.12.2002 67
01.07.1994-31.07.1994 161 23.12.2002-13.03.2003 61
01.08.1994-31.08.1994 160 14.03.2003-28.04.2003 60
01.09.1994-31.10.1994 112.4 29.042003-06.05.2003 58
01.11.1994-30.11.1994 106 07.05.2003-20.05.2003 56
01.12.1994-31.12.1994 106.4 21.05.2003-29.07.2003 55
01.01.1995-31.01.1995 130 30.07.2003-13.08.2003 46
01.02.1995-18.02.1995 120 14.08.2003-24.09.2003 43
01.03.1995-31.03.1995 115 25.09.2003-20.10.2003 38
01.04.1995-31.08.1995 110 21.10.2003-20.01.2004 37
01.09.1995-31.10.1995 107 21.01.2004-05.02.3004 31
01.11.1995-30.11.1995 130 06.02.2004-09.02.2004 30
01.12.1995-27.03.1996 140 10.02.2004-31.03.2004 28
2703.1996-08.01.1997 130 01.04.2003-28.04.2003 26
09.01.1997-03.02.1997 125 29.04.2003-06.05.2003 58
04.02.1997-11.02.1997 130 07.05.2003-20.05.2003 56
12.02.1997-03.03.1997 125 21.05.2003-29.07.2003 55
04.03.1997 130 30.07.2003-13.08.2003 46
05.03.1997 125 14.08.2003-24.09.2003 43
06.03.1997 130 25.09.2003-20.01.2004 38
07.03.1997-09.03.1997 125 21.09.2003-05.02.2004 31
10.03.1997 130 06.02.2004-09.02.2004 28
11.03.1997 125 01.04.2004-13.06.3004 26
12.03.1997 130 14.06.2003-05.07.2004 26.2
13.03.1997-21.05.1997 125 06.07.2004-07.09.2004
22.05.1997-31.07.1997 120 08.09.2004-14.09.2004....
01.08.1997-01.09.1997 116
02.09.1997 117
SÜTUN 1.’ın DEVAMI SÜTUN 2’nın DEVAMI
03.09.1997-14.01.1998 120
15.01.1998-10.02.1998 117
11.02.1998 118
12.02.1998-29.04.1998 117
30.04.1998-04.06.1998 120
05.06.1998-09.06.1998 119
10.06.1998-11.06.1998 117
12.06.1998-30.06.1998 116
01.07.1998 114
02.07.1998-13.08.1998 110
14.08.1998-16.08.1998 113
17.08.1998 115
18.08.1998 120
19.08.1998-23.08.1998 124
24.08.1998-25.08.1998 126
26.08.1998-30.08.1998 129
31.08.1998 131
01.09.1998 121
02.09.1998-17.09.1998 120
18.09.1998-17.11.1998 127
18.11.1998-22.11.1998 145
23.11.1998 143
24.11.1998 139
25.11.1998-01.12.1998 142
02.12.1998 157
03.12.1998-07.12.1998 156
08.12.1998 155
09.12.1998 156
10.12.1998-13.12.1998 153
14.12.1998 150
15.12.1998 142
16.12.1998 145
17.12.1998 148
18.12.1998-21.12.1998 149
22.12.1998 146
23.12.199824.12.1998 144
25.12.1998-27.12.1998 141
28.12.1998-04.01.1999 140
05.01.1999-12.09.1999 150
13.09.1999-09.11.1999 145
10.11.1999-14.12.1999 123
15.12.1999-19.01.2000 110
20.01.2000-25.01.2000 100
26.01.2000 95
27.01.2000-31.01.2000 90
01.02.2000-30.03.2002 80
31.03.2002-05.04.2000 70
06.04.2000-24.05.2000 65
25.05.2000-26.09.2000 48 Devamı 2. sütunda
(V) a- Karar= Y. 12. HD. 2004/532 E. 5485 K. Sayı ve 11.03.2004 tarihli Kararı; “.. hükmedilen kıdem tazminatı asıl alacağının fesih tarihinden itibaren bankalara uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir. Bu ilam gereğince, birer yıllık devreler halinde ve devre tarihlerinin başlangıcında bir yıllık vadeli mevduata kamu bankalarınca fiilen uygulanan en yüksek mevduat faiz oranından... hakkın doğum tarihinden itibaren takip tarihine kadar istenebilecek faiz miktarının hesaplanarak bir karar verilmesi gerekir..” (yeni içtihadı ve aynı mahiyete Y. 12 HD. 2003/9974 E., 12475 K. Sayı ve 30.05.2003 tarihli kararı)
(e) Yüce Mahkeme’nin İçtihat Değişikliğinden Sonra, TC. Merkez Bankası A.Ş.’nın 17.04.2004 tarih ve 035241 Nolu, (..01.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 30.06.1987 tarih, 87/11921 sayılı Kararname... göre, kamu bankalarınca Türk Lirası mevduata 03.04.1995-01.04.2004 tarihleri arasında uygulanacağı bildirilen yıllık azami faiz oranlarını gösterir liste..) yazısı ekinde düzenlediği Kıdem Tazminatı Alacağına Uygulanacak, Kamu Bankalarının Bir Yıl Vadeli Mevduata Uyguladıkları ve TC Merkez Bankası Tarafında Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranları Listesi:
SÜTUN = 1 SÜTUN = 2
Değişen Faiz D ö n e m i : Faiz %: Değişen Faiz D ö n e m i: Faiz %:
03.04.1995-04.04.1995 105
25.07.2000-27.07.2000 41
05.04.1995-12.04.1995 100 28.07.2000-21.09.2000 39
13.04.1995-19.b04.1995 95 22.09.2000-24.09.2000 45
20.04.1995 100 25.09.2000-26.09.2000 47
21.04.1995-17.97.1995 95 27.09.2000-04.10.2000 70
18.07.1995-31.08.1995 90 05.10.200008.12.2000 48
01.09.1995-18.09.1995 85 08.12.2000-28.01.2001 57
19.09.1995 95 29.01.2001-08.02.2001 48
20.09.1995-31.10.1995 85 09.02.2001-18.02.2001 55
01.11.1995-07.11.1995 98 19.02.2001 60
08.11.1995-20.12.1995 100 20.02.2001-22.02.2001 67
21.12.1995-01.10.1996 95 23.02.2001-26.02.2001 75
02.01.1996-03.01.1996 130 27.02.2001-22.03.2001 200
04.01.1996-28.02.1996 115 10.04.2001-23.04.2001 150
29.02.1996-31.03.1996 100 24.04.2001-31.05.2001 75
01.04.1996-10.04.1996 110 01.06.2001-18.06.2001 65
11.04.1996-24.04.1996 105 19.06.2001-18.12.2001 66
25.04.1996-24.09.1996 100 19.12.2001-10.01.2002 60
25.09.1996-13.10.1996 95 11.01.2002-03.04.2002 58
14.10.1996-10.11.1996 89 04.04.2002-30.04.2002 54
11.11.1996-18.03.1997 100 01.05.2002-27.06.2002 49
19.03.1997-21.05.1997 90 28.06.2002-31.07.2002 50
22.05.1997-01.07.1997 95 01.08.2002-09.03.2003 54
11.07.1997-08.03.1998 98 10.03.2003-23.03.2003 48
09.03.1998-04.05.1998 95 24.03.2003-31.03.2003 49
05.05.1998-09.06.1998 113 01.04.2003-21.04.2003 52
10.06.1998-01.07.1998 110 22.04.2003-26.05.2003 48
02.07.1998-06.07.1998 105 27.05.2003-03.06.2003 45
07.07.1998-26.08.1998 100 04.06.2003 44
27.08.1998-30.08.1998 110 05.06.2003-16.07.2003 42
31.08.1998-17.09.1998 120 17.07.2003 41
18.09.1998-12.09.1999 127 18.07.2003-06.08.2003 39
13.09.1999-21.10.1999 122 07.08.2003-01.09.2003 37
22.10.1999-09.11.1999 117 02.09.2003-15.09.2003 36
10.11.1999-24.11.1999 112 16.09.2003-07.10.2003 35
25.11.1999-12.12.1999 100 08.10.2003-15.10.2003 32
13.12.1999-13.01.2000 70 16.10.2003-07.01,2004 30
14.01.2000-01.03.2000 65 08.01.,2004-05.02.2004 28
02.03.2000-11.04.2000 40 06.02.2004-17.03.2004 26
12.04.2000-26.04.2000 41 18.03.2004- 25
27.04.2000-02.05.2000 39
03.05.2000-07.05.2000 40
08.05.2000-14.05.2000 42
15.05.2000-19.07.2000 46
20.07.2000-24.07.2000 43
BAZI ALACAKLARA UYGULANACAK FAİZ ve FER’İ ORANLAR
Enver KARMIŞ
İstanbul 10. (İpotek-Taşınmaz Satışı) İcra Müdürü
Adalet bakanlığı Meslek İçi Eğitim Kursu Eğitmeni
İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Mezunu-İktisatçı
A- KANUNİ FAİZ ORANLARI OLARAK, 3095 SAYILI FAİZ K. 1. Md. veya 2003 YILI BÜTÇE K. Md. 51/t, 2004 BÜTÇE K. 49/O Md. GÖRE BELİRLENEN NİSPETLER MI UYGULANIR ?
1- 04.12.1984 Kabul, 19.12.1984 Yayın Tarihli 3095 Sayılı Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun:
a- Kanuni faiz Madde 1- (4489 S.Yasa ile Değiştirilen Maddenin Önceki hali): Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse faiz ödemesi senelik yüzde otuz oranında yapılır.
Bakanlar Kurulu, ekonomik şartları dikkate alarak bu oranın yüzde seksenine kadar artırma ve eksiltme yapabilir. Bakanlar Kurulunun bu konudaki kararı, kararın alınmasını izleyen takvim yılı başından itibaren uygulanır.
b- 01.01.2000 Tarihinde Yürürlüğe Giren 4489 No. Ve 15.12.1999 Tarihli Kanunla Yapılan Değişiklik Kanuni Faiz Madde 1 - (Değişik: 4489 - 15.12.1999 / m.1 - Yürürlük m.4) Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından beş puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur. (l)
l / aa- 4833 Sayılı 2004 Yılı Bütçe Kanunu Hükümetin Teklif Ettiği (KANUNİ FAİZ) Metin 2003 Malî Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı:
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler, MADDE 52. - t): İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için, 1/4/2003 tarihinden itibaren aylık % 2.5 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir.
bb- Hükümet Gerekçesi:
Madde 52/t- bendinde, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranının, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için, 1/4/2003 tarihinden itibaren aylık % 2.5 olarak uygulanacağı ve ay kesirlerinin tama iblağ edileceği belirtilmektedir.
cc- Plan Ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin 2003 Malî Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı:
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 51/t- İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, 1/4/2003 tarihinden itibaren aylık % 2.5 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı uygulanır.
dd- Plan Ve Bütçe Komisyonunda Yapılan Değişikliğin Gerekçesi:
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Plan ve Bütçe Komisyonu18.3.2003, Esas No.:1/530, Karar No: 14
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler" başlıklı 52 nci maddesi (t) fıkrasının; 3095 sayılı Kanun'un 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranının, sadece genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için değil, anılan Kanun'un kapsamına giren tüm borçlar için uygulanması, ayrıca, taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedelleri için, kamu alacaklarına öngörülen en yüksek faizin uygulanabilmesi amacıyla yeniden düzenlenmesi,
ee- TBMM Genel Kurulunda Kabul Edilen ve Resmi Gazetede Yayınlanan Şekli:
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 51/t: İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, 1.4.2003 tarihinden itibaren aylık % 2.5 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı uygulanır.
ll / aaa- 5027 Sayılı 2004 Yılı Bütçe Kanunu Hükümetin Teklif Ettiği (KANUNİ FAİZ) Metin:
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 49/ o- İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, aylık % 1,25 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı uygulanır.
bbb- Hükümet Gerekçesi:
Madde 49/o- bendinde, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranının, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için, 01.01.2004 tarihinden itibaren aylık % 1,25 olarak uygulanacağı ve ay kesirlerinin tama iblağ edileceği belirtilmektedir.
ccc- Plan Ve Bütçe Komisyonunun Kabul Ettiği Metin
Kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler
MADDE 49.o) İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, aylık % 1,25 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı uygulanır.
ddd - 5027 Sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe Kanunu:
MADDE 49/o- “.. İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı, aylık % 1,25 olarak uygulanır. Ay kesirleri tama iblağ edilir. Taksitlendirilen veya herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı uygulanır...”
Yürürlük Madde 50. - Bu Kanun 1.1.2004 tarihinde yürürlüğe girer....
şeklinde Kanuni faiz oranları hakkında yasal düzenleme yapılmıştır.
Görüldüğü gibi; 4833 sayılı 2003 yılı bütçe kanununda hükümet teklifinde açıkça “kanuni faiz oranının genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için,” ibaresi yer almakta ve hükümet gerekçesinde açıkça “kanuni faiz oranının, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için” demekte iken, teklif Plan ve Bütçe Komisyonunda “kanuni faiz oranının, sadece genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için değil, anılan Kanun'un kapsamına giren tüm borçlar için uygulanması” gerekçesiyle değiştirilerek Resmi gazetede yayımlanan şeklini almıştır.
5027 sayılı 2004 yılı Bütçe Kanununda ise, Hükümet 2003 yılı Bütçe Kanunu’ndaki teklifini değil, Plan ve Bütçe komisyonunda değişikliğe uğrayarak kabul edilen metni teklif olarak getirmiş, ancak gerekçesinde yine de “kanuni faiz oranının, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için” demiştir. Bu teklif Plan ve Bütçe Komisyonunda değişikliğe uğramamıştır. Zira teklif metninde geçen senedeki gibi “kanuni faiz oranının genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin ilama bağlı borçları için,” ibaresi yer almamaktadır. Ancak hükümet teklif metnini değiştirmesine rağmen gerekçesini değiştirmemiştir. Bu nedenle de 2003 yılı bütçe kanunu ile 2004 yılı bütçe kanunları arasında gerekçeler açısından bir çelişki oluşmaktadır.
(l) /a- Karar= Yargıtay 12 HD. 2004/12246 Esas 15887 Karar sayı ve 17.067.2004 tarihli kararla; “....Takip dayanağı Baro Hakem Kurulunun kararında Avukatlık Ücretine hükmedildiğinden, bu alacağa karar tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasa’nın 1. maddesinde belirtilen Merkez Bankası’nın kısa vadeli işlemlerde öngördüğü faiz oranlarının uygulanması gerekir. 4833 Sayılı 2003 yılı Mali Bütçe Kanunun 50/t maddesi ile ve 5027 sayılı 2004 yılı Bütçe Kanunun 49/o maddesindeki faiz oranları, genel bütçeye dahil dairelerle Katma Bütçeli Dairelerin ilama bağlı borçları için uygulanabileceğinden, somut olayda tarafların sıfatları nazara alındığında sözü edilen Bütçe Kanun’larındaki faiz oranlarının, olayda uygulama yeri bulunmamaktadır.
Mahkemece, Merkez Bankasından 3095 Sayılı Kanun’un 1. Maddesi doğrultusunda faiz oranları sorulup karar tarihi itibariyle uygulanması gerekli faiz oranları tespit edildikten sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, dayanağı gösterilmeden % 15 faiz oranı uygulanarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Sonuç: Alacaklı vekillinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366. ve HUMK. 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 17.06.2004 gününde oybirliğiyle..” içtihadında bulunmuş,
b- Karar= Şişli 1. İcra Tetkik Mercii Hakimliği E: 2003/1483, K: 2003/1302 sayı ve 03.09.2003 tarihli kararla; “..Hernekadar şikayetçi borçlu, takip tarihinden itibaren faiz oranının yıllık % 30 oranı olduğuna karar verilmesini talep etmekteysede;
Borçlunun bu talebini 4833 sayılı 2003 Mali Yılı Bütçe Kanun’un 51/t bendine dayandırdığı anlaşılmaktadır. Oysa 51/t bendindeki ilgili kısmında düzenleme yapılıncaya kadar 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1. maddesindeki kanuni faiz oranı 1.4.2003 tarihinden itibaren aylık % 2,5 (yıllık % 30’a tekabül eder) olarak uygulanacağına dair hüküm, Bütçe Kanunu ilgilendiren alacaklarla ilgili olup, özel nitelikteki alacaklarla bir ilgisi bulunmadığından, yasal faiz oranının 3095 sayılı kanun’un öngördüğü şekilde belirlenmesi gerektiğinden, şikayetçi borçlunun yasal faiz oranının % 30 olarak düzeltilmesine dair faiz talebi yerinde görülmemiş,. Takip tarihinden itibaren talep edilmekte olan yıllık % 64 faiz oranının hüküm fıkrasında gösterilen şekilde % 50 oranına indirilmesine, ayrıca faize faiz yürütülmemesine karar vermek gerekmiştir...
.. takip tarihinden itibaren talep edilmekte olan % 64 faiz oranının iptali ile yıllık % 50 oranından başlamak üzere 3095 sayılı Yasa’nın 1. maddesindeki koşullar çerçevesinde TCMB.’nın kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont faiz oranlarının yasal faiz oranları olarak uygulanması gerektiğine, ayrıca işlemiş faiz kalemine takip tarihinden sonraki dönemde faiz uygulanmamasına, davacı borçlunun faiz oranının yıllık % 30 oranına indirilmesine dair fazla talebinin reddine..” karar vermiştir.
Anılan bu mercii kararı yüksek Yargıtay 12 HD. 2003/23005 E., 2004/216 K. sayı ve 15.01.2004 tarihli kararla ” Onanmasına” karar vermiştir.
Bu durumda; Genel Bütçe’ye dahil Daireler ile Katma Bütçeli Dairelerin borçlarından kaynaklanan ve bu borçlarının ilama bağlı olması şartıyla, Bütçe Kanun’larıyla belirlenen Kanuni Faiz oranları uygulanacak, Diğer özel gerçek ve tüzel kişilerin Kanuni Faiz oranları uygulanacak alacaklarına, 3095 Sayılı Faiz Yasası’nın 1. maddesiyle hüküm altına alınan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından beş puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran (a) uygulanacaktır.
Ancak, yaygın olarak uygulanan Kanuni Faiz oranı kanaatimizce tartışmalı hal almıştır.
l- Bütçe Kanun’larında yapılan düzenlemeyle “..İlgili kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki kanuni faiz oranı,..” şeklinde Faiz Kanun’un 1. maddesinde atıfta bulunmak suretiyle ve bu Maddeye göre uygulanacak faiz oranı dahil olacak şekilde manasına gelebilecek düzenleme yapılmıştır. (b)
ll- İstanbul Defterdarlığı Muhasebe Müdürlüğü 04.06.2004 tarih ve 9-6218/3039 sayılı yazılarında, 3095 sayılı Kanun’un 1. maddesine göre belirlenen ve uygulanan değişken sürelere ait Kanuni Faiz Oranlarının;
a- .. 01.01.19998 tarihine kadar % 30, b- 01.01.1998-31.12.1999 dönemi için % 50,
c- 01.01.2002-30.06.2002 dönemi için % 60, d- 30.06.2002-31.03.2003 dönemi için % 55,
e- 01.04.2003-31.12.2003 dönemi için % 30, f- 01.01.2004 tarihinden sonraki için % 15 oranlarının
uygulanacağı bildirilmiştir.
Böylece 4833 Sayılı 2003 yılı Mali Bütçe Kanunun 50/t maddesi ile ve 5027 sayılı 2004 yılı Bütçe Kanunun 49/o maddesinde belirlenen faiz oranları, genel bütçeye dahil dairelerle Katma Bütçeli Dairelerin yalnızca ilama bağlı borçları için uygulama dönemi gündeme gelmiştir.
(a) Bütçe Yasa’sındaki Kanuni Faiz Oranları Nazara Alınmadan; BK. Md. 72 ve 3095 Sayılı Faiz Kanunu Md.1’e göre 31.12.1999 tarihine kadar kanuni, 4489 S.K. göre 01.01.2000’den sonra reeskont (İskonto) İsmi Altında Yasal ve değişken (kademeli) olarak uygulanan faiz oranları listesi:
Değişim D ö n e m i G ü n Faiz Oranı Değişiminin Kaynaklandığı Yasal Mevzuat: Oranı
19.12.1984-24.10.1926 20935 BK.72.md.’ye göre uygulanan kanuni faiz oranı % 5
31.12.1997-20.12.1984 5010 19.12.1984 tarihinde yürürlüğe giren 3095 Sayılı Faiz Yasası’nın Geçici maddesine göre kabul edilen kanuni faiz oranı
% 30
31.12.1999-01.01.1998 2 yıl 97/9807 sayılı Bakanlar Kurulu’nun 08.08.1997 tarihli kararıyla ve 20.08.1997 tarih 23086 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 3095 Sayılı Faiz Yasası’nın 1. Md. göre belirlenen kanuni faiz oranı.
% 50
16.05.2002-01.01.2000 855 4489 nolu Kanun’a göre, T.C. Merkez Bankası tarafında Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti Hakkında Tebliğe göre belirlenen ve 30.12.1999 tarih 23922 sayılı RG. Yayınlanan 3095 Sayılı Faiz Kanun’un l. Md. göre Kanuni (İskonto) faiz oranı.
% 60
13.06.2003-17.05.2002 386 4489 nolu Kanun’a göre TC Merkez Bankası tarafında belirlenen kanuni (İskonto) faiz oranı.
% 55
07.10.2003-14.06.2003 113 4489 nolu Kanun’a göre, TC. Merkez Bankası tarafında Reeskont ve Avans işlemlerinde uygulanacak Faiz oranlarının Tespiti Hakkında Tebliğine göre belirlenen 14.06.2003 tarih 25138 nolu Resmi Gazete deyayınlanan, 3095 sayılı Faiz Yasası’nın 1. maddesine göre Kanuni (İskonto) faiz oranı
% 50
14.06.2004-08.10.2003
246 4489 nolu Kanun’a göre, T.C. Merkez Bankası tarafında Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti Hakkında Tebliğe göre belirlenen ve 08.10.2003 tarih 25253 sayılı RG. Yayınlanan 3095 Sayılı Faiz Kanun’un l. Md. göre Kanuni (İskonto) faiz oranı.
% 43
14.06.2004..15.06.2004
-- 4489 nolu Kanun’a göre, T.C. Merkez Bankası tarafında Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti Hakkında Tebliğe göre belirlenen ve 15.06.2004 tarih 25493 sayılı RG. Yayınlanan 3095 Sayılı Faiz Kanun’un l. Md. göre Kanuni (İskonto) faiz oranı
% 38
(b) Bütçe Yasa’sıyla Getirilen Kanuni Faiz Oranları Nazara Alınarak; Bk. 72 ve 3095 Sayılı Faiz Kanunu md.1’e göre 31.12.1999 tarihine kadar kanuni, 4489 S.K. göre 01.01.2000-31.03.2003 arası reeskont (İskonto) ve 01.04.2003’den sonra Bütçe Kanuni ile Belirlenen Yasal ve değişken (kademeli) olarak uygulanan faiz oranları listesi:
Değişim D ö n e m i G ü n Faiz Oranı Değişiminin Kaynaklandığı Yasal Mevzuat: Oranı
19.12.1984-24.10.1926 20935 BK.72.md.’ye göre uygulanan kanuni faiz oranı % 5
31.12.1997-20.12.1984 5010 19.12.1984 tarihinde yürürlüğe giren 3095 Sayılı Faiz Yasası’nın Geçici maddesine göre kabul edilen kanuni faiz oranı % 30
31.12.1999-01.01.1998 2 yıl 97/9807 sayılı Bakanlar Kurulu’nun 08.08.1997 tarihli kararıyla ve 20.08.1997 tarih 23086 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 3095 Sayılı Faiz Yasası’nın 1. Md. göre belirlenen kanuni faiz oranı.
% 50
16.05.2002-01.01.2000 855 4489 nolu Kanun’a göre, T.C. Merkez Bankası tarafında Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti Hakkında Tebliğe göre belirlenen ve 30.12.1999 tarih 23922 sayılı RG. Yayınlanan 3095 Sayılı Faiz Kanun’un l. Md. göre Kanuni (İskonto) faiz oranı.
% 60
31.03.2003-17.05.2002 314 4489 nolu Kanun’a göre TC Merkez Bankası tarafında belirlenen kanuni (İskonto) faiz oranı.
% 55
31.12.2003-01.01.2003 1 yıl 4833 sayılı 2003 Yılı Mali Yılı Bütçe Kanunu’nun 51/t maddesiyle belirlenen kanuni faiz oranı
% 30
16.09.2004.01.01.2004 -- 5027 Sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe Kanunu’nun 49/o maddesiyle hüküm altına alınan kanuni faiz oranı
% 15
B- ÖZEL KANUNLARINA GÖRE BAZI KURUM VE KURULUŞLARIN BORÇ ve ALACAKLARINA UYGULADIKLARI FAİZ ORANLARI:
l- 6183 sayılı Amme Alacaklarına Uygulanan Faiz: (c)
Madde 51/ (Değişik: 5035 – 25.12.2003/m. 4-Yürürlük m. 50 b): Amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayrı ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren her ay için ayrı ayrı % 4 oranında gecikme zammı tatbik olunur. Ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak hesap edilir.
Gecikme zammı birmilyon liradan az olamaz.
Gecikme zammı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre uygulanan vergi ziyaı cezalarında bu madde uyarınca belirlenen oranda, mahkemeler tarafından verilen ve ceza mahiyetinde olan amme alacaklarında ise bu oranın yarısı ölçüsünde uygulanır. Bunların dışındaki ceza mahiyetinde olan amme alacaklarına gecikme zammı tatbik edilmez.
Bakanlar Kurulu, gecikme zammı oranlarını aylar itibarıyla topluca veya her ay için ayrı ayrı, yüzde onuna kadar indirmeye, gecikme zammı oranı ile gecikme zammı asgari tutarını iki katına kadar artırmaya, ayrıca gecikme zammı oranını aylar itibarıyla farklı olarak belirlemeye ve gecikme zammını bileşik faiz usulüyle aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık olarak hesaplatmaya yetkilidir.
ll/a- Kamulaştırma Alacağına Uygulanan Faiz Oranı:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982) Madde 46.- (Değişik: 4709 - 3.10.2001 / m.18): Devlet ve kamu tüzel kişileri; kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını, kanunla gösterilen esas ve usullere göre, kamulaştırmaya ve bunlar üzerinde idari irtifaklar kurmaya yetkilidir.
Kamulaştırma bedeli ile kesin hükme bağlanan artırım bedeli nakden ve peşin olarak ödenir. Ancak, tarım reformunun uygulanması, büyük enerji ve sulama projeleri ile iskan projelerinin gerçekleştirilmesi, yeni ormanların yetiştirilmesi, kıyıların korunması ve turizm amacıyla kamulaştırılan toprakların bedellerinin ödenme şekli kanunla gösterilir. Kanunun taksitle ödemeyi öngörebileceği bu hallerde, taksitlendirme süresi beş yılı aşamaz; bu takdirde taksitler eşit olarak ödenir.
Kamulaştırılan topraktan, o toprağı doğrudan doğruya işleten küçük çiftçiye ait oranlarının bedeli, her halde peşin ödenir.
İkinci fıkrada öngörülen taksitlendirmelerde ve herhangi bir sebeple ödenmemiş kamulaştırma
bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz uygulanır.
b- Bedelsiz El Atma Tazminat Alacağına Tatbik Edilecek Faiz Oranı:
Yüksek Mahkeme İdare’nin kamulaştırmasız el atma eyleminden dolayı hükmedilen bedeli tazminat olarak kabul etmekte ve bu alacağa 3095 Sayılı Faiz Yasa’sındaki yasal faiz oranlarının uygulanacağını, Kamulaştırma bedeline uygulanan Anayasa’nın 4709 S ayılı Kanun’un 18. maddesi ile değiştirilen 46/son maddesindeki hüküm altına alınan ve kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının yürütülmeyeceğini benimsemektedir. (ll)
(ll) Karar= Yargıtay 12. HD. E: 2004/4638, K: 9621 sayı ve 19.04.2004 tarihli kararla; “.. Alacaklının takibe dayanak yaptığı ilamda kamulaştırmasız el atmadan dolayı tazminata hükmedildiği görülmektedir. Hükmedilen alacak tazminat niteliğinde olduğundan bu alacak için 3095 Sayılı Yasa’daki yasal faiz oranlarının uygulanması gerekmektedir. Anayasa’nın 4709 Sayılı Kanunun 18. maddesi ile değişik 46/son maddesinde kamulaştırma bedelleri ile mahkemece kesin hükme bağlanan artırım bedelleri için son fıkraya göre kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanacağı belirlendiğinden, tazminat niteliğinde olan kamulaştırmasız el atmadan dolayı alacaklar, anılan madde kapsamı dışında kalmaktadır. Dairemizce oluşturulan son uygulamalar bu doğrultuda olduğundan, mahkemece icra müdürlüğünce takip talebi ve icra emrinde uygulanan faiz oranlarının, 3095 Sayılı Yasa’ya uygun olup olmadığı denetlendikten sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile şikayetin kabulü doğru değildir..” şeklinde içtihada bulunmuştur.
(c) 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 51. Maddesine Göre Bakanlar Kurulunca Tespit Edilen Ve Kamu Alacakları İle Anayasa’nın 46/son fıkrasına göre Kamulaştırma Alacağı Ve Özel Kanunlarında Atıfta Bulunulan Alacaklara Uygulanacak Olan Gecikme Zammı Oranları İle Gecikme Faiz Oranları:
NO UYGULAMA TARİHLERİ FAİZ DEVRESİ ORANI
359
01/01/1981 - 29/02/1984 Tarihleri arasında 1.Ay 10%
Diğer Aylar için Aylık 3%
367
01/03/1984 - 31/08/1985 Tarihleri arasında 1.Ay 10%
Diğer Aylar için Aylık 4%
370
01/09/1985 - 31/05/1988 Tarihleri arasında 1.Ay 10%
Takip Eden 5 Ay için Aylık 7%
Diğer Aylar için Aylık 5%
372
01/06/1988 - 31/12/1988 Tarihleri arasında İlk 3 Ay 10%
Takip Eden 3 Ay için Aylık 8%
Diğer Aylar için Aylık 6%
375
01/01/1989 - 31/12/1989 Tarihleri arasında İlk 4 Ay için Aylık 10%
Diğer Aylar için Aylık 7%
378
01/01/1990 - 29/12/1993 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 7%
381
30/12/1993 - 07/03/1994 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 9%
383
08/03/1994 - 30/08/1995 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 12%
389
31/08/1995 - 31/01/1996 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 10%
391
01/02/1996 - 08/07/1998 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 15%
403
09/07/1998 - 19/01/2000 Tarihleri arasında Tüm Aylar için Aylık 12%
408
20/01/2000 - 01/12/2000 Tarihleri arasında Her Ay için 6%
411
02/12/2000 - 28/03/2001 Tarihleri arasında Her Ay için 5%
415
29/03/2001 - 30/01/2002 Tarihleri arasında Her Ay için 10%
422
31/01/2002 - 11/11/2003 Tarihleri arasında Her Ay için 7%
429
12/11/2003 - 01/01/2004 Tarihleri arasında Her Ay için 4%
5035 Sayılı Kanunun 4. maddesi gereğince 02/01/2004 tarihinden itibaren her ay için 4 %
lV- Bağ-Kur Prim Alacağı Faiz Oranı:
1479 nolu Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu (Bağ-Kur), Madde 49 - (Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./25. md.);
“..Bu Kanuna göre ödenecek sigorta primi, sigortalının seçtiği, intibak ettirildiği veya yükseltildiği 50 nci maddede belirtilen gelir basamağının %20'sidir.
Sigortaya girişte bildirilen gelirin bir defaya mahsus olmak üzere %25’i oranında giriş keseneği, basamak yükselmelerinde ise, iki gelir basamağı arasındaki artış farkı kadar yükselme primi alınır. Sigorta primi, sigortalılığın başladığı tarihi takip eden ay başından, sigortalılığın bittiği ayın sonuna kadar hesaplanmak suretiyle tam ay olarak alınır.
.....(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./27. md.) Sigortalılar tarafından ödenmesi gereken primler süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, primlerin ödenmeyen kısmına sürenin bittiği tarihten başlamak üzere %10 oranında artırılır. Bu miktara, borç ödeninceye kadar gecikilen her ay için ayrıca Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır.
Dava veya icra kovuşturması açılmış olsa bile primlerin ödenmemiş kısmı için gecikme zammı tahsil olunur....”
V- S.S.Kurumu prim alacağının İcra Takibi ve İflasta faiz Oranı (lll)
506 nolu Sosyal Sigortalar Kanunu, Madde 80 - (Değişik madde: 01/12/1993 - 3917/1 md.):
“..İşveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak prim tutarlarını ücretlerinden kesmeye ve kendisine ait prim tutarlarını da bu miktara ekleyerek en geç ertesi ayın sonuna kadar Kuruma ödemeye mecburdur.
(Ek fıkra: 09/04/2003 - 4842 S.K./32. md.) Prim borçlarının, katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenmesi mümkündür. Bu takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibi; kendisinin, mal ya da hizmet satın aldığı veya iştirak ya da ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebilir. Kurumun bağlı olduğu Bakanlık, Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile bu uygulamadan faydalanacak işverenleri, iştigal konusu, işletme türü ve işletme büyüklüğü itibariyle belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunulan işverenlerin prim borcu ödeme süresini otuz günü aşmamak üzere uzatmaya yetkilidir.
77 nci maddenin (a) fıkrası gereğince hak edilen ve fakat ödenmemiş olan ücretler üzerinden hesaplanacak primler hakkında da yukarıdaki hüküm uygulanır.
Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarları Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamasında gider yazılamaz.
(Değişik fıkra: 29/07/2003 - 4958 S.K./38. md.) Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 ve 102 nci maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, söz konusu Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı, diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır. Şu kadar ki; Kurumun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihte % 10 oranında artırılır. Bulunan bu tutara, ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. Ancak ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır.
Yetkilerin kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle tespit edilir.
Kurum alacaklarının tahsilinde 21/07/1953 tarih ve 6183 sayılı Kanunun uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde, alacaklı Sigorta Müdürlüğünün bulunduğu yer İş Mahkemesi yetkilidir.
Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz.
Dava ve icra takibi açılmış olsa bile, prim ve diğer alacakların ödenmemiş kısmı için gecikme zammı tahsil olunur..”
(lll) /a- Karar= “..506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun değişik 80. madesi gereğince Kurum’a ödenmesi gereken primlerin süresinde ödenmemesi nedeniyle uygulanacak gecikme zammının, borçlu işverenin iflasına karar verkilmesi halinde; iflasın açılmasından sonra da işlemeye devam edeceğine, içtihatların bu yolda birleştirilmesine 22.11.1991 günlü ilk toplantıda üçte ikiyi geçen çoğunlukla karar verildi.. “. Y. İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu E: 990/5, K: 991/4 sayı ve 22.11.1991 tarihli kararı, 506 s. SSK: m. 80, 6183 s. AAK. M. 9, 12, 21, 27, 36, 101, 103)
b- Karar= 506 sayılı Yasanın değişik 80. maddesinde Kurumun prim vb. alacakları için genel kuraldan ayrılan bir temerrüt faizi düzenlemesine yer verilmiştir. Her ne kadar burada gecikme zammından söz edilmekte ise de, prim borcunun zamanında ödenmemesi halinde Kurumca talep edilecek karşılık kamu hukuku karakterli bir para alacağı için öngörülen ( nitelikli ) temerrüt faizinden ibaret olup, genel ilke uyarınca buna ayrıca temerrüt faizi yürütülmesine yasaca olanak bulunmamaktadır. (YHGK. E: 2004/10-104, K: 2004/94, sayı ve 18.02.2004 tarihli kararı, 506 S. Kan. Md. 80, 6183 Sayılı Kan. Md. 48, 51, 52, 818 S. Kan. Md. 101, 104, 113)
C- ÖZEL KANUNLARINDA İŞLETME FAİZİ UYGULANACAK ALACAKLARA, KAMU BANKALARININ veya GENEL OLARAK BANKALARIN UYGULAYIP TC. MERKEZ BANKASI AŞ’ya BİLDİRDİKLERİ FAİZ ORANI MI UYGULANMALIDIR. ?
l- 1475 Sayılı Toplu İş Kanunu’nun 14. Md. Göre, Kıdem Tazminatı Alacağı Faiz Oranı:
4857 Sayılı Kanun Madde 14/11;
“.(Değişik fıkra: 29/07/1983 - 2869/3 md.). 13 üncü maddesinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26 ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder..”
Yüksek Mahkeme önceleri Yasa Maddesinin ayırım yapmadığı gibi “bankalarca uygulanan faiz en yüksek işletme kredisi faizi” uygulanması şeklinde içtihatlarda bulunur ve genel olarak bankaların uygulayıp TC Merkez Bankası’na bildirdikleri bir yıl vadeli azami işletme faiz oranları bu alacaklara uygulanırken, sonradan görüş değişikliğiyle “Kamu Bankaların uyguladıkları işletme faiz oranları” dönemi başlamıştır.
10.06.2003 Tarihinde Yayınlanan 4857 S. Kanun’un 34. md. göre, gününde ödenmeyen işçi ücretlerine , 01.09.1971 tarihli 13943 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14/11. Md. göre, fesih tarihinden itibaren, bütün bankaların “01.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 30.06.1987 tarih ve 87/11921 sayılı Kararname ve bu kararnameye ilişkin 19.02.1991 tarih, 20791 sayılı resmi gazetede yayımlanan 91/1 no.lu TCMB tebliğinin 2 ve 4. maddelerine göre” TC. Merkez Bankası’na bildirdikleri ve 1 yıl vadeli mevduata uyguladıkları azami faiz oranları listesine (lV) göre faiz uygulanır iken (d) , yüce Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin görüş değiştirerek “..Kamu Bankalarının Uyguladığı 1 yıl vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranında ve 1 yıllık dönemsel devreler halinde uygulanması..” şeklindeki kararları ışığında iş akdinin feshi tarihinde ve 1’er yıllık dönemler halinde, TC. Merkez Bankası tarafında belirlenen Kamu Bankalarının uyguladıkları 1 yıl vadeli azami mevduat faiz oranları dikkate alınarak (V) ve takip tarihini de kapsar şekilde kıdem tazminatı alacağına birer yıllık dönemsel faiz (e) yürütülmelidir.
(1V) Karar= “.. Kıdem tazminatı uygulanacak faiz en yüksek mevduat faizidir. Bu oran hakkın doğum tarihindeki en yüksek oran esas alınarak birer yıllık zaman dilimleri için uygulanır. Yoksa 1 yıllık zaman dilimi içinde daha sonra oluşan oranların göz önüne alınması mümkün değildir. Bilirkişi raporunda 1 yıl içinde oluşan değişiklikler göz önüne alınarak kademeli hesaplama yapılmıştır. Mercice hakkın doğum tarihi olan 24.06.1992 tarihindeki en yüksek mevduat faizinin 1 yıl için ve bundan sonra takip eden 1 yıllık süreler için süre başlangıcında belirlenecek faiz oranları esas alınarak hesaplama yapılması gerekir..” (Y. 12. HD. E: 995/12975, K: 13ll4 sayı ve 09.10.
(d) Yüksek Mahkeme’nin İçtihat Değişikliğinden Önce, Kıdem Tazminatı Alacağına Uygulanan ve Genel Olarak Bankaların 1 Yıl Vadeli Mevduata Uyguladıkları ve TC Merkez Bankası Tarafında Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranları Listesi:
SÜTUN = 1 SÜTUN = 2
Değişen Faiz D ö n e m i : Faiz %: Değişen Faiz D ö n e m i: Faiz %:
01.01.1991-31.01.199l 68 1. sütun 26.09.20007den devam.
01.02.1991-28.02.1991 70 27.09.2000-04.10.2000 70
01.03.1991-31.03.1991 73 05.10.2000-28.11.2000 48
01.04.1991-30.04.1991 75 29.11.2000-03.12.2000 50
01.05.1991-31.05.1991 76 04.12.2000-26.02.2001 100
01.06.1991-31.08.1991 75 27.02.2001-09.04.2001 200
01.09.1991-30.09.1991 78 10.04.200123.04.2001 150
01.10.1991-31.03.1992 79 24.04.2001-20.05.2001 120
01.04.1992-31.12.1992 81 21.05.2001-07.11.2001 80
01.01.1993-31.03.1993 85 08.11.2001-27.12.2001 75
01.04.1993-31.07.1993 82 28.12.2001-20.01.2002 72
01.08.1993-30.09.1993 83 21.01.2002-13.03.2002 70
01.10.1993-31.12.1993 85 14.03.2002-08.04.2002 69
01.01.1994-31.01.1994 110 09.04.2002-13.06.2002 68
01.02.1994-31.03.1994 115 14.06.2002-30.07.2002 65
01.04.1994-30.04.1994 140 31.07.2002-22.09.2002 67
01.05.1994-31.05.1994 160 23.09.2002-03.11.2002 72
01.06.1994-30.06.1994 180 04.11.2002-22.12.2002 67
01.07.1994-31.07.1994 161 23.12.2002-13.03.2003 61
01.08.1994-31.08.1994 160 14.03.2003-28.04.2003 60
01.09.1994-31.10.1994 112.4 29.042003-06.05.2003 58
01.11.1994-30.11.1994 106 07.05.2003-20.05.2003 56
01.12.1994-31.12.1994 106.4 21.05.2003-29.07.2003 55
01.01.1995-31.01.1995 130 30.07.2003-13.08.2003 46
01.02.1995-18.02.1995 120 14.08.2003-24.09.2003 43
01.03.1995-31.03.1995 115 25.09.2003-20.10.2003 38
01.04.1995-31.08.1995 110 21.10.2003-20.01.2004 37
01.09.1995-31.10.1995 107 21.01.2004-05.02.3004 31
01.11.1995-30.11.1995 130 06.02.2004-09.02.2004 30
01.12.1995-27.03.1996 140 10.02.2004-31.03.2004 28
2703.1996-08.01.1997 130 01.04.2003-28.04.2003 26
09.01.1997-03.02.1997 125 29.04.2003-06.05.2003 58
04.02.1997-11.02.1997 130 07.05.2003-20.05.2003 56
12.02.1997-03.03.1997 125 21.05.2003-29.07.2003 55
04.03.1997 130 30.07.2003-13.08.2003 46
05.03.1997 125 14.08.2003-24.09.2003 43
06.03.1997 130 25.09.2003-20.01.2004 38
07.03.1997-09.03.1997 125 21.09.2003-05.02.2004 31
10.03.1997 130 06.02.2004-09.02.2004 28
11.03.1997 125 01.04.2004-13.06.3004 26
12.03.1997 130 14.06.2003-05.07.2004 26.2
13.03.1997-21.05.1997 125 06.07.2004-07.09.2004
22.05.1997-31.07.1997 120 08.09.2004-14.09.2004....
01.08.1997-01.09.1997 116
02.09.1997 117
SÜTUN 1.’ın DEVAMI SÜTUN 2’nın DEVAMI
03.09.1997-14.01.1998 120
15.01.1998-10.02.1998 117
11.02.1998 118
12.02.1998-29.04.1998 117
30.04.1998-04.06.1998 120
05.06.1998-09.06.1998 119
10.06.1998-11.06.1998 117
12.06.1998-30.06.1998 116
01.07.1998 114
02.07.1998-13.08.1998 110
14.08.1998-16.08.1998 113
17.08.1998 115
18.08.1998 120
19.08.1998-23.08.1998 124
24.08.1998-25.08.1998 126
26.08.1998-30.08.1998 129
31.08.1998 131
01.09.1998 121
02.09.1998-17.09.1998 120
18.09.1998-17.11.1998 127
18.11.1998-22.11.1998 145
23.11.1998 143
24.11.1998 139
25.11.1998-01.12.1998 142
02.12.1998 157
03.12.1998-07.12.1998 156
08.12.1998 155
09.12.1998 156
10.12.1998-13.12.1998 153
14.12.1998 150
15.12.1998 142
16.12.1998 145
17.12.1998 148
18.12.1998-21.12.1998 149
22.12.1998 146
23.12.199824.12.1998 144
25.12.1998-27.12.1998 141
28.12.1998-04.01.1999 140
05.01.1999-12.09.1999 150
13.09.1999-09.11.1999 145
10.11.1999-14.12.1999 123
15.12.1999-19.01.2000 110
20.01.2000-25.01.2000 100
26.01.2000 95
27.01.2000-31.01.2000 90
01.02.2000-30.03.2002 80
31.03.2002-05.04.2000 70
06.04.2000-24.05.2000 65
25.05.2000-26.09.2000 48 Devamı 2. sütunda
(V) a- Karar= Y. 12. HD. 2004/532 E. 5485 K. Sayı ve 11.03.2004 tarihli Kararı; “.. hükmedilen kıdem tazminatı asıl alacağının fesih tarihinden itibaren bankalara uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir. Bu ilam gereğince, birer yıllık devreler halinde ve devre tarihlerinin başlangıcında bir yıllık vadeli mevduata kamu bankalarınca fiilen uygulanan en yüksek mevduat faiz oranından... hakkın doğum tarihinden itibaren takip tarihine kadar istenebilecek faiz miktarının hesaplanarak bir karar verilmesi gerekir..” (yeni içtihadı ve aynı mahiyete Y. 12 HD. 2003/9974 E., 12475 K. Sayı ve 30.05.2003 tarihli kararı)
(e) Yüce Mahkeme’nin İçtihat Değişikliğinden Sonra, TC. Merkez Bankası A.Ş.’nın 17.04.2004 tarih ve 035241 Nolu, (..01.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 30.06.1987 tarih, 87/11921 sayılı Kararname... göre, kamu bankalarınca Türk Lirası mevduata 03.04.1995-01.04.2004 tarihleri arasında uygulanacağı bildirilen yıllık azami faiz oranlarını gösterir liste..) yazısı ekinde düzenlediği Kıdem Tazminatı Alacağına Uygulanacak, Kamu Bankalarının Bir Yıl Vadeli Mevduata Uyguladıkları ve TC Merkez Bankası Tarafında Belirlenen Azami Mevduat Faiz Oranları Listesi:
SÜTUN = 1 SÜTUN = 2
Değişen Faiz D ö n e m i : Faiz %: Değişen Faiz D ö n e m i: Faiz %:
03.04.1995-04.04.1995 105
25.07.2000-27.07.2000 41
05.04.1995-12.04.1995 100 28.07.2000-21.09.2000 39
13.04.1995-19.b04.1995 95 22.09.2000-24.09.2000 45
20.04.1995 100 25.09.2000-26.09.2000 47
21.04.1995-17.97.1995 95 27.09.2000-04.10.2000 70
18.07.1995-31.08.1995 90 05.10.200008.12.2000 48
01.09.1995-18.09.1995 85 08.12.2000-28.01.2001 57
19.09.1995 95 29.01.2001-08.02.2001 48
20.09.1995-31.10.1995 85 09.02.2001-18.02.2001 55
01.11.1995-07.11.1995 98 19.02.2001 60
08.11.1995-20.12.1995 100 20.02.2001-22.02.2001 67
21.12.1995-01.10.1996 95 23.02.2001-26.02.2001 75
02.01.1996-03.01.1996 130 27.02.2001-22.03.2001 200
04.01.1996-28.02.1996 115 10.04.2001-23.04.2001 150
29.02.1996-31.03.1996 100 24.04.2001-31.05.2001 75
01.04.1996-10.04.1996 110 01.06.2001-18.06.2001 65
11.04.1996-24.04.1996 105 19.06.2001-18.12.2001 66
25.04.1996-24.09.1996 100 19.12.2001-10.01.2002 60
25.09.1996-13.10.1996 95 11.01.2002-03.04.2002 58
14.10.1996-10.11.1996 89 04.04.2002-30.04.2002 54
11.11.1996-18.03.1997 100 01.05.2002-27.06.2002 49
19.03.1997-21.05.1997 90 28.06.2002-31.07.2002 50
22.05.1997-01.07.1997 95 01.08.2002-09.03.2003 54
11.07.1997-08.03.1998 98 10.03.2003-23.03.2003 48
09.03.1998-04.05.1998 95 24.03.2003-31.03.2003 49
05.05.1998-09.06.1998 113 01.04.2003-21.04.2003 52
10.06.1998-01.07.1998 110 22.04.2003-26.05.2003 48
02.07.1998-06.07.1998 105 27.05.2003-03.06.2003 45
07.07.1998-26.08.1998 100 04.06.2003 44
27.08.1998-30.08.1998 110 05.06.2003-16.07.2003 42
31.08.1998-17.09.1998 120 17.07.2003 41
18.09.1998-12.09.1999 127 18.07.2003-06.08.2003 39
13.09.1999-21.10.1999 122 07.08.2003-01.09.2003 37
22.10.1999-09.11.1999 117 02.09.2003-15.09.2003 36
10.11.1999-24.11.1999 112 16.09.2003-07.10.2003 35
25.11.1999-12.12.1999 100 08.10.2003-15.10.2003 32
13.12.1999-13.01.2000 70 16.10.2003-07.01,2004 30
14.01.2000-01.03.2000 65 08.01.,2004-05.02.2004 28
02.03.2000-11.04.2000 40 06.02.2004-17.03.2004 26
12.04.2000-26.04.2000 41 18.03.2004- 25
27.04.2000-02.05.2000 39
03.05.2000-07.05.2000 40
08.05.2000-14.05.2000 42
15.05.2000-19.07.2000 46
20.07.2000-24.07.2000 43
|